Dòng tiền nội áp đảo khối ngoại
Tháng 8 khép lại với những con số ấn tượng trên thị trường chứng khoán Việt Nam, vượt xa kỳ vọng của giới đầu tư. VN-Index ghi nhận mức tăng 12%, lên 1.682,2 điểm. Đây là mức tăng mạnh nhất theo tháng kể từ tháng 6/2020. Tính từ đầu năm, chỉ số đã tăng tới 32,8%, cao gấp gần 3 lần mức tăng cả năm 2023 và 2024. Các chuyên gia tại Công ty Chứng khoán SSI nhận định, sự bứt phá này đến từ đà lan tỏa rộng trên nhiều nhóm ngành, trong đó tài chính tăng tới 21,9% và bất động sản tăng 16,5%, giúp chỉ số VN30 vươn lên 15,5%, vượt trội so với thị trường chung.
Thanh khoản cũng là điểm sáng nổi bật, với giá trị giao dịch bình quân đạt 55.100 tỷ đồng/phiên, tăng gần 40% so với tháng trước. Tuy nhiên, giao dịch sôi động chủ yếu nhờ dòng tiền trong nước khi tỷ trọng của khối ngoại chỉ chiếm 9,7%, giảm so với mức 10,3% của tháng 7.
Đáng chú ý, sau khi quay lại mua ròng trong tháng 7, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng mạnh trở lại trong tháng 8 với tổng giá trị 42.700 tỷ đồng. Lực bán tập trung vào nhóm ngân hàng, thép, công nghệ thông tin, chứng khoán và bất động sản, phản ánh xu hướng rút vốn khỏi các ngành vừa tăng mạnh.
Ngược lại, dòng vốn trong nước, bao gồm nhà đầu tư cá nhân, tổ chức và khối tự doanh, lại đồng loạt mua ròng, tập trung vào các cổ phiếu vốn hóa lớn ở nhiều lĩnh vực như ngân hàng, chứng khoán, bất động sản, công nghệ thông tin và nguyên vật liệu. Hoạt động mua vào của nhà đầu tư cá nhân được cho là gắn liền với sự gia tăng dư nợ ký quỹ. Trong 6 tháng đầu năm, dư nợ ký quỹ ròng đã tăng hơn 18.000 tỷ đồng, tương đương khoảng 40% tổng giá trị bán ròng của khối ngoại. Cùng với đó, số dư tiền mặt trong tài khoản chứng khoán của nhà đầu tư đạt tới 110.000 tỷ đồng vào cuối tháng 6, tăng 50% so với đầu năm và 15% so với cùng kỳ năm trước.
SSI nhận định còn nhiều rủi ro có thể tác động đến thị trường trong tháng 9
Dễ rung lắc sau chuỗi tăng nóng
Bước sang tháng 9, SSI cho rằng, thị trường sẽ nhận được hỗ trợ từ kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cắt giảm lãi suất vào ngày 17/9 và khả năng nâng hạng thị trường vào đầu tháng 10. Dù vậy, sau 2 tháng tăng trưởng ấn tượng, áp lực điều chỉnh có thể gia tăng đáng kể. Trong kịch bản thận trọng, một nhịp giảm mạnh hoàn toàn có thể xuất hiện trong tháng 9, đầu tháng 10 với biên độ lớn hơn so với các đợt điều chỉnh kể từ đáy tháng 4.
Lịch sử thị trường cũng mang lại những tín hiệu đáng cân nhắc. Dù trong 10 năm qua, VN-Index có tới 7 lần tăng trong tháng 9, nhưng 4 năm gần đây lại cho thấy xu hướng khác hẳn. Từ khi áp dụng kỳ nghỉ lễ 4 ngày vào tháng 9 (từ năm 2021), thị trường thường đi ngang hoặc giảm sâu. Trong đó, VN-Index giảm 6% năm 2022, giảm 11,6% năm 2023 và chỉ tăng chưa tới 1% trong năm 2021 và 2024.
Ngoài yếu tố mùa vụ, SSI nhận định còn nhiều rủi ro có thể tác động đến thị trường trong tháng 9. Đáng chú ý là áp lực tỷ giá khi đồng VND thường mất giá khoảng 3% trong giai đoạn tháng 9 – 10 các năm gần đây. Bên cạnh đó, mùa công bố kết quả kinh doanh quý 3 thường kém sôi động, cộng thêm áp lực chốt lời sau nhịp hồi phục mạnh trong tháng 8.
Thống kê cho thấy trong các xu hướng tăng, thị trường thường trải qua những nhịp điều chỉnh trên 7%, đặc biệt sau khi đã tăng hơn 20% trong vòng 3 tháng. Với việc VN-Index đã tăng 50% trong 3 tháng qua và chưa có đợt giảm nào lớn hơn 4,5% kể từ đáy tháng 4, khả năng điều chỉnh trở nên hiện hữu hơn.
Tuy vậy, SSI nhấn mạnh rằng, mức định giá hiện tại vẫn hấp dẫn so với nhiều kênh đầu tư khác. Thị trường chứng khoán đang mang lại tỷ suất lợi nhuận kỳ vọng khoảng 7,7%, cao hơn gửi tiết kiệm ngân hàng (5 – 6%), bất động sản cho thuê (3 – 4%) và vàng dù đã trải qua nhiều nhịp tăng giá gần đây. Điều này có nghĩa là nếu một nhịp điều chỉnh xảy ra, đó có thể trở thành cơ hội tích lũy cổ phiếu cho tầm nhìn dài hạn.
Triển vọng tích cực của thị trường trong trung và dài hạn được củng cố bởi nhiều yếu tố. Trước hết là kỳ vọng tăng trưởng GDP hai chữ số trong 5 – 10 năm tới nhờ cải cách thể chế và định hướng phát triển mạnh khu vực kinh tế tư nhân. Song song, lợi nhuận doanh nghiệp dự kiến tăng trưởng vững chắc hơn 14%/năm trong giai đoạn 2025 – 2026. Ngoài ra, khả năng nâng hạng thị trường có thể thu hút thêm dòng vốn quốc tế, trong khi chính sách tiền tệ tiếp tục duy trì mặt bằng lãi suất thuận lợi cho thị trường chứng khoán.
Như vậy, dù SSI cảnh báo khả năng xuất hiện một đợt điều chỉnh mạnh trong tháng 9, triển vọng dài hạn của chứng khoán Việt Nam vẫn được đánh giá tích cực. Trong ngắn hạn, nhà đầu tư cần thận trọng trước rủi ro biến động, nhưng về dài hạn, thị trường vẫn hứa hẹn nhiều cơ hội nhờ nền tảng tăng trưởng kinh tế và doanh nghiệp vững chắc.
Lệ Giang