Tư vấn điều trị ARV cho phụ nữ tại Trung tâm Y tế khu vực Cao Lộc
Theo báo cáo của Bộ Y tế, tính đến hết tháng 10 năm 2025, cả nước ghi nhận lũy tích người nhiễm HIV là 369.070 người, trong đó có 117.112 người tử vong do HIV/AIDS, số người nhiễm HIV còn sống là 251.958 người. Dịch HIV/AIDS vẫn là đại dịch nguy hiểm, là mối hiểm họa đối với sức khỏe, tính mạng của con người và tương lai nòi giống của dân tộc.
Tại Lạng Sơn, kể từ trường hợp nhiễm HIV được phát hiện đầu tiên vào tháng 12/1993, đến ngày 30/10/2025 HIV có mặt ở 64/65 xã/phường trong toàn tỉnh (xã Thiện Hòa khu vực Bình Gia chưa phát hiện người nhiễm HIV), với 3.274 người nhiễm, chiếm tỷ lệ 116 người/100.000 dân. Đã có 2.249 người tử vong do AIDS và các bệnh liên quan, số còn sống là 1.025 người, trong đó 900 người đang được điều trị ARV.
Bác sĩ Hoàng Thị Đặng, Trưởng Khoa phòng, chống HIV/AIDS, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: Hưởng ứng Chương trình phối hợp của Liên hợp quốc về HIV/AIDS (UNAIDS) phát động trên toàn cầu với các mục tiêu 95-95-95 đến hết năm 2030 (tức là 95% người nhiễm HIV biết được tình trạng nhiễm HIV của mình, 95% người chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc kháng vi rút và 95% người nhiễm HIV đã được điều trị bằng thuốc kháng vi rút kiểm soát được số lượng vi rút ở mức thấp để sống khỏe mạnh và làm giảm nguy cơ lây truyền HIV cho người khác), tại Lạng Sơn, đến hết tháng 10/2025 mục tiêu này đang ở mức 93-88-98.
Hiện tại tất cả các xã, phường có người nhiễm đều có sổ theo dõi quản lý danh sách người nhiễm HIV/AIDS và sổ quản lý, tư vấn và chăm sóc người nhiễm HIV/AIDS cá nhân. Tổng số bệnh nhân quản lý được tư vấn, chăm sóc tại nhà và cộng đồng là 954/1025, đạt tỷ lệ 93,1%.
Công tác điều trị đặc hiệu thuốc kháng ARV được duy trì ổn định tại 6 phòng khám ngoại trú trên địa bàn. Tại các phòng khám ngoại trú, các bệnh nhân được điều trị bằng thuốc ARV được quản lý, theo dõi và thực hiện xét nghiệm tải lượng vi rút HIV.
Toàn tỉnh hiện có 900/1025 người nhiễm HIV được điều trị ARV; xét nghiệm tải lượng vi rút HIV thường quy 576/805, đạt 71,5%, ước tính đạt 100% kế hoạch năm; tỷ lệ người nhiễm HIV có thẻ bảo hiểm y tế đạt 99,4%. Tại các phòng khám ngoại trú, bệnh nhân được cấp thuốc ARV, và được tư vấn về chăm sóc sức khỏe, chế độ dinh dưỡng cũng như chế độ sinh hoạt hàng ngày phù hợp, khoa học.
Hoạt động phối hợp chương trình Lao/HIV, điều trị phơi nhiễm, điều trị phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con được thực hiện thường xuyên, hoạt động tư vấn xét nghiệm HIV triển khai ở tất cả các xã, trung tâm y tế khu vực. Tính đến hết tháng 10/2025, toàn tỉnh có 11 trẻ được điều trị dự phòng tại các cơ sở y tế sau khi được sinh ra, xét nghiệm chẩn đoán sớm không có ca dương tính với HIV.
Bệnh nhân N.T.N, phường Lương Văn Tri chia sẻ: Tôi không may bị nhiễm HIV lây truyền từ bố mẹ, hiện đã điều trị HIV bằng thuốc ARV tại Phòng khám ngoại trú, Trung tâm Y tế khu vực Cao Lộc được 20 năm. Nhờ tuân thủ quy trình điều trị, hiện nay tình trạng sức khỏe ổn định, xét nghiệm tải lượng vi rút đạt mức cho phép. Hiện tôi đã lập gia đình, có 1 bé trai được 1 tuổi và đang mang thai cháu thứ hai. Tôi rất vui mừng khi thực hiện đúng phác đồ điều trị, tư vấn của bác sĩ nên con tôi sinh ra khỏe mạnh, bình thường và không bị nhiễm HIV.
Bên cạnh các giải pháp tích cực trong công tác điều trị, Chương trình can thiệp giảm tác hại cũng được ngành y tế đẩy mạnh. Hiện nay, tại các phòng khám ngoại trú đều duy trì các hoạt động can thiệp giảm hại dự phòng lây nhiễm HIV tại cộng đồng, các hình thức can thiệp thông qua nhóm tuyên truyền viên đồng đẳng; truyền thông và phát trực tiếp bơm kim tiêm, bao cao su, thu gom bơm kim tiêm đã qua sử dụng; can thiệp tại các điểm cấp phát cố định, di động và điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế…
Bình An – Trung tâm KSBT tỉnh