Cục quản lý nhà và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) vừa có văn bản gửi Cục Kiểm tra văn bản và Quản lý xử lý vi phạm hành chính (Bộ Tư pháp) trả lời kiến nghị các vướng mắc bất cập và xử lý về quy định quản lý trong lĩnh vực nhà ở.
Theo đó, trong bản tổng hợp các vướng mắc bất cập và kiến nghị của cục nêu: Quy định tại Luật Nhà ở 2023, các văn bản hướng dẫn thi hành và Công văn 4757 của Bộ Xây dựng đã xác định việc sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở là bị nghiêm cấm.
Bản chất dịch vụ cho thuê căn hộ theo hình thức Airbnb là người thuê sử dụng căn hộ với mục đích để ở, pháp luật hiện không có quy định nào để xác định cho thuê ngắn ngày là bao nhiêu ngày hay cấm chủ sở hữu cho thuê căn hộ của mình. Trên thực tế, hiện nay chủ sở hữu kinh doanh cho thuê căn hộ dài hạn thì không bị cấm mà cho thuê ngắn hạn (dưới 30 ngày) lại bị cấm là chưa hợp lý.
Cục Kiểm tra văn bản và Quản lý xử lý vi phạm hành chính cũng cho rằng việc cấm cho thuê căn hộ qua Airbnb là chưa hợp lý. Bởi chủ sở hữu căn hộ không ở thì họ có quyền cho thuê, đây là một trong những quyền tài sản của chủ sở hữu theo quy định tại Bộ luật Dân sự.
Cục Kiểm tra văn bản và Quản lý xử lý vi phạm hành chính cũng cho rằng mô hình cho thuê căn hộ qua Airbnb thực tế có thể gây phiền hà đến các cư dân khác nhưng thay vì cấm thì cần có giải pháp để quản lý. Ví dụ như chủ nhà phải đăng ký kinh doanh, đáp ứng các điều kiện về đảm bảo an ninh trật tự và phòng cháy chữa cháy, không để ảnh hưởng đến cộng đồng trong chung cư.
Từ phân tích nói trên, Cục Kiểm tra văn bản và Quản lý xử lý vi phạm hành chính đề xuất hướng xử lý. Theo đó, các cơ quan chức năng nên có những biện pháp tổng thể như ban hành các quy định pháp luật cụ thể trong quản lý nhà chung cư về hoạt động kinh doanh lưu trú ngắn ngày. Trường hợp tiếp tục cấm hoạt động kinh doanh lưu trú ngắn hạn tại các dự án chung cư, các cơ quan quản lý nhà nước cũng có thể cân nhắc những chế tài có tính răn đe đối với các trường hợp vi phạm.
Trước ý kiến cho rằng chưa đủ cơ sở để cấm cho thuê căn hộ ngắn ngày (Airbnb), Bộ Xây dựng cho biết sẽ rà soát quy định hiện hành liên quan đến mô hình này.
Về kiến nghị nêu trên, Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản cho biết, hiện nay việc quản lý sử dụng nhà chung cư được thực hiện theo quy định của Luật Nhà ở năm 2023 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật này. Cục ghi nhận và sẽ nghiên cứu, rà soát để báo cáo cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung trong thời gian tới.
Trước đó, theo thống kê của Hiệp hội BĐS TP.HCM tại 24 khu nhà chung cư, tòa nhà chung cư ở một số quận và TP Thủ Đức thì có đến 8.740 căn hộ cho thuê lưu trú ngắn hạn theo ứng dụng Airbnb, tổng giá trị đầu tư khoảng 43.700 tỉ đồng (tương đương 1,74 tỉ USD).
Nếu vay tín dụng theo tỉ lệ 70% với lãi vay 9%/năm thì tổng dư nợ của các chủ cho thuê nhà này vào khoảng 30.590 tỉ đồng và phải trả lãi vay khoảng 2.753 tỉ đồng/năm. Do đó, việc cấm sử dụng căn hộ chung cư để cho thuê lưu trú ngắn ngày sẽ gây ra khó khăn rất lớn cho các chủ sở hữu căn hộ chung cư cho thuê lưu trú ngắn hạn do bị bồi thường hợp đồng đã ký, mất nguồn khách du lịch, khách vãng lai, làm ảnh hưởng đến việc trả lãi vay, trả nợ ngân hàng. Đồng thời có thể làm cho 8.740 - 17.480 người lao động bị mất việc.
Trước vấn đề này, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), cho rằng thay vì “không quản được thì cấm”, thành phố hoàn toàn có thể tận dụng cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 98 của Quốc hội để thí điểm quản lý mô hình này.
“Nếu làm tốt, đây sẽ là một loại hình lưu trú góp phần thúc đẩy du lịch, đồng thời tạo nguồn thu ngân sách đáng kể” - ông Châu nói.
Mô hình này không chỉ hấp dẫn giới đầu tư nhỏ lẻ mà còn tạo công ăn việc làm cho hàng chục ngàn lao động cung cấp dịch vụ vệ sinh, quản lý, bảo trì căn hộ. Ngoài ra, sự hiện diện của khách lưu trú còn tạo thêm sức tiêu dùng cho các hệ sinh thái kinh doanh xung quanh như ẩm thực, bán lẻ, vận chuyển.
MINH TRÚC