Sản phẩm nghiên cứu từ chanh của nhóm các nhà khoa học.
Công nghệ giúp đa dạng hóa sản phẩm từ lượng chanh dư thừa, không đạt chuẩn xuất khẩu của tỉnh Hậu Giang.
Làm chủ công nghệ
Hậu Giang có điều kiện tự nhiên thuận lợi để phát triển các loại cây ăn quả, đặc biệt là chanh không hạt. Cây chanh không hạt tại đây không chỉ phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước mà còn có tiềm năng xuất khẩu cao. Tuy nhiên, trong quá trình canh tác, lượng chanh dư thừa, không đạt chuẩn xuất khẩu trái tươi vẫn còn nhiều.
Việc đa dạng hóa sản phẩm sau thu hoạch là hướng đi thiết thực nhằm nâng cao giá trị cho loại cây trồng này. Vì vậy, Sở KH&CN Hậu Giang đã triển khai dự án “Nghiên cứu kỹ thuật trích tinh dầu chanh và bảo quản nước cốt chanh canh tác tại Hậu Giang”.
Trường Đại học Nguyễn Tất Thành là cơ quan chủ trì thực hiện, với sự phối hợp của các nhà nghiên cứu từ Trường Đại học Cần Thơ, Trung tâm Thông tin và Ứng dụng KH-CN tỉnh Hậu Giang.
Theo PGS.TS Bạch Long Giang - Trưởng phòng Khoa học Công nghệ, Trường Đại học Nguyễn Tất Thành, Hậu Giang là một trong những địa bàn có vùng nguyên liệu chanh lớn. Tuy nhiên, chanh hiện vẫn là tiêu thụ tươi, còn chế biến và đa dạng các sản phẩm trên địa bàn hiện nay vẫn rất ít, các doanh nghiệp và HTX chưa nắm hết được các kỹ thuật, công nghệ.
Tận dụng những trái chanh không đủ tiêu chuẩn xuất khẩu, nhóm đã nhiên cứu và làm chủ quy trình công nghệ chưng cất tinh dầu chanh bằng phương pháp chưng cất hơi nước, công nghệ cô đặc nước chanh không hạt bằng kỹ thuật chân không với sự hỗ trợ của enzyme, và quy trình bảo quản nước cốt chanh.
Kết quả, với độ tinh khiết trên 98,5%, mùi thơm đặc trưng, màu từ vàng nhạt đến không màu và trong, sản phẩm tinh dầu vỏ chanh đáp ứng yêu cầu về các chỉ tiêu chất lượng, độ an toàn, có thể dùng trong các sản phẩm mỹ phẩm, nước tẩy rửa sinh học, hương liệu thực phẩm,…
Sản phẩm nước cốt chanh có độ Brix 7,5 - 8,5; pH: 2 - 3; thời gian bảo quản 7 ngày ở nhiệt độ 0 - 5 độ C. Sản phẩm nước cốt chanh cô đặc có độ Brix 35 - 45, pH: 2 - 3, thời gian bảo quản 1 tháng (nhiệt độ 0 - 5 độ C) và 12 tháng (nhiệt độ ≤ -10 độ C). Các sản phẩm này có thể sử dụng trong chế biến thực phẩm, nước giải khát, chăm sóc sắc đẹp, sản xuất mỹ phẩm,...
Nâng cao giá trị
Triển khai dự án, ban chủ nhiệm đã xây dựng thành công quy trình kỹ thuật trích tinh dầu chanh, quy trình chế biến và bảo quản nước cốt chanh từ nguồn nguyên liệu chanh không hạt của tỉnh Hậu Giang.
Xây dựng mô hình ứng dụng các quy trình công nghệ phù hợp với điều kiện sản xuất của Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Thiên Yết - Chi nhánh Hậu Giang Kết quả cho thấy, mô hình có công suất trích ly 100 kg nguyên liệu/mẻ, thu từ 200 - 400 ml tinh dầu nguyên chất và chất lượng tinh dầu đạt TCVN 11423:2016. Quy trình chế biến và bảo quản nước cốt chanh 50 kg nguyên liệu/mẻ, thu từ 17 - 22 lít nước cốt.
Dự án còn hoàn thành báo cáo đánh giá chất lượng sản phẩm tinh dầu chanh, nước cốt chanh theo tiêu chuẩn quốc gia và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Hoàn thành bộ hồ sơ thiết kế bản vẽ, hướng dẫn sử dụng 3 thiết bị chế biến sản phẩm; bộ thủ tục công bố chất lượng sản phẩm theo quy định.
Xây dựng mô hình SWOT đánh giá chuỗi liên kết thu mua, tiêu thụ chanh thứ cấp tại tỉnh để phát triển sản phẩm tinh dầu chanh và nước cốt chanh. Ngoài ra, dự án còn góp phần đào tạo nhiều học viên cao học, sinh viên đại học và cán bộ kỹ thuật.
PGS.TS Bạch Long Giang cho rằng hiện nay nhà trường có các viện và trung tâm nghiên cứu, thông qua đầu mối phòng quản lý khoa học của trường thì các doanh nghiệp, HTX có thể kết hợp với nhà trường thông qua Hội doanh nhân trẻ tỉnh Hậu Giang.
Ngoài ra, nhà trường cũng hợp tác với Trung tâm Thông tin và Ứng dụng khoa học công nghệ Hậu Giang thì các đơn vị trên địa bàn có thể liên hệ những đơn vị này, có thể đặt hàng và trao đổi, để trường tiếp cận và hỗ trợ các quy trình và công nghệ phù hợp.
Bà Nguyễn Việt Vân Anh - Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Thiên Yết - Chi nhánh Hậu Giang cho biết, trong quá trình chờ nghiệm thu, doanh nghiệp đã đi xúc tiến thương mại và chào hàng cho một số đối tác trong và ngoài nước. Sau khi nghiệm thu, doanh nghiệp định hướng hoàn thành các chứng nhận OCOP, HACCP và phát triển các sản phẩm khác với quy mô lớn hơn, tiến tới xuất khẩu.
Nhóm nghiên cứu kỳ vọng những kết quả dự án mang lại sẽ tiếp tục được duy trì và lan tỏa sau khi nghiệm thu. Qua đó, góp phần tiêu thụ chanh thứ cấp với đầu ra, giá cả ổn định và phát triển các sản phẩm đặc trưng từ trái chanh để nâng tầm giá trị nông sản chủ lực của tỉnh nhà.
Nhật Phong