Chuyển đổi số là hệ thần kinh Trung ương, cầu nối sống còn giữa tỉnh và xã

2 ngày trướcBài gốc

Phân cấp, phân quyền và cắt giảm mạnh mẽ thủ tục hành chính

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Phó Trưởng ban Chỉ đạo nhấn mạnh vai trò đặc biệt quan trọng của người đứng đầu, đồng thời mong muốn những đồng chí đứng đầu các bộ, ngành, địa phương thể hiện được đam mê, khát vọng, kiến tạo cho đất nước...Nhất trí với những nhiệm vụ trọng tâm trong 6 tháng cuối năm 2025, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh đến việc tiếp tục phải hoàn thiện thể chế, giải quyết những vướng mắc, tháo gỡ những vấn đề phát sinh, xây dựng cơ chế chính sách ưu tiên cho các ngành, lĩnh vực trọng tâm cần thúc đẩy; có cơ chế chính sách, đồng thời nhấn mạnh thể chế là nguồn lực, là động lực cho phát triển.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải huy động đa dạng các nguồn lực bởi vấn đề đầu tiên là tiền ở đâu. Hiện Chính phủ, Nhà nước đang tập trung 3% ngân sách phục vụ cho phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số… Theo Thủ tướng, phải có sáng tạo trong quá trình vận hành, tổ chức thực hiện, huy động nguồn lực hợp pháp khác, trong đó đặc biệt là hợp tác công tư; huy động sức mạnh, tài chính, trí tuệ, sáng tạo và phát huy tinh thần của nhân dân.

Tổng Bí thư Tô Lâm và các đại biểu tham dự hội nghị.

Về hạ tầng, Thủ tướng nêu rõ, phải phát triển hạ tầng theo lộ trình bước đi phù hợp, không lãng phí, có trọng tâm, trọng điểm, cơ sở dữ liệu cần phải tập trung. Phải phát triển cơ sở hạ tầng dữ liệu bởi dữ liệu là nội lực, là quan trọng nhất, các bộ, ngành, tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, phường, xã phải xây dựng dữ liệu Cơ sở dữ liệu bởi chỉ khi có cơ sở dữ liệu dùng chung mới tạo nên cơ sở thông minh, trí tuệ thông minh của cả dân tộc.

Thủ tướng cũng lưu ý vấn đề điện và sóng, phải vận dụng nhiều phương thức hiện đại để kéo sóng, phủ sóng. Các tập đoàn liên quan đến năng lượng phải có hướng dẫn, phát điện vào những vùng chưa có điện. Thủ tướng cũng lưu ý đến câu chuyện phát triển nguồn nhân lực bao gồm nhân lực chất lượng cao, kết hợp bình dân học vụ số. Tăng cường hợp tác đào tạo ở từng cấp, nhiều hình thức khác nhau để đảm bảo yêu cầu chất lượng nguồn nhân lực; huy động tổ công tác chuyển đổi số cộng đồng, học sinh, sinh viên hỗ trợ người dân bình dân học vụ số cho toàn dân; phối hợp chặt chẽ trong tổ chức thực hiện, tận dụng cơ sở dữ liệu dùng chung, hạ tầng dùng chung để tránh lãng phí, tốn kém.

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh đến vai trò của chuyển đổi số, phát triển khoa học công nghệ, nhân lực chất lượng cao... trong sự phát triển của kinh tế - xã hội, chính quyền hai cấp.

Thủ tướng cũng chỉ rõ phải phân cấp, phân quyền mạnh hơn nữa, cắt bỏ những thủ tục hành chính rườm rà, không cần thiết, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ. Phân định rõ trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương để tạo sự phát triển với tinh thần 6 rõ “rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền”.

Phát biểu kết luận tại hội nghị, thay mặt Ban Chỉ đạo Trung ương, Tổng Bí thư Tô Lâm ghi nhận, đánh giá cao tinh thần làm việc nghiêm túc, khẩn trương, rất trách nhiệm của các đồng chí thành viên Ban Chỉ đạo, lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương, các địa phương, sự chuẩn bị công phu của cơ quan thường trực Ban chỉ đạo, đặc biệt là những ý kiến hết sức trách nhiệm, tâm huyết, sâu sắc, phản ánh đúng thực tiễn, nêu rõ những khó khăn, vướng mắc, nhiều đề xuất.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại hội nghị.

