Kế hoạch 483 yêu cầu lực lượng công an cả nước tập trung cao điểm thực hiện các nhiệm vụ then chốt: rà soát, thống kê, quản lý toàn diện người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy, người sau cai nghiện và kiên quyết triệt xóa các tụ điểm ma túy phức tạp. Tại Hà Nam, Công an tỉnh đã sớm ban hành kế hoạch triển khai cụ thể, phân công rõ trách nhiệm, lộ trình và chỉ tiêu đối với từng đơn vị. Theo Trung tá Nguyễn Trọng Hợp, Phó trưởng Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an tỉnh, đây là nhiệm vụ trọng tâm, phải thực hiện một cách toàn diện, liên tục, không để sót lọt đối tượng, không để hình thành điểm nóng, tụ điểm mới.
Từ ngày 15/10/2024 đến ngày 30/4/2025, lực lượng công an các cấp đã rà soát, thống kê, lập danh sách 4.828 người có liên quan đến ma túy trên địa bàn toàn tỉnh; trong đó, có 208 người nghiện, 691 người sử dụng trái phép chất ma túy, 90 người quản lý sau cai nghiện và 3.839 người nghi sử dụng ma túy. Đáng chú ý, số lượng người nghiện ma túy được đưa vào cơ sở cai nghiện thời gian này tăng đột biến. Nếu như các năm trước, mỗi năm chỉ đưa được khoảng gần 100 người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc (tương đương 50–70% kế hoạch), thì chỉ tính riêng trong thời gian từ ngày 15/10/2024 đến nay, lực lượng công an phối hợp với ngành Y tế, ngành Lao động - Thương binh và Xã hội đã xác định tình trạng nghiện đối với 235 người, lập hồ sơ đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc đối với 205 người. Hiện, tổng số học viên đang được quản lý, điều trị tại Cơ sở cai nghiện ma túy của tỉnh là trên 400 người.
Đây là kết quả tích cực, phản ánh đúng tinh thần “quản lý toàn diện, xử lý triệt để” của Kế hoạch 483; đồng thời thể hiện nỗ lực vượt bậc của lực lượng công an các cấp trong việc xác minh, lập hồ sơ, hoàn tất các thủ tục cần thiết đưa người nghiện đi cai nghiện bắt buộc theo đúng quy định pháp luật. Cùng với đó, lực lượng chức năng đã phối hợp với các đơn vị chuyên môn kiểm tra nhanh chất ma túy trong cơ thể đối với hơn 700 trường hợp nghi vấn, qua đó phát hiện gần 100 người dương tính với chất ma túy và kịp thời xử lý. Những trường hợp chưa đủ căn cứ xác định nghiện ma túy được theo dõi sát sao tại địa bàn, có hồ sơ quản lý cụ thể. Nhiều đối tượng sử dụng ma túy bị phát hiện ngay tại các điểm công cộng, khu nhà trọ, thậm chí tại các công trình đang xây dựng- nơi trước đây thường bị bỏ lọt vì thiếu kiểm soát chặt chẽ.
Lãnh đạo Phòng PC 04, Công an tỉnh kiểm tra phòng ăn của học viên tại cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh Hà Nam.
Không chỉ “quét” nguồn cầu, công tác đấu tranh với tội phạm ma túy cũng được đẩy mạnh. Từ tháng 10/2024 đến tháng 5/2025, lực lượng chức năng toàn tỉnh đã triệt phá 245 vụ án, bắt giữ 364 đối tượng phạm tội về ma túy; xóa 9 điểm phức tạp, giải tán 72 tụ điểm tiềm ẩn nguy cơ và xử lý hành chính hàng trăm trường hợp sử dụng trái phép chất ma túy.
Một trong những yếu tố quyết định hiệu quả thực hiện Kế hoạch 483 tại Hà Nam chính là vai trò chủ động, hợp tác của quần chúng nhân dân trong việc tố giác, cung cấp thông tin về các trường hợp nghi nghiện, tụ điểm sử dụng ma túy cho lực lượng chức năng. Trung tá Trương Quang Hà, Trưởng Công an phường Châu Cầu (TP Phủ Lý) chia sẻ: Với sự vào cuộc tích cực của người dân giúp lực lượng công an kịp thời rà soát, test xác định chất ma túy trong cơ thể, lập hồ sơ quản lý. Không ít trường hợp người dân phát hiện con em mình có dấu hiệu bất thường, đã chủ động báo cho công an để phối hợp kiểm tra, test nhanh, từ đó kịp thời can thiệp... Có thể thấy, việc nêu cao vai trò của người dân đã làm thay đổi hẳn “trật tự” trong công tác phòng, chống ma túy, từ chỗ công an chủ động truy tìm sang thế trận nhân dân chủ động phát hiện, phối hợp hỗ trợ, cung cấp nguồn tin chính xác, kịp thời. Đó cũng là cơ sở để 100% xã, phường, thị trấn trên toàn tỉnh cập nhật đầy đủ, chính xác dữ liệu người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy vào hệ thống phần mềm quốc gia, phục vụ công tác quản lý lâu dài.
