Thông tư sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, tạo khung pháp lý đồng bộ cho hoạt động vận hành, kết nối và bảo trì hệ thống đường sắt quốc gia.
Bộ Xây dựng vừa ban hành Thông tư 34/2025/TT-BXD ngày 14/11/2025 quy định về quản lý, khai thác kết cấu hạ tầng đường sắt (Ảnh minh họa).
Một trong những nội dung đáng chú ý tại Thông tư là quy định điều kiện, trình tự và thủ tục thực hiện việc kết nối ray giữa các tuyến đường sắt trong nước, ngoại trừ các trường hợp kết nối giữa các tuyến đường sắt chuyên dùng với nhau.
Bên cạnh đó, Thông tư đưa ra nhiều quy định mới liên quan đến điểm giao cắt giữa đường sắt và đường bộ.
Cụ thể, các vị trí giao nhau phải xây dựng nút giao khác mức; việc cấp và gia hạn giấy phép xây dựng, cải tạo, nâng cấp hay xóa bỏ đường ngang được thực hiện theo quy trình chặt chẽ.
Thông tư cũng hướng dẫn cách tổ chức giao thông trên cầu có mặt cầu dùng chung cho đường bộ và đường sắt, trong hầm; cũng như việc kết nối tín hiệu giao thông đường bộ với tín hiệu cảnh báo đường sắt tại các vị trí giao cắt đồng mức.
Ngoài ra, Thông tư 34 quy định rõ trách nhiệm quản lý và bảo trì kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia; việc cấp phép xây dựng công trình thiết yếu trong phạm vi đất dành cho đường sắt; cùng các yêu cầu về phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai, sự cố đối với kết cấu hạ tầng đường sắt.
Về hoạt động vận tải, Thông tư đặt ra quy định liên quan đến giá, phụ thu ngoài giá dịch vụ điều hành giao thông vận tải đường sắt; xây dựng và công bố biểu đồ chạy tàu; ban hành công lệnh tải trọng, công lệnh tốc độ; cùng hệ thống quản lý an toàn vận hành và chứng nhận an toàn hệ thống.
Để tránh gián đoạn trong quá trình chuyển tiếp, Thông tư 34 đưa ra nhiều quy định áp dụng cho các trường hợp đang thực hiện dở dang.
Chẳng hạn, hồ sơ đề nghị chấp thuận chủ trương kết nối ray đã nộp trước thời điểm Thông tư có hiệu lực sẽ tiếp tục thực hiện theo quy định tại Thông tư 26/2018 của Bộ Giao thông vận tải.
Đối với các nhiệm vụ bảo trì kết cấu hạ tầng đã được phê duyệt và triển khai nhưng chưa hoàn thành trước ngày 1/1/2026, việc thực hiện sẽ tiếp tục căn cứ theo Thông tư 06/2025 của Bộ Xây dựng. Những công trình đã phê duyệt nhưng chưa triển khai thì sẽ áp dụng theo quy định mới của Thông tư 34.
Riêng các trường hợp khắc phục thiên tai, sự cố xảy ra trước thời điểm Thông tư có hiệu lực sẽ được xử lý theo hai giai đoạn: Bước 1 thực hiện theo Thông tư 17/2021 của Bộ Giao thông vận tải. Bước 2 áp dụng theo quy định tại Thông tư 34.
Các công lệnh tải trọng và tốc độ đã được ban hành trước ngày 1/1/2026 vẫn tiếp tục hiệu lực cho tới khi có công bố mới hoặc được cập nhật. Những hợp đồng cung cấp dịch vụ điều hành giao thông vận tải đường sắt ký trước thời điểm này cũng được tiếp tục thực hiện đến hết thời hạn, trừ trường hợp sửa đổi, bổ sung, khi đó phải tuân thủ theo quy định của Thông tư 34.
Với hệ thống quy định chi tiết, Thông tư 34/2025 được kỳ vọng giúp nâng cao hiệu quả quản lý, bảo đảm an toàn và tăng tính đồng bộ trong phát triển hạ tầng đường sắt quốc gia.
Kỳ Nam