Chuẩn bị cuộc 'đại sắp xếp' cơ sở giáo dục đại học: Các trường cần đảm bảo những tiêu chuẩn nào?

3 giờ trướcBài gốc

Ngày 21/9, Ban Chỉ đạo của Chính phủ ban hành Kế hoạch về sắp xếp đơn vị sự nghiệp công lập, doanh nghiệp nhà nước, tổ chức bên trong hệ thống hành chính nhà nước.

Theo Kế hoạch này, Việt Nam sẽ xây dựng một số trường, trung tâm đào tạo tiên tiến chuyên sâu về trí tuệ nhân tạo. Bên cạnh đó, sắp xếp, tái cấu trúc các cơ sở giáo dục đại học. Sáp nhập, giải thể các cơ sở giáo dục đại học không đạt chuẩn. Xóa bỏ cấp trung gian, bảo đảm quản trị tinh gọn, thống nhất, hiệu quả. Nghiên cứu sáp nhập các viện nghiên cứu với các cơ sở giáo dục đại học, chuyển một số trường đại học về địa phương quản lý.

Trước đó, phát biểu tại Hội nghị Giáo dục đại học, do Bộ GD-ĐT tổ chức ngày 18/9, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn cũng nhấn mạnh việc chúng ta đang chuẩn bị một "cuộc đại sắp xếp" các cơ sở giáo dục đại học. Việc tái cấu trúc, sắp xếp sẽ thực hiện bằng tinh thần quyết tâm cao độ.

Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT về Chuẩn cơ sở giáo dục đại học, được Bộ GD-ĐT ban hành tháng 2 năm 2024, có hiệu lực thi hành từ ngày 22/3/2024.

Chuẩn cơ sở giáo dục đại học gồm 6 tiêu chuẩn 20 tiêu chí với 28 chỉ số đánh giá, là các yêu cầu tối thiểu về điều kiện bảo đảm chất lượng và chỉ số hoạt động của một cơ sở giáo dục đại học.

Sinh viên một trường đại học tại Hà Nội trong lễ tốt nghiệp. Ảnh: Nguyễn Liên

Tiêu chuẩn 1 quy định về tổ chức và quản trị. Tiêu chuẩn này yêu cầu cơ sở giáo dục đại học phải có tổ chức bộ máy ổn định, hệ thống quản trị hiệu quả, minh bạch với các tiêu chí gồm: Các vị trí lãnh đạo chủ chốt được kiện toàn kịp thời, thời gian khuyết đồng thời 2 vị trí không quá 6 tháng; Chiến lược, kế hoạch phát triển của cơ sở giáo dục đại học được ban hành, triển khai và giám sát hiệu quả qua bộ chỉ số hoạt động chính, bảo đảm hằng năm có ít nhất 50% các chỉ số hoạt động chính được cải thiện.

Tiêu chuẩn 2 quy định về giảng viên. Tiêu chuẩn này yêu cầu cơ sở giáo dục đại học có đội ngũ giảng viên đáp ứng yêu cầu về số lượng, trình độ và quỹ thời gian để bảo đảm chất lượng giảng dạy và nghiên cứu với các tiêu chí: Tỷ lệ người học quy đổi theo trình độ, lĩnh vực và hình thức đào tạo trên giảng viên toàn thời gian không lớn hơn 40%; Tỷ lệ giảng viên cơ hữu trong độ tuổi lao động trên giảng viên toàn thời gian không thấp hơn 70%.

Tiêu chuẩn 3 quy định về cơ sở vật chất. Tiêu chuẩn này yêu cầu cơ sở giáo dục đại học có khuôn viên, cơ sở vật chất, hệ thống thông tin và học liệu đáp ứng yêu cầu bảo đảm chất lượng giảng dạy, học tập và nghiên cứu với các tiêu chí: Từ năm 2030, diện tích đất (có hệ số theo vị trí khuôn viên) tính bình quân trên một người học chính quy quy đổi theo trình độ và lĩnh vực đào tạo không nhỏ hơn 25 m2; Thư viện, trung tâm học liệu có đủ giáo trình, sách chuyên khảo và học liệu khác theo yêu cầu của chương trình đào tạo.