Đến nay, nhiều mô hình cộng đồng không ma túy đã hình thành và phát huy hiệu quả rõ nét như: “Khu dân cư không có tội phạm và tệ nạn ma túy”, “Công nhân không ma túy”, “Giáo xứ an toàn”... Trong đó, các hội, đoàn thể, các giáo xứ, nhà chùa và tổ chức tôn giáo đã chủ động ký cam kết, tuyên truyền phòng chống ma túy theo hình thức gần gũi, hiệu quả. Ở cơ sở, các tổ công tác đã phối hợp tổ dân phố tổ chức hàng trăm cuộc họp dân để thông báo tình hình, vận động người nghiện tự nguyện đi cai nghiện. Những gia đình có người nghiện không hợp tác cũng được chính quyền và công an hỗ trợ về mặt pháp lý, khơi thông vướng mắc, đồng hành trong quá trình lập hồ sơ.
Đặc biệt, từ khi Cơ sở cai nghiện ma túy tỉnh thuộc quản lý của Công an tỉnh, việc phối hợp giữa các lực lượng điều tra, xử lý, điều trị, giáo dục, hậu cai nghiện trở nên đồng bộ hơn. Người nghiện sau cai được theo dõi chặt chẽ tại nơi cư trú, có hồ sơ cập nhật định kỳ, kiểm soát nguy cơ tái nghiện. Nhiều trường hợp đã được tư vấn học nghề, giới thiệu việc làm tại địa phương sau khi hoàn thành cai nghiện, từng bước hòa nhập cộng đồng và trở lại cuộc sống lao động bình thường.
Trung tá Nguyễn Trọng Hợp, Phó Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm ma túy, Công an tỉnh khẳng định: Đợt cao điểm thực hiện Kế hoạch 483 không chỉ mang lại hiệu quả về mặt số lượng mà điều quan trọng hơn là làm thay đổi nhận thức của xã hội về công tác phòng, chống ma túy. Sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, sự hợp tác chặt chẽ của nhân dân và tính chủ động trong xử lý các điểm phức tạp đã từng bước hình thành thế trận bền vững. Một trong những kết quả quan trọng nhất chính là xốc lại trách nhiệm của cơ sở- nơi từng bị xem là “lực lượng yếu” trong quản lý người nghiện, người sau cai. Giờ đây, công an cấp xã đã trở thành đầu mối then chốt, vừa nắm tình hình, vừa chủ trì xác minh, vừa là người thuyết phục, vận động, phối hợp gia đình và chính quyền trong từng hồ sơ cụ thể. Nhờ đó, mô hình phòng, chống ma túy tại chỗ do người dân làm chủ, chính quyền đồng hành và công an làm nòng cốt đang từng bước hình thành và phát huy hiệu quả.
Theo Trung tá Trương Quang Hà, Trưởng Công an phường Châu Cầu (TP Phủ Lý), không ai có thể khẳng định sẽ xóa sạch ma túy trong một thời gian ngắn, nhưng nếu giữ được tinh thần làm thật, làm mạnh, làm đến cùng thì từng bước, Hà Nam sẽ thu hẹp vùng nguy cơ, từng bước hình thành vùng “trắng ma túy” thật sự. Kế hoạch 483 là điểm khởi đầu cho công tác rà soát, phát hiện, thống kê, quản lý người nghiện ma túy, người sử dụng trái phép chất ma túy, người bị quản lý sau cai nghiện ma túy và đấu tranh, triệt xóa điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy... nhưng điều quan trọng hơn là làm thế nào để sau đợt cao điểm, tinh thần “làm đến nơi, quản đến cùng” vẫn tiếp tục lan tỏa, duy trì thường xuyên và trở thành nền tảng lâu dài trong bảo vệ bình yên cuộc sống nhân dân.
Giang Nam