Chứng khoán biến động mạnh: Còn cơ hội?

6 giờ trướcBài gốc

Ông Nguyễn Kỳ Minh, Kinh tế trưởng Công ty Cổ phần Chứng khoán Guotai Junan Việt Nam (IVS)

Giữa bối cảnh căng thẳng thương mại toàn cầu gia tăng do các chính sách thuế quan của Mỹ, Việt Nam đối mặt với cả thách thức và cơ hội để duy trì đà tăng trưởng kinh tế. Ông Nguyễn Kỳ Minh, Kinh tế trưởng Công ty Cổ phần Chứng khoán Guotai Junan Việt Nam (IVS), đã phân tích sâu sắc tác động của các chính sách này lên nền kinh tế, doanh nghiệp, thị trường chứng khoán và các ngành triển vọng năm 2025.

“Với độ mở kinh tế cao, Việt Nam dễ bị ảnh hưởng bởi biến động thương mại toàn cầu, nhưng các lợi thế chiến lược như việc hoãn thuế 90 ngày, tăng trưởng GDP 6,93% trong quý I/2025, và chính sách nội địa mạnh mẽ sẽ giúp Việt Nam vượt qua sóng gió, hướng đến mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm”, ông Minh nhấn mạnh.

Tác động của chính sách thương mại toàn cầu

Theo ông Nguyễn Kỳ Minh, các chính sách thuế quan của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump không phải bất ngờ, bởi ông đã nhiều lần đề cập trước đó. Tuy nhiên, phạm vi và mức độ áp thuế gây sốc: mức cơ bản 10% trên toàn cầu, 125% với Trung Quốc, và 46% với Việt Nam, nhắm vào các ngành chiến lược như xe điện, bán dẫn, năng lượng mặt trời, cũng như các ngành truyền thống như thép và dược phẩm. Mục tiêu của Mỹ là tái cấu trúc chuỗi cung ứng, giảm thâm hụt thương mại và kiềm chế ảnh hưởng công nghệ từ Trung Quốc, nhưng các chính sách này làm gia tăng nguy cơ gián đoạn thương mại quốc tế.

Phản ứng của các quốc gia được chia thành ba nhóm. Một số nước như Israel, Argentina, Nhật Bản chấp nhận thuế. Các nước như Thái Lan, Malaysia vừa chấp nhận vừa đa dạng hóa đối tác thương mại. Nhóm thứ ba, dẫn đầu là Trung Quốc, đáp trả bằng thuế tương đương. Ông Minh lưu ý rằng Trung Quốc phản ứng bình tĩnh nhưng kiên quyết, phù hợp với vị thế nền kinh tế lớn và tiến bộ trong kế hoạch “Made in China 2025”. Trung Quốc không chỉ áp thuế phản vệ mà còn tìm kiếm giải pháp đa phương, củng cố vai trò chỗ dựa cho các đối tác toàn cầu. Sự cạnh tranh ngày càng gay gắt với Mỹ khiến Trung Quốc khó nhượng bộ về thuế quan, nhưng vẫn sẵn sàng đối thoại để giải quyết bất đồng.

Những diễn biến này làm triển vọng kinh tế toàn cầu trở nên mong manh. Goldman Sachs hạ dự báo tăng trưởng GDP Trung Quốc năm 2025 xuống 4%, còn Morgan Stanley giữ ở 4,5% nhưng cảnh báo rủi ro gia tăng. Ông Minh chỉ ra hai hệ quả chính: tổng cầu suy giảm do Mỹ cắt giảm chi tiêu và chi phí sản xuất tăng trong ngắn hạn do yêu cầu chuyển dịch sản xuất. Nhận định của Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ về “tăng trưởng chậm hơn và lạm phát cao hơn” phản ánh tâm lý lo ngại của giới đầu tư. Thương mại thế giới có thể bước vào giai đoạn “hậu toàn cầu hóa”, chuyển từ đa phương sang song phương và khu vực hóa, tạo cả thách thức và cơ hội cho các quốc gia như Việt Nam.

Cơ hội và chiến lược cho Việt Nam trong bối cảnh biến động

Với độ mở kinh tế đạt 165% (tỷ lệ kim ngạch xuất nhập khẩu trên GDP) vào cuối năm 2024, Việt Nam đặc biệt nhạy cảm với biến động thương mại toàn cầu. Ông Minh cảnh báo rằng nếu mức thuế 46% của Mỹ được áp dụng toàn diện, tăng trưởng GDP có thể giảm 2–3 điểm phần trăm, tác động mạnh đến các ngành xuất khẩu chủ lực như dệt may, gỗ, thủy sản và linh kiện điện tử, vốn phụ thuộc lớn vào thị trường Mỹ. Biên lợi nhuận của các ngành này có thể giảm 5–20% từ nửa cuối năm 2025 nếu thuế được duy trì, ảnh hưởng đến đơn hàng, chi phí sản xuất và logistics.

