Cần thống nhất quy định, tăng cường đầu tư hạ tầng
Ông Nguyễn Ngọc Hiền, Hiệu trưởng Trường THPT Hương Vinh (TP Huế) cho rằng, để tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp THPT trên máy tính an toàn, nghiêm túc, khách quan, trước hết, cần ban hành quy định và chuẩn kỹ thuật thống nhất cho hệ thống thi trên máy tính, bao gồm phần mềm, cấu hình máy, đường truyền, bảo mật...
Đồng thời, Nhà nước nên hỗ trợ kinh phí, trang thiết bị để các trường có điều kiện đầu tư, nâng cấp máy tính, đường truyền internet và các phương tiện dự phòng.
Một yếu tố quan trọng khác là xây dựng ngân hàng câu hỏi chuẩn hóa, phong phú, được kiểm định chặt chẽ nhằm đảm bảo tính công bằng, độ tin cậy và giá trị đo lường, đồng thời thường xuyên cập nhật để đáp ứng yêu cầu đánh giá toàn diện.
Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, kỹ thuật viên cũng cần được tập huấn chuyên sâu, đặc biệt về kỹ năng xử lý sự cố và hỗ trợ thí sinh trong quá trình thi.
Ngoài ra, vấn đề an toàn thông tin phải được giám sát nghiêm ngặt, có sự phối hợp với các đơn vị chuyên trách an ninh mạng để bảo đảm hệ thống vận hành ổn định và bảo mật.
Cuối cùng, ông Hiền nhấn mạnh, cần triển khai các chương trình giúp học sinh làm quen với hình thức thi mới, qua đó tạo tâm thế yên tâm, tự tin khi bước vào kỳ thi quan trọng này.
Với việc thí điểm thi tốt nghiệp THPT trên máy tính từ 2027, ông Nguyễn Ngọc Hiền cho rằng, phải gấp rút đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất trên phạm vi toàn quốc, bảo đảm mỗi điểm thi đều có đủ máy tính, đường truyền internet ổn định cùng hệ thống dự phòng.
Việc triển khai nên bắt đầu bằng các mô hình thí điểm theo từng vùng hoặc nhóm trường, qua đó rút kinh nghiệm trước khi áp dụng đại trà.
Song song, cần tổ chức các kỳ thi thử trên máy tính ở quy mô toàn quốc, tối thiểu 1-2 lần mỗi năm trước 2027, nhằm vừa kiểm nghiệm hệ thống, vừa giúp học sinh thêm tự tin.
Vấn đề an ninh, an toàn thông tin cũng phải được đặt lên hàng đầu với sự phối hợp chặt chẽ từ các đơn vị công nghệ để bảo mật dữ liệu và ngăn ngừa gian lận công nghệ cao.
Ông Hiền lưu ý, khó tránh khỏi sự cố như mất điện, treo máy hay gián đoạn kết nối, do đó mỗi điểm thi cần có đội ngũ kỹ thuật viên túc trực để xử lý kịp thời, bảo đảm quyền lợi thí sinh.
Bên cạnh đó, công tác truyền thông cũng phải tiến hành sớm và rộng rãi để phụ huynh, học sinh nắm rõ hình thức thi mới, tạo sự đồng thuận xã hội và tâm thế sẵn sàng.
Cuối cùng, cần xây dựng các phương án dự phòng linh hoạt, chẳng hạn trong trường hợp sự cố hệ thống thì có thể chuyển sang hình thức thi trên giấy để kỳ thi diễn ra suôn sẻ, an toàn và công bằng.
Phối hợp nhiều cấp, bảo đảm công bằng và an toàn
Ông Võ Tấn Phát, Hiệu trưởng Trường THPT Vĩnh Long (tỉnh Vĩnh Long) cho rằng, để tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT trên máy tính đạt hiệu quả, cần có sự chuẩn bị đồng bộ từ nhiều cấp, nhiều phía.
Với Bộ GD&ĐT, sớm xây dựng hệ thống phần mềm quản lý thi phù hợp, dễ sử dụng nhưng bảo mật cao; đồng thời tổ chức tập huấn công tác coi thi, chấm thi cho đội ngũ cốt cán trong thời gian thích hợp.
Bộ cũng cần ban hành sớm dự thảo các quy định, hướng dẫn liên quan để các nhà trường có cơ sở rà soát, chuẩn bị và đưa ra những kiến nghị kịp thời, cũng như tổ chức các kỳ thi thử để thí sinh làm quen với phần mềm.
Đối với các cơ quan chức năng, theo ông Phát, cần hỗ trợ công cụ, phần mềm phát hiện gian lận công nghệ cao, đồng thời bảo đảm đường truyền internet và hệ thống điện ổn định trong suốt thời gian kỳ thi diễn ra.
Riêng với Sở GD&ĐT, ông Võ Tấn Phát kiến nghị đẩy mạnh chỉ đạo các trường phổ thông đổi mới phương pháp kiểm tra, đánh giá học sinh trên máy tính để tạo tiền đề cho việc tổ chức thi tốt nghiệp; xây dựng hệ thống câu hỏi, ngân hàng đề chung cho từng bộ môn toàn tỉnh nhằm giúp các đơn vị tham khảo, triển khai đồng bộ.
Bên cạnh đó, Sở cần tổ chức bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ, giáo viên làm công tác thi; tham mưu với cấp có thẩm quyền để hỗ trợ, trang bị máy tính, thiết bị cần thiết; đồng thời phối hợp với các cơ quan chức năng trong công tác bảo mật đề thi, bài thi và đảm bảo an toàn thông tin khi tổ chức thi trên máy tính.
Ông Nguyễn Văn Hoàng, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Huệ (Hưng Yên) thì nhấn mạnh, điều quan trọng là có sự hỗ trợ đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, phần mềm thi chuẩn hóa, cơ chế giám sát và hướng dẫn chuyên môn.
Đồng thời, cần có chính sách hỗ trợ những địa phương còn khó khăn, để mọi học sinh đều có cơ hội tiếp cận công bằng. Học sinh ở các nhà trường và loại hình khác nhau cần được thụ hưởng chính sách như nhau.
Sự phối hợp của các cơ quan chức năng trong việc bảo mật dữ liệu, an toàn hệ thống cũng là yếu tố then chốt.
“Từ thực tiễn, chúng tôi kiến nghị cần có lộ trình bồi dưỡng, tập huấn thường xuyên cho đội ngũ cán bộ, giáo viên và học sinh; mở rộng các đợt thi thử nghiệm để rút kinh nghiệm, đặc biệt là thử nghiệm cả ở những trường, những địa phương khó khăn về cơ sở vật chất, thiết bị, máy tính… để từ đó điều chỉnh kịp thời.
Đồng thời, cần đẩy mạnh truyền thông để phụ huynh, xã hội đồng hành, ủng hộ. Quan trọng hơn cả là đảm bảo sự công bằng giữa các vùng miền, để kỳ thi không chỉ hiện đại mà còn nhân văn, tạo niềm tin cho toàn xã hội”, ông Hoàng nêu quan điểm.
Hiếu Nguyễn