Bộ Xây dựng đang tiếp tục lấy ý kiến dự thảo Luật Hàng không dân dụng (sửa đổi) để báo cáo Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 10 diễn ra vào cuối năm nay. Trong đó, cơ quan soạn thảo đề xuất một số chính sách nhằm nâng cao trách nhiệm của các hãng hàng không đối với khách hàng.
Tăng quyền lợi của hành khách
Kế thừa các quy định hiện hành, dự thảo Luật Hàng không tiếp tục đặt vấn đề cải thiện chất lượng dịch vụ hàng không. Theo đó, dự luật quy định hành khách mua vé nhưng không được hãng vận chuyển đúng giờ trên vé được quyền yêu cầu hãng thu xếp hành trình phù hợp hoặc hoàn trả lại tiền phần vé chưa sử dụng.
Chuyến bay xuất phát chậm, bị hủy hoặc bị từ chối vận chuyển mà không phải do lỗi của hành khách thì người vận chuyển phải thông báo kịp thời, xin lỗi hành khách, bảo đảm việc ăn, nghỉ, đi lại và chịu các chi phí có liên quan trực tiếp phù hợp với thời gian phải chờ đợi tại sân bay.
Hiện một số hãng hàng không chưa thực hiện nghiêm nghĩa vụ của người vận chuyển khi chuyến bay bị chậm. Ảnh: V.LONG
Trường hợp hành khách được xác nhận chỗ trên chuyến bay nhưng việc vận chuyển bị chậm, bị hủy hoặc bị từ chối vận chuyển do lỗi của hãng thì ngoài việc thực hiện nghĩa vụ nêu trên, người vận chuyển còn phải thu xếp hành trình phù hợp cho khách hoặc hoàn trả lại tiền phần vé chưa sử dụng theo yêu cầu của hành khách mà không được thu bất kỳ một khoản phí liên quan nào.
Trường hợp khách được xác nhận chỗ trên chuyến bay nhưng hãng thông báo hủy chuyến hoặc chậm chuyến kéo dài, ngoài các nghĩa vụ nêu trên còn phải trả một khoản bồi thường ứng trước không hoàn lại cho hành khách bằng tiền hoặc chứng từ khác có giá trị tương đương.
Đáng chú ý, dự luật bổ sung quy định yêu cầu hãng bay phải công bố công khai tiêu chuẩn dịch vụ vận tải hàng không thương mại. Thông báo kịp thời cho hành khách thông tin về chuyến bay; phải quan tâm, chăm sóc hành khách, đặc biệt đối với hành khách là người khuyết tật hoặc cần sự chăm sóc trong quá trình vận chuyển.
Ngoài ra, hành khách cũng được miễn giá dịch vụ vận chuyển hành lý với mức tối thiểu được ghi trong Điều lệ vận chuyển, quy định của hãng hàng không. Trẻ em dưới 12 tuổi đi máy bay được miễn, giảm giá dịch vụ vận chuyển theo quy định của hãng hàng không.
Cần lực lượng giám sát việc thực hiện nghĩa vụ của các hãng
Chị Trần Hương Giang, ngụ ở Hà Nội, cho biết bản thân thường xuyên di chuyển bằng đường hàng không cho các chuyến công tác tại các tỉnh thành. Vì vậy, không ít lần chị đối diện với những chuyến bay chậm, hủy chuyến và có một vài lần quá bức xúc đã cự cãi với nhân viên hàng không.
Gần đây nhất là vào tháng 4, chị mua vé máy bay chặng Tân Sơn Nhất – Hà Nội, thời gian khởi hành ghi trên vé là 14 giờ, ngày 21-4. Khi đến sân bay lúc 13 giờ, chị được thông báo lùi thời gian bay đến 16 giờ, nhưng đến hơn 22 giờ 30 vẫn chưa thể bay. “Điều lạ là hãng không có một lời xin lỗi nào”- chị Giang cho hay.
Thực tế, theo quy định hiện hành các hãng phải thực hiện các nghĩa vụ như xin lỗi hành khách, bố trí ăn, nghỉ… nhưng các hãng thường phớt lờ. Sự thiếu chuyên nghiệp, trách nhiệm của các hãng dẫn đến sự bức xúc của bất kỳ hành khách dễ tính nào.
“Vì vậy, tôi cho rằng cần có quy định buộc nhà chức trách hàng không phải giám sát trực tiếp và hậu kiểm việc thực hiện nghĩa vụ với khách. Còn nếu chúng ta đưa ra quy định nhưng hãng không thực hiện sẽ nhờn luật”- chị Giang chia sẻ.