Tổng Bí thư Tô Lâm đồng tình với những ý kiến đánh giá, những kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế, đặc biệt là những điểm nghẽn cần tập trung tháo gỡ trong thời gian tới; thống nhất với những ý kiến phát biểu chỉ đạo của các đồng chí Phó trưởng Ban chỉ đạo và các cơ quan liên quan.

Nhấn mạnh những kết quả đã đạt được trong 6 tháng vừa qua, đặc biệt là việc triển khai Cổng dịch vụ công quốc gia trở thành một cửa số duy nhất từ ngày 1/7/2025 là một bước tiến quan trọng, Tổng Bí thư ghi nhận, biểu dương một số địa phương có sáng kiến kết nối tích hợp hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính với hệ thống điều hành tác nghiệp, tạo ra những quy trình xử lý công việc liền mạch, hiệu quả, minh bạch hơn.

“Những kết quả này là kết tinh tinh thần đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, khát vọng cống hiến, vượt qua khó khăn, thách thức của toàn hệ thống chính trị, đội ngũ cán bộ, sự đồng tình ủng hộ của người dân. Thay mặt Ban Chỉ đạo, tôi ghi nhận, biểu dương những nỗ lực, cố gắng của các cơ quan, đơn vị, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp trong quán triệt, triển khai Nghị quyết 57, nhất là các cơ quan của Chính phủ, Quốc hội đã tích cực trong công tác xây dựng hoàn thiện thể chế chính sách, nhiều bộ, ngành, địa phương, một số doanh nghiệp, cơ sở đào tạo đã triển khai tích cực …” - Tổng Bí thư Tô Lâm biểu dương.

Thẳng thắn đánh giá “con đường phía trước còn gặp nhiều khó khăn", Tổng Bí thư nêu rõ: Những điểm nghẽn đã được chỉ ra không chỉ là những con số, những nhiệm vụ chậm tiến độ mà sâu xa hơn đó là những thách thức về tư duy chỉ đạo, về cơ chế phối hợp, về phân bổ nguồn lực và cam kết chính trị ở tất cả các cấp.

Đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng cơ chế đào tạo, thu hút nhân tài xứng tầm

Để những nội dung chỉ đạo không dừng lại ở nghị quyết, lời nói mà phải trở thành hành động cụ thể, thực chất, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh 8 vấn đề lớn về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong 6 tháng cuối năm 2025 và thời gian tiếp theo.

Cụ thể, về công tác lãnh đạo, chỉ đạo, Tổng Bí thư yêu cầu người đứng đầu các ban, bộ, ngành, địa phương tiếp tục nâng cao tinh thần trách nhiệm, có quyết tâm chính trị cao, kiên quyết, kiên trì, kiên định làm bằng được, củng cố niềm tin của toàn xã hội; tập trung chỉ đạo quyết liệt các công việc như trong điều kiện sắp xếp lại tổ chức bộ máy chính quyền địa phương hai cấp.

Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Nguyễn Duy Ngọc phát biểu tại hội nghị.

Tổng Bí thư lưu ý, chính quyền địa phương hai cấp đã chính thức đi vào hoạt động, khi không có tổ chức chính quyền cấp huyện, chính quyền cấp tỉnh trực tiếp quản lý hàng trăm đầu mối cấp xã, nếu không có công nghệ, không quản trị dựa trên dữ liệu thì không thể nào chỉ đạo, nắm bắt tình hình công việc kịp thời, dẫn tới nguy cơ ách tắc, không phục vụ kịp thời cho người dân, doanh nghiệp. Chuyển đổi số là hệ thần kinh Trung ương, cầu nối sống còn giữa tỉnh và xã trong mô hình chính quyền hai cấp, là bộ não dữ liệu tổng hợp, phân tích, cảnh báo sớm tình hình, không để xảy ra vùng trũng thông tin. Không có chuyển đổi số thì mô hình hành chính hai cấp sẽ không thể hoạt động, vận hành hiệu quả.

Tổng Bí thư yêu cầu tập trung giải quyết dứt điểm và không để những nhiệm vụ quá hạn. Thông tin hiện minh bạch, Ban Chỉ đạo nắm được hết bộ, ngành, địa phương nào không làm, làm chưa hiệu quả. Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương chủ trì xây dựng những chương trình truyền thông sâu rộng với những nội dung đột phá về các luật có liên quan đến khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, đặc biệt là cơ chế chấp thuận rủi ro để củng cố niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp, nhà khoa học, người dân.

