Chuyến công du châu Á của Tổng thống Trump: Lời hứa tạo nên giá trị, duy trì 'hàng rào an toàn' then chốt

3 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Trump và các nhà lãnh đạo ASEAN tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN-Mỹ lần thứ 13 tại Kuala Lumpur, Malaysia, ngày 26/10. (Nguồn: POOL)

Trong một bài phân tích gần đây trên tờ East Asia Forum, chuyên gia Susan Thornton, nhà ngoại giao kỳ cựu của Mỹ và nghiên cứu viên cao cấp tại Trung tâm Trung Quốc Paul Tsai thuộc Trường Luật Yale đã có những đánh giá về chuyến công du châu Á vừa qua của Tổng thống Mỹ Donald Trump, đặc biệt là cuộc gặp cấp cao với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Báo TG&VN lược dịch bài phân tích.

Giữ lời hứa với những cuộc hẹn

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã giữ lời hứa tham dự Hội nghị cấp cao Đông Á của ASEAN, gặp Thủ tướng Nhật Bản tại Tokyo và có cuộc hội đàm trực tiếp được mong đợi từ lâu với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Như vậy, chuyến công du châu Á dịp này của ông Trump được xem là một thành công rõ rệt - các nhà lãnh đạo đã trao đổi tích cực về quan hệ song phương, đa phương, hợp tác trong tương lai và đạt được các thỏa thuận liên quan đến fentanyl, thuế quan, đất hiếm và phí cảng biển.

Cuộc gặp cấp cao giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ-Trung giúp duy trì một “hàng rào an toàn” quan trọng và cho thấy dấu hiệu ổn định hơn trong quan hệ giữa hai cường quốc, mở đường cho các vòng đàm phán tiếp theo.

Dù là chính quyền Dân chủ hay Cộng hòa, các đời tổng thống Mỹ đều đi đến kết luận rằng khu vực châu Á - Thái Bình Dương xứng đáng được Washington quan tâm nhiều hơn.

Tuy nhiên, thời gian của các tổng thống thường bị cuốn vào những vấn đề ở những khu vực khác. Xu hướng này tiếp diễn trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump, làm dấy lên lo ngại rằng “mùa Hội nghị thượng đỉnh châu Á” sẽ lại bị xem nhẹ.

Hội nghị cấp cao Đông Á của ASEAN và Hội nghị các nhà lãnh đạo Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) thường được tổ chức liền kề nhau khi APEC diễn ra tại châu Á, khiến chuyến công du trở nên dày đặc.

Nhiều tổng thống Mỹ trước đây đã từng bỏ qua một hội nghị thượng đỉnh châu Á vì lý do công việc trong nước. Việc Quốc hội Mỹ tranh cãi về ngân sách và nguy cơ chính phủ đóng cửa hoàn toàn có thể được viện dẫn như một lý do để Tổng thống ở lại Washington.

Hơn nữa, ai cũng biết ông Trump không mấy hứng thú với các cuộc họp đa phương dài dòng, và thực tế, hầu hết các hội nghị như vậy hiếm khi mang lại đột phá lớn như truyền thông thường kỳ vọng.

Dẫu vậy, ông Trump vẫn giữ đúng cam kết với Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim là sẽ tham dự Hội nghị cấp cao Đông Á của ASEAN. Ông dừng chân tại Tokyo để gặp tân Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi, khẳng định sức mạnh của quan hệ đồng minh Mỹ-Nhật.

Ông Trump cũng hoàn tất một số thỏa thuận thương mại với các nước châu Á, trong đó có nước chủ nhà APEC là Hàn Quốc - quốc gia đã đón tiếp ông Trump trọng thị, chu đáo và đem lại lợi ích cho cả hai bên.

Dù không thể thuyết phục Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un rời Bình Nhưỡng để gặp mặt và không tham dự Hội nghị các nhà lãnh đạo APEC, song trong chuyến công du ngắn đầu tiên của nhiệm kỳ này tại châu Á, ông Trump vẫn xử lý được nhiều công việc quan trọng.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bắt tay nhau khi rời khỏi căn cứ không quân Gimhae ở Busan (Hàn Quốc) sau cuộc hội đàm ngày 30/10. (Nguồn: The Guardian)

Bước tiến then chốt cho tương lai

Cuộc gặp trực tiếp giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình lần đầu tiên kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng được đánh giá là thành công.

