'Chúng ta có công nghiệp điện ảnh, biểu diễn nhưng sao không có công nghiệp di sản?'

3 giờ trướcBài gốc

Ngày 24-11, Sở VH&TT TP.HCM tổ chức Hội nghị Di sản toàn thành triển khai thực hiện nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng Bộ TP.HCM lần I (nhiệm kỳ 2025-2026) tại Bảo tàng Tôn Đức Thắng.

Toàn cảnh hội nghị

Phát biểu tại hội nghị, ông Trần Thế Thuận, Giám đốc Sở VH&TT TP.HCM, cho biết từ 2021-2025, ngành Di sản văn hóa Thành phố đã đạt nhiều kết quả quan trọng nhờ sự chỉ đạo của Bộ VH,TT&DL và các cơ quan của Thành phố.

TP.HCM đang nỗ lực xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc và phát triển con người với các giá trị yêu nước, nhân văn. Đại hội xác định mục tiêu hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa và bảo tồn các di tích lịch sử như Địa đạo Củ Chi, Côn Đảo.

Ông Trần Thế Thuận, Giám đốc Sở VH&TT TP.HCM

Chương trình hành động của Thành ủy chú trọng bảo tồn di sản vật thể và phi vật thể, với mục tiêu đưa Địa đạo Củ Chi vào danh sách di sản thế giới của UNESCO.

"Để thực hiện tốt chương trình hành động, cần đánh giá những thành tựu và hạn chế trong công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa 5 năm qua, làm cơ sở tham mưu UBND Thành phố thực hiện nhiệm vụ trong giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn đến năm 2045" - ông Thuận nói.

Tại sao không có 'công nghiệp di sản'?

Tại hội thảo, bà Lê Tú Cẩm, Chủ tịch Hội Di sản văn hóa TP.HCM, nêu vấn đề: "Dù Luật Di sản đã có từ năm 2011 và sẽ sửa đổi vào năm 2025, nhưng tôi tự hỏi liệu có bao giờ có một vụ án nào được xét xử dựa trên luật cũ? Dường như luật chưa thực sự đi vào cuộc sống và nhiều vi phạm vẫn chưa được xử lý đúng mức".

Bà Lê Tú Cẩm, Chủ tịch Hội Di sản văn hóa TP.HCM

Bà Cẩm cho rằng cần phải đánh giá lại để đảm bảo Luật Di sản mới thực sự có hiệu lực, giúp những người làm công tác di sản thực hiện nhiệm vụ hiệu quả hơn.

Về hướng phát triển, bà nhấn mạnh công nghiệp văn hóa: "Chúng ta có công nghiệp điện ảnh, biểu diễn nhưng sao không có công nghiệp di sản. Chúng ta sở hữu một tài nguyên quốc gia quý giá, nhưng ngành di sản chưa được xem là một phần của công nghiệp văn hóa. Tôi mong rằng di sản sẽ được phát triển như một ngành công nghiệp có giá trị, không chỉ trong du lịch mà còn trong các ngành kinh tế khác".

Về hợp tác công tư, bà Cẩm cho rằng dù hình thức này phổ biến trong các ngành kinh tế, nhưng trong lĩnh vực di sản văn hóa, việc này vẫn chưa được thể chế hóa đầy đủ. Bà mong các cơ quan chức năng sẽ có chính sách cụ thể để thúc đẩy hợp tác công tư, giúp ngành di sản phát triển mạnh mẽ hơn.

TS Lê Thị Minh Lý, Nguyên Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hóa

TS Lê Thị Minh Lý, Nguyên Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hóa, cho biết tầm nhìn phát triển hệ thống bảo tàng TP.HCM hiện nay có những điểm mới quan trọng, đặc biệt là việc cập nhật định nghĩa về bảo tàng theo chuẩn quốc tế, giúp xây dựng chính sách phù hợp.

Theo TS Lê Thị Minh Lý, trong 50 năm qua, 9 bảo tàng công lập của TP.HCM đã hoàn thành tốt sứ mệnh, nhưng hiện nay cần giải quyết một số vấn đề như thiếu đầu tư, sự không đồng bộ trong hoạt động và thiếu dấu ấn riêng.