Phó Chánh Văn phòng Trung ương Đảng Phạm Gia Túc báo cáo sơ kết 6 tháng tại hội nghị.

Về hoàn thiện thể chế, Tổng Bí thư đề nghị khẩn trương xây dựng những văn bản dưới luật, nghị định, thông tư, hướng dẫn các luật đã ban hành đảm bảo hoàn thành cùng với thời điểm các luật có hiệu lực thi hành, đồng thời ban hành các cơ chế chính sách cho đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tiếp tục rà soát, sửa đổi bổ sung những văn bản pháp luật có liên quan đảm bảo mục tiêu trong năm 2025, tháo gỡ hết những khó khăn, vướng mắc và những điểm nghẽn về pháp luật, kể cả những điểm nghẽn về các lĩnh vực nói chung và trên lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số nói riêng.

Về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị các bộ, ngành, địa phương tập trung quán triệt thực hiện có hiệu quả kế hoạch số 01 của Ban Chỉ đạo, giao Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo ban hành hướng dẫn chi tiết và đề xuất phương án thực hiện Kế hoạch số 01 báo cáo Ban Chỉ đạo xem xét trước ngày 15/7/2025, trong đó làm rõ vai trò của từng chủ thể, chi tiết hóa quy trình thực thi và cung cấp những biểu mẫu chuẩn, cơ chế giám sát, đánh giá qua KPI cũng như trên hệ thống NQ57VN.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng tham luận tại hội nghị.

Tổng Bí thư cũng yêu cầu các Bộ: Khoa học và Công nghệ, Tài chính, Công an, Quốc phòng, Xây dựng, Nông nghiệp và Môi trường, Công thương, Giáo dục và Đào tạo, các địa phương ….theo chức năng nhiệm vụ được giao, tổ chức thực hiện tốt những nhiệm vụ cụ thể đã được phân công trong báo cáo của Ban Chỉ đạo, đảm bảo thời gian hoàn thành theo đúng tiến độ.

Tổng Bí thư yêu cầu Bộ Nội vụ chủ trì xây dựng tiêu chí quy chế, quản lý, đãi ngộ, quy trình xây dựng, kiểm định Tổng Công trình sư, Kiến trúc sư trưởng đối với những danh mục công nghệ chiến lược đã được ban hành. Song song với việc xây dựng cơ chế, Tổng Bí thư cũng yêu cầu các bộ, ngành có liên quan chủ động tìm kiếm, phát hiện và đề xuất các ứng viên tiềm năng cho những vị trí này, bao gồm các chuyên gia hàng đầu trong nước, người Việt Nam ở nước ngoài, các chuyên gia quốc tế có uy tín.

Đưa ra những ví dụ, câu chuyện điển hình về trọng dụng nhân tài trong lịch sử đất nước như GS Trần Đại Nghĩa, GS Tôn Thất Tùng, GS Lương Đình Của.., Tổng Bí thư nhấn mạnh: Mục tiêu là phải hình thành cho được cơ chế tìm kiếm và sử dụng những cá nhân thực sự xuất sắc, có đủ đức, đủ tài, có uy tín, trao cho họ thẩm quyền quy tụ lực lượng, dẫn dắt chịu trách nhiệm cao nhất về thành công trong triển khai nhiệm vụ chiến lược của quốc gia…

Các đại biểu tham dự hội nghị tại điểm cầu Trung ương.

Với 11 danh mục khoa học công nghệ đã được Ban Chỉ đạo ban hành, Tổng Bí thư nhấn mạnh, những danh mục này không phải để chơi, để trang trí mà Bộ Khoa học và Công nghệ, các bộ, ngành, cơ quan doanh nghiệp, địa phương phải hưởng ứng, triển khai như thế nào cho hiệu quả với thời gian, nhiệm vụ, trách nhiệm cụ thể. Nội dung này Tổng Bí thư nhấn mạnh là vô cùng quan trọng, nếu cứ hưởng ứng như hiện nay thì không đạt yêu cầu. Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiên cứu, đề xuất cơ chế khuyến khích thành lập những doanh nghiệp khởi nghiệp, triển khai các sản phẩm nghiên cứu trong các viện nghiên cứu, trường đại học; thiết kế với những chương trình kết nối thực chất giữa khoa học với doanh nghiệp giúp thương mại hóa sản phẩm khoa học công nghệ; nghiên cứu, đề xuất xây dựng và phát triển mô hình đại học công nghệ thế hệ mới. Đây là những việc rất cấp thiết, quan trọng.

