Chuẩn bị cho năm học đầu tiên dưới mô hình chính quyền địa phương hai cấp: Ưu tiên đầu tư trường lớp và đội ngũ nhà giáo

5 giờ trướcBài gốc

Đây cũng là thời điểm ngành Giáo dục tiếp tục nỗ lực khắc phục những tồn tại, phát huy thành quả đạt được, hướng tới mục tiêu đổi mới căn bản và toàn diện. Với tinh thần chủ động, quyết liệt, toàn ngành đang dồn sức chuẩn bị cho năm học mới, trong đó ưu tiên đầu tư hạ tầng trường lớp và phát triển đội ngũ nhà giáo - những yếu tố then chốt bảo đảm chất lượng giáo dục bền vững.

Trường Mầm non Đại Thịnh A (xã Quang Minh) vừa được xây dựng, sẵn sàng phục vụ cho năm học 2025 - 2026. Ảnh: Đỗ Tâm

Từng bước giải quyết tình trạng thiếu trường lớp

Một trong những ưu tiên hàng đầu của ngành Giáo dục là bảo đảm điều kiện học tập cho học sinh, đặc biệt là tập trung giải quyết tình trạng thiếu trường lớp - bài toán đã đặt ra nhiều năm qua.

Theo báo cáo của Vụ Kế hoạch - Tài chính (Bộ Giáo dục và Đào tạo), cả nước hiện có hơn 618.000 phòng học các cấp từ mầm non đến phổ thông công lập, trong đó, gần 90% là phòng học kiên cố. Điều này cho thấy nỗ lực không ngừng trong việc chuẩn hóa cơ sở vật chất giáo dục của toàn ngành. Tuy nhiên, ở nhiều địa phương, tình trạng thiếu phòng học vẫn diễn ra cục bộ.

Tại Hà Nội - một trong những địa phương chịu áp lực dân số tăng cao, Thành phố đã chủ động trong việc quy hoạch mạng lưới trường học. Theo Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội Trần Thế Cương, năm học 2024 - 2025, toàn thành phố xây mới 43 trường học, nâng tổng số trường mầm non, phổ thông lên hơn 2.900 trường. Hà Nội đã đầu tư xây dựng hai trường trung học phổ thông (THPT) công lập mới gồm Phúc Thịnh và Đỗ Mười - với gần 1.000 chỉ tiêu tuyển sinh, góp phần giảm áp lực vào lớp 10 và nâng tỉ lệ học sinh đỗ vào các trường công lập lên hơn 64%.

Hà Nội đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ có thêm từ 30 đến 35 trường THPT công lập mới. Trước đó, nhiều quận, huyện đã quy hoạch, bố trí quỹ đất, huy động nguồn lực để đầu tư xây dựng các mô hình trường liên cấp hiện đại, đáp ứng xu thế phát triển giáo dục đô thị.

Bà Bùi Thùy Linh, Hiệu trưởng Trường THPT Thạch Bàn cho biết, nhà trường đang khẩn trương hoàn thiện dự án cải tạo, nâng cấp toàn diện cơ sở vật chất. Dự án nhằm bảo đảm công năng sử dụng, phòng, chống xuống cấp, đồng thời đáp ứng tiêu chuẩn về trường chuẩn quốc gia mức độ 2. Với kinh phí gần 60 tỷ đồng, công trình dự kiến hoàn thành vào tháng 9-2025, tạo điều kiện để giáo viên, học sinh cùng dạy và học tốt.

Chuẩn bị đón năm học mới, dự án nâng cấp, cải tạo Trường THPT Lý Thường Kiệt với mức đầu tư khoảng 100 tỷ đồng cũng sẽ thêm nhiều phòng học và phòng chức năng hiện đại. Đây là trường được tăng mạnh chỉ tiêu vào lớp 10, với 675 học sinh vừa trúng tuyển cho năm học 2025 - 2026, tăng 180 em so với năm học trước, góp phần giảm tải cho các trường công lập tại khu vực đông dân cư.