Chuyến bay mà chị Hương Giang đi bị chậm hơn 9 tiếng khiến nhiều khách nằm vạ vật ở sân bay Tân Sơn Nhất. Ảnh: H.GIANG
Cùng quan điểm, anh Nguyễn Văn Tuấn, ngụ ở quận Ba Đình, Hà Nội, cho rằng vấn đề hiện nay là việc giám sát tuân thủ quy định pháp luật của các hãng.
“Thực tế, có hãng lách luật bằng cách khi khách đòi quyền lợi họ mới đưa phiếu ăn trưa, còn khách nào không yêu cầu bị phớt lờ, chẳng có thông báo gì. Như vậy không khác gì khách đi xin bữa trưa chứ không phải nghĩa vụ của hãng bay và ai không biết đòi quyền lợi coi như thiệt thòi”- anh Tuấn nói.
Theo đại diện Viện kinh tế xây dựng, Bộ Xây dựng, để đảm bảo quyền lợi của khách hàng dự luật cần quy định rõ thêm tiêu chuẩn chất lượng phục vụ hành khách, chẳng hạn như tỉ lệ đúng giờ, chăm sóc khách bị hoãn, hủy chuyến và có chế tài rõ ràng khi vi phạm.
Thêm vào đó, dự luật cần bổ sung yêu cầu công khai chất lượng dịch vụ từng hãng, tránh tình trạng chênh lệch chất lượng, khó kiểm soát.
Về phần hãng bay, Tổng công ty Hàng không Việt Nam (VietnamAirlines) cho rằng thực tế chuyến bay bị chậm hủy do những nguyên nhân bất khả kháng như thời tiết, kỹ thuật… có thể kéo dài nhiều ngày.
Vì vậy, dự luật quy định cung cấp các dịch vụ ăn nghỉ, đi lại, chăm sóc khách trong trường hợp chuyến bay bị chậm hủy, gián đoạn mà không phải lỗi của hành khách sẽ ảnh hưởng lớn đến các hãng hàng không và khó khăn trong việc thực hiện với một số lượng chuyến bay bị ảnh hưởng nhiều, phạm vi rộng.
Theo đó, Hãng hàng không Quốc gia cho rằng nên xem xét giới hạn lại một số nguyên nhân và phạm vi cung cấp dịch vụ.
Tuy nhiên, đại diện cơ quan soạn thảo cho rằng cần sửa luật theo hướng trên nhằm đảm bảo quyền lợi cho hành khách, nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp vận chuyển hàng không trong việc thực hiện các quy định về quyền, nghĩa vụ của người vận chuyển.
Về việc giám sát thực hiện nghĩa vụ của các hãng, Cục Hàng không cho biết thời gian qua đơn vị có chỉ đạo các đơn vị trực thuộc giám sát trực tiếp tất cả các trường hợp chậm, hủy chuyến nhằm kịp thời yêu cầu các hãng hàng không, đơn vị cung cấp dịch vụ có liên quan thực hiện nghĩa vụ người vận chuyển theo quy định.
Trẻ em dưới 12 tuổi được miễn giá vé khi nào?
Dự luật quy định trẻ em dưới 12 tuổi đi máy bay được miễn, giảm giá dịch vụ vận chuyển theo quy định của hãng hàng không. Điều này có nghĩa dự luật không quy định mức giảm giá vé và để các hãng sẽ căn cứ vào hoạt động khai thác để đưa ra chính sách miễn, giảm giá phù hợp.
Theo Bộ Xây dựng, quy định miễn, giảm giá vé cho trẻ em dưới 12 được kế thừa từ Luật Hàng không dân dụng hiện tại. Nghiên cứu các quy định của điều ước quốc tế cũng như luật quốc gia của các nước đều không có quy định bắt buộc. Hiện tại, các hãng hàng không Việt Nam và quốc tế đều áp dụng chế độ miễn, giảm này theo thông lệ vận tải hàng không quốc tế.
Trong các hội nghị giá cước của Hiệp hội Vận tải hàng không quốc tế (IATA), mức giảm được khuyến nghị cho trẻ em (2-12 tuổi) bằng 25-50%, các hãng sẽ quyết định mức cụ thể theo mô hình kinh doanh và chính sách bán vận chuyển, của mình.
VIẾT LONG