Tuy nhiên, Việt Nam đang tận dụng hiệu quả cơ hội từ việc hoãn thuế 90 ngày. Ông Minh nhấn mạnh rằng động thái này đã thúc đẩy các doanh nghiệp xuất khẩu và FDI gia tăng đơn hàng để tích trữ trước thời điểm áp thuế. Với mức thuế hiện tại chỉ 10%, nhiều doanh nghiệp đang tận dụng lợi thế cạnh tranh này. Tăng trưởng GDP 6,93% trong quý I/2025, cao nhất trong sáu năm, cho thấy động lực mạnh mẽ. Việc sản xuất tăng tốc trong quý II có thể duy trì đà tăng trưởng cả năm, đưa Việt Nam tiến gần mục tiêu 8% đầy tham vọng. Giá dầu thế giới giảm mạnh do lo ngại suy giảm nhu cầu trung và dài hạn cũng giúp giảm giá xăng trong nước, hỗ trợ kiểm soát lạm phát và tạo dư địa cho các chính sách tiền tệ kích thích kinh tế.

Về doanh nghiệp, ông Minh cho rằng tác động phụ thuộc vào cơ cấu khách hàng và phản ứng của họ trước thương chiến. Các doanh nghiệp có khách hàng Mỹ có thể hưởng lợi nếu đơn hàng tăng để “chạy thuế” hoặc nếu Việt Nam đàm phán được mức thuế thấp hơn, dự kiến 10–15%. Ngược lại, nếu khách hàng né tránh Việt Nam do lo ngại các chính sách bất ngờ trong 90 ngày tới, doanh nghiệp sẽ đối mặt bất lợi. Ông khuyến nghị doanh nghiệp tái cơ cấu thị trường đầu ra, chuyển hướng sang châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc và ASEAN để giảm phụ thuộc vào Mỹ, dù quá trình này đòi hỏi thời gian và năng lực thích ứng.

Thị trường chứng khoán Việt Nam, theo ông Minh, sẽ trải qua biến động mạnh nhưng cũng đầy cơ hội. Việc triển khai hệ thống KRX vào tháng 5/2025, sau nhiều lần trì hoãn, là một bước ngoặt. Hệ thống này nâng cao chất lượng giao dịch với các tính năng như giao dịch T+0, bán khống, giao dịch lô lẻ, đồng thời là tiền đề để Việt Nam nâng hạng lên thị trường mới nổi theo tiêu chí FTSE, sớm nhất vào tháng 9/2025. Sự kiện này sẽ thu hút dòng vốn ngoại trung và dài hạn, củng cố tâm lý nhà đầu tư trong quý II/2025, khi các thông tin tích cực về tăng trưởng kinh tế, đơn hàng và đàm phán thương mại được kỳ vọng chiếm ưu thế. Tuy nhiên, từ năm 2026, ông Minh cảnh báo rằng giá hàng hóa toàn cầu tăng sẽ gây áp lực lên lạm phát và lãi suất, gián tiếp ảnh hưởng đến định giá doanh nghiệp Việt Nam.

Với nhà đầu tư, ông Minh đề xuất chiến lược chủ động, tránh chạy theo thông tin truyền thông nước ngoài trái chiều. Thay vào đó, nên tập trung vào các doanh nghiệp có nền tảng vững chắc, khách hàng ít bị ảnh hưởng bởi thương chiến, hoặc thuộc các ngành quan trọng với Mỹ được miễn hoặc hoãn thuế. Ông khuyến nghị nhà đầu tư kiên nhẫn chờ kết quả đàm phán thương mại để đánh giá tác động thực sự đến các nhóm cổ phiếu.

Ngành triển vọng và định hướng đầu tư

Ông Minh đánh giá các ngành tập trung vào nhu cầu nội địa sẽ có triển vọng vượt trội trong bối cảnh thương mại toàn cầu bất ổn. Nhóm đầu tư công và thép được hưởng lợi từ các dự án hạ tầng trọng điểm như cao tốc Bắc – Nam. IVS dự báo tăng trưởng 10–12% cho ngành đầu tư công và 8–10% cho ngành thép trong năm 2025, nhờ nhu cầu nội địa mạnh mẽ và định hướng đầu tư cơ sở hạ tầng của chính phủ. Các ngành tiêu dùng thiết yếu như thực phẩm, đồ uống và ngành điện cũng duy trì sự ổn định, trở thành điểm đến an toàn cho dòng tiền đầu tư.

Ngành tài chính, đặc biệt là ngân hàng, được dự báo tăng trưởng 10–15%, nhưng ông Minh khuyên nhà đầu tư cần lựa chọn cẩn trọng, ưu tiên các ngân hàng thương mại cổ phần như MBB, ACB, vốn tập trung tín dụng vào doanh nghiệp nội địa và có hệ sinh thái ổn định. Các mức tăng trưởng này vẫn hấp dẫn so với lãi suất hiện nay, phù hợp để nhà đầu tư phân bổ một phần danh mục. Ngoài ra, các ngành ít phụ thuộc vào Mỹ như công nghệ, phần mềm (nổi bật là FPT) và dược phẩm cũng được đánh giá tích cực nhờ chuỗi giá trị ổn định và khả năng mở rộng thị trường nội địa.

Phân tích của ông Nguyễn Kỳ Minh cho thấy, Việt Nam có thể tận dụng các lợi thế nội tại, từ chính sách đầu tư công, kích cầu tiêu dùng đến đàm phán thương mại linh hoạt, để vượt qua sóng gió toàn cầu. Với nhà đầu tư, việc ưu tiên các ngành nội địa, doanh nghiệp có thị trường đa dạng và quản trị rủi ro hiệu quả sẽ là chìa khóa để nắm bắt cơ hội trong bối cảnh đầy thách thức này.

Trần Hương

Nguồn TBNH : https://thoibaonganhang.vn/chung-khoan-bien-dong-manh-con-co-hoi-163232.html