Không chỉ riêng Thủ đô, nhiều địa phương trên cả nước đã tích cực huy động nguồn lực xã hội hóa, áp dụng các chính sách ưu đãi về đất đai, thuế, tín dụng để xây dựng trường lớp. Các nhà trường cũng chủ động cải tiến, sửa chữa thiết bị dạy học, nâng cao hiệu quả sử dụng trang thiết bị hiện có. Tuy nhiên, theo đánh giá của Bộ Giáo dục và Đào tạo, việc đầu tư vẫn chưa đồng bộ, còn tình trạng thiếu thiết bị dạy học tối thiểu, chậm mua sắm do vướng thủ tục, kinh phí và tâm lý e ngại trách nhiệm của một số đơn vị.

Ông Trần Thanh Đạm, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính nhận định: Tỉ lệ kiên cố hóa phòng học đã có bước tiến mạnh mẽ, nhưng vẫn còn khoảng 6.500 phòng học đang phải mượn, tập trung chủ yếu tại các vùng khó khăn. Cấp học mầm non thiếu gần 28.000 phòng học, trong khi cấp phổ thông thiếu gần 7.500 phòng. Đây là áp lực rất lớn với các địa phương.

Chị Nguyễn Thị Thu Hà, phụ huynh học sinh Trường Trung học cơ sở (THCS) Hồng Vân (xã Hồng Vân) chia sẻ: “Năm nay, con tôi may mắn trúng tuyển lớp 10 vào một trường THPT công lập mới xây. Trường sạch đẹp, cơ sở vật chất hiện đại nên phụ huynh rất yên tâm. Tôi thấy rõ sự quan tâm của Thành phố trong việc tạo điều kiện học tập cho học sinh”.

Trước những thách thức này, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã thiết lập đường dây nóng để kịp thời hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho các địa phương. Ngoài ra, việc phân bổ ngân sách nhà nước cho giáo dục cũng được yêu cầu điều chỉnh lại theo hướng tăng chi đầu tư phát triển. Lý do bởi trong giai đoạn 2013 - 2024, chi thường xuyên chiếm tỉ trọng quá lớn (83,4%), trong khi chi đầu tư chỉ đạt 17,6%. Một số địa phương vẫn chưa ưu tiên ngân sách cho giáo dục, thậm chí còn hoàn trả do không có khả năng sử dụng - điều này đang được Bộ chỉ đạo khắc phục.

Trường Tiểu học Tứ Liên, phường Hồng Hà đã chuẩn hóa cơ sở vật chất, bồi dưỡng giáo viên sử dụng công nghệ AI vào thiết kế bài dạy... sẵn sàng cho năm học mới. Ảnh: Vũ Minh

Đầu tư cho đội ngũ nhà giáo - nền móng nâng cao chất lượng

Ông Vũ Minh Đức, Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục (Bộ Giáo dục và Đào tạo) cho biết: “Phát triển đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục là một trong những trụ cột chính mà Bộ Giáo dục và Đào tạo đã và đang ưu tiên. Năm học mới, chúng tôi tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Nội vụ đề xuất bổ sung biên chế, rà soát, có giải pháp nâng chuẩn đội ngũ; đồng thời ban hành các chính sách đãi ngộ, hỗ trợ giáo viên một cách thiết thực và hiệu quả”.

Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đến tháng 5-2025, các địa phương đã tuyển dụng được 19.246 giáo viên mới cho các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông công lập. Tổng số giáo viên toàn quốc hiện là 1.273.355 người, tăng gần 22.000 so với năm học trước, trong khi đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục đạt gần 99.000 người. Tỉ lệ giáo viên đạt chuẩn trình độ theo Luật Giáo dục 2019 ngày càng tăng, trong đó cấp mầm non đạt 90,5%; tiểu học 91,9%; THCS 94,8% và THPT gần như tuyệt đối với 99,9%.