Nhiều đề xuất góp phần phần phát triển di sản

TS Nguyễn Thị Hậu, Tổng thư ký Hội Khoa học Lịch sử TP.HCM đề xuất Thành lập Viện Nghiên cứu Bảo tồn Di sản Đô thị: Đây là một cơ quan nghiên cứu khoa học độc lập, không phải cơ quan quản lý hành chính, có chức năng tư vấn và giám sát các dự án bảo tồn di sản văn hóa, đặc biệt là trùng tu di tích, để đảm bảo công tác bảo tồn được thực hiện hiệu quả.

TS Nguyễn Thị Hậu, Tổng thư ký Hội Khoa học Lịch sử TP.HCM

Xây dựng cơ sở dữ liệu số hóa di sản văn hóa: Cần tạo cơ sở dữ liệu về di sản khảo cổ học, đặc biệt ở TP.HCM và các địa phương như Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, để hỗ trợ nghiên cứu và khai quật di tích khi cần thiết.

Cập nhật quy chế quản lý kiến trúc và cảnh quan khu trung tâm lịch sử; Phát triển du lịch và công nghiệp văn hóa từ di sản. Cuối cùng, cần có một nghị quyết riêng về di sản văn hóa từ Thành ủy, UBND và HĐND TP.HCM để tạo cơ chế rõ ràng và thúc đẩy các hoạt động bảo tồn, phát huy giá trị di sản.

Ông Trần Hữu Phúc Tiến, thành viên Hội Quy hoạch phát triển đô thị TP.HCM

Ông Trần Hữu Phúc Tiến cũng đề đề xuất Sở VH&TT yêu cầu khảo cổ trước khi thi công các công trình xây dựng mới. Bên cạnh đó thành lập một đường dây nóng để người dân có thể phản ánh kịp thời khi phát hiện công trình phá hoại di sản, giúp các cơ quan chức năng xử lý nhanh chóng.

Cuối cùng, ông nêu vấn đề về sự trùng lặp giữa Sở Quy hoạch Kiến trúc và Sở VH&TT trong quản lý di sản và đề xuất tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan này. Ông cũng mong muốn TP.HCM đưa ra một quy hoạch di sản chi tiết hơn, đặc biệt là di sản vật thể, để phù hợp với sự phát triển của thành phố.

Ưu tiên phát triển nguồn nhân lực

Phát biểu tại hội thảo, ông Phạm Định Phong, Phó Cục trưởng Cục Di sản Văn hóa, Bộ VH-T&DL, nhấn mạnh bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa là nhiệm vụ quan trọng, góp phần xây dựng bản sắc dân tộc và phát triển bền vững.

Ông Phạm Định Phong, Phó Cục trưởng Cục Di sản Văn hóa, Bộ VH-T&DL

Luật Di sản Văn hóa 2024 mở rộng khung pháp lý, tạo điều kiện cho TP.HCM phát huy vai trò di sản trong phát triển đô thị và du lịch.

TP.HCM sở hữu hệ thống di sản phong phú với 321 di tích, 226 công trình, 23 bảo vật quốc gia và 25 bảo tàng. Thành phố đã đầu tư hơn 1.400 tỷ đồng vào công tác tu bổ và triển khai các dự án bảo tàng quy mô lớn.

Tuy nhiên, vẫn còn một số vấn đề cần giải quyết như di tích bị xâm hại, công tác xã hội hóa còn hạn chế và chuyển đổi số chưa đồng bộ.

Để giải quyết, ông Phạm Định Phong đề xuất các định hướng: xây dựng chiến lược phát triển di sản TP.HCM giai đoạn 2026-2030, tổ chức lại hệ thống bảo tàng hiện đại và hiệu quả, bảo tồn di tích gắn với quy hoạch đô thị, phát huy di sản văn hóa phi vật thể, tăng cường hợp tác quốc tế và xã hội hóa.

"Cuối cùng, tôi xin nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực di sản văn hóa. Thành phố cần có chiến lược dài hạn đào tạo, nâng cao năng lực cho cán bộ và nhân viên trong các bảo tàng, đồng thời tiếp tục phối hợp đào tạo trong nước và quốc tế" - ông Phong nói.

VĂN HÀ

Nguồn PLO : https://plo.vn/video/chung-ta-co-cong-nghiep-dien-anh-bieu-dien-nhung-sao-khong-co-cong-nghiep-di-san-post883187.html