Tiêu chuẩn 4 quy định về tài chính. Theo đó cơ sở giáo dục đại học cần duy trì được cân đối tài chính, hiệu quả hoạt động và khả năng phát triển bền vững gồm một số tiêu chí như: Biên độ hoạt động, được xác định bằng chênh lệch thu chi trên tổng thu, tính trung bình 3 năm gần nhất nằm trong phạm vi từ 0% đến 30%.

Tiêu chuẩn 5 quy định về tuyển sinh và đào tạo. Tiêu chuẩn này yêu cầu cơ sở giáo dục đại học duy trì được chất lượng và hiệu quả về tuyển sinh, đào tạo và hỗ trợ người học với tiêu chí: Tỷ lệ nhập học trên số chỉ tiêu công bố trong kế hoạch tuyển sinh hằng năm, tính trung bình 3 năm gần nhất không thấp hơn 50%; quy mô đào tạo không sụt giảm quá 30% so với 3 năm trước, trừ trường hợp việc giảm quy mô nằm trong định hướng phát triển của cơ sở giáo dục đại học.

Tiêu chuẩn 6 quy định về nghiên cứu và đổi mới sáng tạo. Tiêu chuẩn này yêu cầu cơ sở giáo dục đại học có năng lực nghiên cứu và đổi mới sáng tạo, thể hiện qua nguồn thu từ các hoạt động này và kết quả công bố khoa học với tiêu chí: Tỉ trọng thu từ các hoạt động khoa học và công nghệ trên tổng thu của cơ sở giáo dục đại học có đào tạo tiến sĩ (có tính trọng số theo lĩnh vực), tính trung bình trong 3 năm gần nhất không thấp hơn 5%.

Các chỉ số đánh giá tiêu chuẩn đại học:

Theo Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn, việc tái cấu trúc sắp xếp các cơ sở giáo dục đại học sẽ thực hiện bằng tinh thần quyết tâm cao độ.

Về việc các cơ sở giáo dục sẽ phải sắp xếp như thế nào để giảm đầu mối, Bộ trưởng cho biết, với các trường ngoài công lập sẽ tự giải quyết; các cơ sở giáo dục khối công an, quân đội về cơ bản sẽ do Bộ Quốc phòng và Bộ Công an thực hiện. Trừ đi các số này, hiện còn tổng cộng khoảng 140 trường đại học công lập.

“Sẽ không công bố con số sẽ giảm bao nhiêu hoặc còn lại bao nhiêu phần trăm nhưng chắc chắn sẽ giảm sâu trong thời gian tới. Kịch bản phía trước sẽ có nhiều phương án diễn ra. Có thể các trường thuộc khối Trung ương quản lý sẽ về địa phương quản lý. Có thể trường thuộc khối địa phương nhập về khối Trung ương. Có thể trường khối Trung ương nhập vào nhau hoặc một số trường sẽ giải tán nếu quy mô quá nhỏ, các tiêu chuẩn không đáp ứng. Đặc biệt, các số trường gần nhau về lĩnh vực sẽ nhập vào để khắc phục tình trạng manh mún nhỏ lẻ và không phát triển được. Ban chỉ đạo của Bộ GD-ĐT sẽ lên phương án, báo cáo Thủ tướng sau đó triển khai”, Bộ trưởng cho hay.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, tương tự công cuộc sắp xếp lại các tỉnh thành, việc sắp xếp lại các cơ sở giáo dục chắc chắn phải thực hiện. Việc tái cấu trúc, sắp xếp các đầu mối của các trường hệ thống công lập sẽ thực hiện bằng hình thức lên kế hoạch, yêu cầu thực thi; tuy nhiên phải có tính toán để làm sao sau khi tái cấu trúc làm các trường sẽ mạnh lên, không phải cốt để giảm đầu mối

Thậm chí, có trường chưa phải trường lớn, nhưng xét về địa chính trị, vị trí thì vẫn giữ lại và buộc trường phải "lớn càng nhanh càng tốt".

Nguyễn Liên

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/chuan-bi-cuoc-dai-sap-xep-co-so-giao-duc-dai-hoc-cac-truong-can-dam-bao-nhung-tieu-chuan-nao-10388097.html