Tổng Bí thư cũng yêu cầu xây dựng các phương án tổ chức sắp xếp lại các tổ chức khoa học công nghệ đầu tư phát triển, đầu tư, hoàn thành trong tháng 8/2025; chủ trì phối hợp với các bộ, ngành địa phương đánh giá toàn diện hệ thống phòng thí nghiệm trong phạm vi cả nước; rà soát công tác hoạch định chính sách, đầu tư chia sẻ, khai thác những phòng thí nghiệm đảm bảo tránh trùng lặp, lãng phí nguồn lực; chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ Ngoại giao và các doanh nghiệp lớn để trong tháng 8 thành lập các tổ công tác liên ngành hỗ trợ cho các doanh nghiệp Việt Nam tìm kiếm đàm phán mua lại những công ty công nghệ nước ngoài, sở hữu trí tuệ...

Tổng Bí thư cũng yêu cầu các bộ, ngành có liên quan nghiên cứu thúc đẩy các công nghệ chiến lược trong danh mục công nghệ chiến lược đã được ban hành như trí tuệ nhân tạo, robot, công nghệ y, sinh học, an ninh mạng…, hàng tháng báo cáo Ban Chỉ đạo. Nâng cao trách nhiệm, tăng cường đôn đốc kiểm tra triển khai kế hoạch hành động những lĩnh vực được phân công phụ trách, những sáng kiến đột phá, chiến lược…đảm bảo tiến độ.

Về chuyển đổi số quốc gia, Kế hoạch số 02 của Ban Chỉ đạo, Tổng Bí thư đề nghị các bộ, ngành, địa phương quán triệt và triển khai nghiêm túc những nhiệm vụ cụ thể đã được ban hành, đảm bảo đúng tiến độ hoàn thành. Để tạo đột phá, Tổng Bí thư cũng chỉ rõ, cần chuyển đổi sang phương thức quản trị mới lấy hiệu quả làm trung tâm. Giao Bộ Công an chủ trì phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng trình Ban Chỉ đạo cơ chế vượt trội, đột phá về quản trị dữ liệu quốc gia theo nguyên tắc dữ liệu cần đúng, đủ, sạch, sống kết nối thông suốt để khai thác hiệu quả, tạo ra giá trị cụ thể, có thể đo lường được; cần có cách làm mới, đảm bảo đáp ứng đúng lộ trình, cần thiết bỏ đi những cơ sở dữ liệu không đúng, tránh kéo dài cách làm cũ gây lãng phí, mất cơ hội phát triển. Nhiệm vụ này được giao Bộ Công an rà soát, báo cáo Ban Chỉ đạo trong tháng 7.

Tổng Bí thư cũng giao Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương khẩn trương hoàn thành xây dựng, đưa vào khai thác Trung tâm dữ liệu quốc gia, các cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành theo lộ trình đã được Chính phủ đề ra tại Nghị quyết số 71 đảm bảo dữ liệu đúng, đủ, sạch, sống, đồng thời có hướng dẫn khai thác, sử dụng, kết nối, chia sẻ, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, xử lý trách nhiệm người đứng đầu chậm trễ không có lý do chính đáng. Các bộ, các cơ quan, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đẩy mạnh kết nối, chia sẻ dữ liệu trên hệ thống thông tin. Tái cấu trúc quy trình, thủ tục hành chính, tái sử dụng thông tin, dữ liệu để cung cấp dịch vụ công trực tuyến thuận tiện cho người dân, doanh nghiệp phát triển kinh tế - xã hội…

Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp tục chủ trì với các bộ, ngành, địa phương tiếp tục triển khai khai hạ tầng số, phủ sóng 5G toàn quốc, khắc phục tình trạng lõm sóng ở các thôn, bản, vùng sâu, vùng xa và “ngay cả vùng đô thị sóng cũng phải mạnh”. Bộ Công thương chủ trì đảm bảo đủ điện năng để đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số quốc gia, đây là nhiệm vụ rất quan trọng, là điều kiện tiên quyết cho phát triển kinh tế số…Theo thống kê, hiện vẫn còn 111 bản chưa có điện. Các tỉnh ủy, thành ủy chỉ đạo bố trí nguồn lực để đảm bảo hạ tầng, đường truyền, nguồn nhân lực chuyển đổi số cho các địa phương.

