Trong thời gian qua, trên TikTok Việt Nam, một vụ việc tưởng chừng nhỏ lẻ đã châm ngòi cho làn sóng tranh cãi dữ dội về ngoại hình. TikToker T.B, trong loạt video cá nhân, tự mô tả thân hình mình là “chubby” – mũm mĩm, không thon gọn nhưng vẫn yêu đời, tự tin diện trang phục yêu thích và lan tỏa năng lượng tích cực.
TikToker T.B đang trở thành nhân vật bị miệt thị ngoại hình vì sử dụng từ "chubby" để miêu tả về chính mình. (Ảnh: TikTok nhân vật)
Thế nhưng, trái với tinh thần cởi mở mà cô truyền tải, T.B trở thành mục tiêu công kích. Một số nam TikToker khác đã sử dụng hình ảnh của cô để tạo content “phản ứng” với mục đích giễu cợt. “Gọi là chubby cho sang chứ béo phì thì đúng hơn”… Càng đáng lo ngại hơn khi những nội dung mang tính body-shaming này lại nhận được hàng chục nghìn lượt thích.
Câu chuyện của T.B cũng khơi dậy một chủ đề quen thuộc nhưng chưa bao giờ cũ: ai có quyền mặc gì? Một cô gái gầy mặc váy ôm được tung hô là sang – quyến rũ, còn một cô gái mũm mĩm mặc y chang lại bị gọi là phản cảm. Định kiến ngoại hình, ở đây, lộ rõ sự phân biệt giai cấp thẩm mỹ theo từng centimet vòng eo.
'Chubby hay béo phì' – và ai có quyền đặt tên cho cơ thể của ai?
Một cô gái có thể sở hữu thân hình vượt ngưỡng “chubby” theo chuẩn mực thông thường, nhưng điều đó không đồng nghĩa bất kỳ ai cũng có quyền áp đặt cách cô gọi tên cơ thể của mình. Nếu cô ấy chọn dùng từ “chubby” với thái độ tích cực, đó là quyền định danh cá nhân – không phải giấy phép chờ xã hội phê duyệt.
Sự ngộ nhận lớn nhất trong cuộc tranh luận lần này chính là việc đánh đồng “chubby” với “béo phì”, rồi từ đó kéo theo những phán xét đạo đức ngầm: người “chubby” bị xem là đang bao biện, thậm chí lừa dối cộng đồng bằng cách gọi tên nhẹ hơn bản chất.
Nếu bạn tìm kiếm cụm từ "chubby girl" trên mạng xã hội, Google sẽ trả lại cho bạn kết quả hình ảnh các cô gái có thân hình tương đồng với vóc dáng của TikToker T.B. Vậy cô ấy có nhận định sai về bản thân khi tự gọi cơ thể mình là "chubby"? (Ảnh tổng hợp)
Cần nhấn mạnh rằng, “béo phì” là một thuật ngữ y khoa – liên quan đến tỷ lệ mỡ cơ thể vượt ngưỡng an toàn, đi kèm nguy cơ về tim mạch, huyết áp, xương khớp. Trong khi đó, “chubby” là khái niệm mang tính mô tả xã hội, thường chỉ thân hình đầy đặn, hơi tròn trịa – không nhất thiết đồng nghĩa với tình trạng sức khỏe kém.
Nhiều người chubby vẫn hoàn toàn khỏe mạnh, vận động đều đặn, kiểm soát tốt chỉ số cơ thể, và họ cũng có quyền chọn “thu nhỏ lại” hoặc không để vừa vặn với tiêu chuẩn hình thể do mạng xã hội ngầm thiết lập.
'Chubby là bao biện cho sự buông thả?'
Một ngộ nhận phổ biến khác là cho rằng: ai tự nhận mình “chubby” tức là đang cổ súy cho sự buông thả. Thực tế thì ngược lại. Rất nhiều người ngoại cỡ vẫn tập luyện đều đặn, ăn uống khoa học, khám sức khỏe định kỳ – nhưng họ chọn cách không tự hành hạ mình bằng mặc cảm.
T.B bị cho rằng dùng từ chubby để "cổ súy" cho việc buông thả. (Ảnh: TikTok nhân vật)
“Chubby” không phải là lời bào chữa. Đó là cách để nhiều người gọi tên cơ thể mình trong một tinh thần tích cực. Đó là bước đầu tiên để yêu thương, rồi mới có thể cải thiện.
Quan trọng hơn, kỳ thị ngoại hình chưa bao giờ tạo ra động lực giảm cân. Nghiên cứu đăng trên Obesity Journal chỉ ra rằng những người bị kỳ thị thân thể có nguy cơ tăng cân cao hơn người bình thường, do căng thẳng kéo dài và rối loạn tâm lý ăn uống.
Tự yêu mình không đối lập với việc sống lành mạnh. Nhưng kỳ thị người khác chắc chắn không phải cách để khuyến khích ai tốt hơn.
(Ảnh: Vogue)
Nếu ai đó cho rằng gọi mình là “chubby” chỉ là cách bao biện cho lối sống buông thả, thì cũng nên thừa nhận rằng nhiều lời miệt thị ngoại hình ngày nay đang núp bóng “góp ý vì sức khỏe” – nhưng thực chất là nhu cầu xả định kiến cá nhân được gói lại bằng vỏ bọc đạo đức.
“Chubby” từng là chuẩn mực của cái đẹp
Vấn đề nằm ở chỗ: tiêu chuẩn hình thể chưa bao giờ là bất biến. Trong lịch sử, thân hình đầy đặn từng là lý tưởng thẩm mỹ của nhiều nền văn hóa.
Tại châu Á cổ truyền, phụ nữ mũm mĩm thường gắn với hình ảnh phúc hậu, sung túc. Trong hội họa và văn chương, họ được miêu tả như biểu tượng của vẻ đẹp hài hòa.
(Ảnh tổng hợp)
Chỉ đến thế kỷ 20, với sự trỗi dậy của ngành công nghiệp thời trang phương Tây, skinny mới trở thành khuôn mẫu phổ biến. Nhưng khuôn mẫu đó không có nghĩa là duy nhất. Và nó cũng không có quyền loại trừ những thân thể khác.
Không ai sinh ra để vừa vặn với định kiến
Câu chuyện của TikToker T.B cho thấy một sự thật đáng buồn: xã hội hiện đại vẫn còn dè dặt với sự khác biệt, nhất là khác biệt về ngoại hình. Việc một người tự tin với cơ thể mũm mĩm của mình lại bị xem là “mối đe dọa thẩm mỹ” là nghịch lý không nên tồn tại ở thời đại tôn vinh đa dạng.
(Ảnh tạo từ AI)
Chubby không phải là một từ để bào chữa. Nó là một tuyên ngôn – về quyền hiện diện, quyền mặc đẹp, quyền được yêu thương và quyền không bị phán xét chỉ vì không giống một mẫu hình được mạng xã hội gán nhãn là “đúng”.
Một xã hội văn minh không phải là nơi loại trừ cái khác, mà là nơi đủ bao dung để tất cả cơ thể – dù gầy hay tròn, săn chắc hay mềm mại – đều được tôn trọng như nhau.
Minh Anh