Đáng chú ý, công tác đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên đã được triển khai đồng bộ. Hệ thống học liệu số trên nền tảng TEMIS dần được hoàn thiện; năng lực sư phạm, trình độ công nghệ thông tin và khả năng tổ chức lớp học tích cực của giáo viên có sự tiến bộ rõ nét. Tinh thần đổi mới, sáng tạo đã lan tỏa trong nhiều cơ sở giáo dục, nhất là khi Luật Nhà giáo - một bước ngoặt chính sách quan trọng vừa được Quốc hội thông qua, góp phần luật hóa vai trò, quyền lợi và trách nhiệm của nhà giáo trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Tuy nhiên, những tồn tại về chất lượng và cơ cấu đội ngũ vẫn còn. Việc phân bổ giáo viên giữa các vùng miền chưa đồng đều. Nhiều địa phương thiếu trầm trọng giáo viên dạy các môn học mới (ngoại ngữ, tin học, âm nhạc, mỹ thuật...), trong khi giáo viên một số môn truyền thống lại thừa. Việc tinh giản biên chế và sắp xếp lại tổ chức bộ máy theo chính quyền địa phương hai cấp cũng đặt ra những thách thức mới trong quản lý nhân sự ngành giáo dục.

Tại Hà Nội, công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên được xác định là nhiệm vụ xuyên suốt. Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội Trần Thế Cương cho rằng: Nhà giáo là yếu tố trung tâm, quyết định chất lượng giáo dục. Bên cạnh việc nâng cao nghiệp vụ chuyên môn, thành phố sẽ quan tâm đến cơ chế đãi ngộ, tạo động lực phát triển nghề nghiệp cho giáo viên. Hà Nội đang xây dựng hệ thống hỗ trợ toàn diện từ đào tạo sư phạm, bồi dưỡng thường xuyên đến khen thưởng và thăng tiến dựa trên năng lực thực tế.

Bên cạnh chính sách từ Trung ương, Hà Nội cũng đang triển khai nhiều mô hình đổi mới trong bồi dưỡng giáo viên như lớp học mô phỏng thực hành, chia sẻ chuyên đề chuyên sâu giữa các cụm trường, tổ chức tọa đàm đổi mới sư phạm... giúp giáo viên từng bước làm quen với phương pháp giảng dạy tích cực, lấy học sinh làm trung tâm, tăng khả năng tương tác, hướng dẫn thực hành và dạy học gắn với thực tiễn.

Tiếng nói từ học sinh và phụ huynh đã phần nào thể hiện yêu cầu ngày càng cao đối với nhà giáo trong bối cảnh giáo dục đang chuyển đổi mạnh mẽ. Không chỉ là người truyền đạt kiến thức, nhà giáo cần trở thành người dẫn dắt hành trình phát triển năng lực, phẩm chất, kỹ năng sống cho thế hệ trẻ. Điều này sẽ khó có thể thực hiện nếu thiếu sự đầu tư bài bản và dài hạn vào đội ngũ.

Theo Thông báo số 81-TB/TW ngày 18-7-2025 do Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú ký ban hành, Bộ Chính trị đã thống nhất chủ trương đầu tư xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và trung học cơ sở tại 248 xã biên giới đất liền theo đề nghị của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Trước mắt, thí điểm đầu tư hoàn thành xây mới hoặc cải tạo 100 trường trong năm 2025 (chậm nhất là đến thời điểm khai giảng năm học sau). Các trường này sẽ là hình mẫu để sau đó tiếp tục triển khai diện rộng, hoàn thành mục tiêu đầu tư xây dựng 248 trường trong 2 - 3 năm tới.

Các trường được đầu tư phải bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật, quy mô, diện tích trường, lớp; có đủ cơ sở vật chất phục vụ việc học tập, rèn luyện văn hóa, tinh thần, thể chất, điều kiện sinh hoạt và tuyệt đối an toàn. Đảng ủy Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì, phối hợp với các địa phương và các cơ quan có liên quan tiến hành rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan theo hướng bảo đảm học sinh ở xã biên giới đất liền được hưởng chính sách nội trú, bán trú phù hợp với thực tiễn khó khăn về địa hình và khoảng cách địa lý.

Thống Nhất

Nguồn Hà Nội Mới : https://hanoimoi.vn/chuan-bi-cho-nam-hoc-dau-tien-duoi-mo-hinh-chinh-quyen-dia-phuong-hai-cap-uu-tien-dau-tu-truong-lop-va-doi-ngu-nha-giao-712149.html