Về đảm bảo nguồn nhân lực, Tổng Bí thư yêu cầu Bộ Nội vụ chủ trì với các bộ, ngành, địa phương khẩn trương ban hành cơ chế chính sách thu hút nguồn nhân lực, nhân tài khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo trong và ngoài nước, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, trong các ngành công nghệ mũi nhọn, chiến lược quốc gia, hoàn thành trong tháng 8/2025. Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành có liên quan xây dựng đề án phát triển, trọng dụng nhân tài, đặc biệt là chuyên gia đầu ngành phục vụ phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia, triển khai chiến lược thu hút nhân tài đến năm 2030 tầm nhìn 2050, hoàn thành trong tháng 9/2025.

Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành khung chiến lược giáo dục đại học, đề án rà soát, sắp xếp lại hệ thống những viện nghiên cứu trong cơ sở giáo dục đại học, trong các viện nghiên cứu, hoàn thành trong tháng 10/2025. Nghiên cứu xây dựng cơ sở dữ liệu về lực lượng trí thức trong và ngoài nước bao gồm người Việt Nam ở nước ngoài hoạt động trong các lĩnh vực khoa học công nghệ để phục vụ công tác hoạch định chính sách nhân lực chất lượng cao; chủ trì, phối hợp với các bộ xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ cấp học bổng toàn phần gửi các nhà khoa học trẻ, sinh viên xuất sắc đi đào tạo ở các trường đại học hàng đầu thế giới về các lĩnh vực chiến lược theo đúng các danh mục chiến lược quốc gia; ban hành những chính sách đãi ngộ đặc biệt, vượt khung lương, nhà ở, môi trường làm việc để thu hút ít nhất 100 chuyên gia, nhà khoa học hàng đầu về nước làm việc, cống hiến.

Tổng Bí thư cũng chỉ đạo sớm đưa các công nghệ mới vào giáo dục, xây dựng những điểm trường ở các xã biên giới để tạo không gian, môi trường cho các cháu học sinh học tập, các thầy cô giáo yên tâm công tác. Những nhiệm vụ này được Tổng Bí thư giao các tỉnh phải sớm thống kê nhu cầu, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương phải sớm làm và làm bằng được trên cơ sở tìm mọi nguồn lực, ngân sách đầu tư.

Yêu cầu đảm bảo kinh phí cho khoa học công nghệ, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu cần ưu tiên bố trí những danh mục dự án cấp thiết, ưu tiên những dự án chuyển đổi số vận hành chính quyền địa phương hai cấp, kiên quyết cắt giảm những dự án dàn trải, không hiệu quả...

Chỉ ra tình trạng lãng phí trong sử dụng quỹ từ nguồn ngân sách Nhà nước, Tổng Bí thư cảnh báo qua rà soát chỉ có vài quỹ hoạt động hiệu quả, số còn lại giải ngân không đến 10% khiến “tiền chết ở đó, lãng phí, thậm chí có dấu hiệu tiêu cực, có quỹ đi gửi ngân hàng lấy tiền lãi để chia nhau, vi phạm pháp luật”. Nhấn mạnh yêu cầu cao về đảm bảo an ninh, an toàn, Tổng Bí thư cũng yêu cầu công tác vận hành 3 nền tảng số gồm: Cổng thông tin điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, Hệ thống thông tin, giám sát, đánh giá việc thực hiện Nghị quyết 57, Hệ thống thông tin tiếp nhận xử lý phản ánh, kiến nghị, sáng kiến giải pháp phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia phục vụ triển khai Nghị quyết số 57 vừa được khai trương cần phải được triển khai hiệu quả.

Hoàng Phong

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/su-kien-binh-luan-thoi-su/chuyen-doi-so-la-he-than-kinh-trung-uong-cau-noi-song-con-giua-tinh-va-xa-i773486/