Hai nhà lãnh đạo bày tỏ thiện chí về quan hệ song phương và hợp tác trong tương lai, đồng thời thống nhất khuôn khổ ổn định cho 12 tháng tới, trong đó các cuộc đàm phán sẽ tiếp tục.

Tất nhiên, sẽ có những trở ngại khi xuất hiện thông tin về sự thoái lui. Dù vậy, đó là một phần tất yếu của đàm phán. Cuộc gặp này vẫn là bước tiến tích cực trong mối quan hệ then chốt vốn lâu nay đầy biến động và căng thẳng.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cam kết phối hợp ngăn chặn dòng chảy fentanyl, mua đậu tương cùng một số mặt hàng khác, gỡ bỏ một số biện pháp thuế quan trả đũa và tạm ngừng kiểm soát xuất khẩu đất hiếm. Về phía Mỹ, Washington cũng tạm ngừng một số biện pháp kiểm soát xuất khẩu và cắt giảm thuế quan 10%.

Với nông dân vùng Trung Tây Mỹ đang gặp khó khăn vì lượng nông sản tồn đọng do thuế cao, việc giảm thuế và tăng mua ngũ cốc từ Trung Quốc là tin vui. Với các nhà máy lắp ráp ô tô Mỹ đang chờ nguồn cung đất hiếm từ Trung Quốc, thỏa thuận này cũng mang lại sự nhẹ nhõm.

Cả hai bên cũng nhất trí bỏ phí cảng đối với vận chuyển hàng hóa. Những bước giảm thuế và dỡ bỏ kiểm soát này sẽ thúc đẩy hoạt động kinh tế, mang lại lợi ích cho cả hai phía.

Một số nhà phân tích cho rằng Trung Quốc đã “đi trước một bước”, giành “thế thượng phong leo thang”, hay “thắng trong cuộc chiến thương mại”. Nhưng đây mới chỉ là khởi đầu của một tiến trình dài, không mang tính “được – mất”.

Cả hai bên đều từng mắc sai lầm, và phía Mỹ đang đúc rút kinh nghiệm nhiều hơn trong các cuộc thương lượng với Trung Quốc. Cho đến nay, các biện pháp đối đầu và trả đũa chỉ tạo ra kết cục “cùng thua”.

Hiện nay, hai bên đang học cách thích ứng, xác định lại các ưu tiên, nhận thấy rằng hợp tác là cần thiết hơn bao giờ hết trong cạnh tranh song phương; và qua quá trình đàm phán, hai nước hiểu rõ hơn quan điểm, lợi ích và giới hạn của nhau.

Dĩ nhiên, tương lai trung và dài hạn vẫn còn là ẩn số. Nhưng các cuộc thương lượng cần và sẽ tiếp tục, nếu được tiến hành đúng hướng, cả hai bên đều có thể cùng thắng; còn nếu không, cả hai sẽ cùng thua.

Thành công lớn nhất của cuộc gặp cấp cao Trump-Tập là tín hiệu của niềm hy vọng cho tương lai, theo đó hai cường quốc hàng đầu thế giới này có thể gặp gỡ, đối thoại và xử lý quan hệ một cách tôn trọng.

“Hàng rào an toàn” quan trọng nhất giúp ngăn nguy cơ leo thang hoặc xung đột vẫn đang được duy trì. Hai nhà lãnh đạo thể hiện thiện chí, khẳng định hai nước có thể trở thành đối tác và thống nhất sẽ gặp lại lần hai trong năm tới.

Điều này mở ra hy vọng về một tương lai ổn định và tươi sáng hơn cho nhân dân hai nước, gợi lên một cái nhìn lạc quan hơn về thế giới - đó chính là kết quả đáng mừng nhất của bất kỳ hội nghị thượng đỉnh nào, đặc biệt là giữa Mỹ và Trung Quốc, khi cả hai đang tìm cách củng cố nền tảng để “làm cho mọi thứ vĩ đại trở lại”.

Như vậy, chuyến công du châu Á lần này của ông chủ Nhà Trắng không chỉ giúp lấy lại niềm tin trong khu vực về cam kết của Mỹ đối với khu vực mà còn tạo ra một bước tiến then chốt trong cặp quan hệ có tầm ảnh hưởng hàng đầu thế giới.

(theo East Asia Forum)

Vy Anh

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/chuyen-cong-du-chau-a-cua-tong-thong-trump-loi-hua-tao-nen-gia-tri-duy-tri-hang-rao-an-toan-then-chot-333968.html