Chuyển đổi số nông nghiệp: 'Chìa khóa vàng' giúp hợp tác xã Việt Nam thích ứng tương lai

7 giờ trướcBài gốc

Sự kiện thu hút đông đảo đại diện cơ quan quản lý nhà nước, chuyên gia, doanh nghiệp và hơn 19.000 hợp tác xã (HTX) nông nghiệp trên cả nước, nhằm thúc đẩy tiến trình số hóa khu vực nông nghiệp, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn và tìm kiếm giải pháp đột phá.

Diễn đàn “Chuyển đổi số trong nông nghiệp: Nắm bắt cơ hội, thích ứng tương lai” .

Phát biểu khai mạc, bà Cao Xuân Thu Vân, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, nhấn mạnh: “Chuyển đổi số đang mở ra hướng phát triển bền vững và thịnh vượng cho ngành nông nghiệp, lĩnh vực gắn liền với sinh kế của hàng chục triệu nông dân”. Bà cho biết, ngành nông nghiệp đóng góp 12-14% GDP, với kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản hướng tới 65 tỷ USD năm 2025. Để đạt được điều đó, khu vực kinh tế hợp tác – đặc biệt là các HTX nông nghiệp – cần chủ động ứng dụng công nghệ số trong mọi khâu từ sản xuất, quản lý, truy xuất nguồn gốc, đến kết nối thị trường"

Bà Cao Xuân Thu Vân, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam.

Tuy nhiên, cả nước có hơn 22.500 HTX nông nghiệp, thì việc nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ số không chỉ là mệnh lệnh mà còn là điều tất yếu nếu không muốn bị loại ở phía sau và rời khỏi cuộc chơi trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khắc nghiệt như hiện nay.

Tuy vậy, phải thấy rõ việc nắm bắt tốt cơ hội và thích ứng tương lai trước xu hướng chuyển đổi số đòi hỏi ngành nông nghiệp Việt Nam nói chung và khu vực kinh tế HTX nông nghiệp nói riêng cần vượt qua các thách thức lớn và và còn nhiều việc phải làm.

Theo khảo sát của VCA, mức độ chuyển đổi số của các HTX chỉ đạt 32%: 13,6% hoàn tất, 50% đang triển khai, 36,4% chưa bắt đầu. Các thách thức lớn bao gồm tài chính hạn chế, hạ tầng công nghệ yếu kém ở vùng sâu vùng xa, thiếu nhân lực số (chỉ 15% cán bộ HTX sử dụng thành thạo máy tính), cùng tâm lý e ngại thay đổi và hiểu sai bản chất chuyển đổi số.

Nhiều nông dân, thành viên HTX còn quen với phương pháp canh tác truyền thống và e ngại áp dụng công nghệ mới, cũng như hiếu niềm tin vào hiệu quả của công nghệ số.Tuy nhiên, nếu được hỗ trợ đồng bộ và định hướng đúng đắn, chuyển đổi số sẽ trở thành cú hích mạnh mẽ giúp HTX nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường và góp phần thúc đẩy mục tiêu phát triển nông nghiệp xanh, tuần hoàn và phát thải thấp.

Diễn đàn cũng giới thiệu nhiều mô hình hợp tác xã tiên phong trong ứng dụng công nghệ. Hợp tác xã Thanh Hà (Hải Dương) áp dụng mã QR truy xuất nguồn gốc vải thiều, giúp tăng doanh thu hơn 20%. Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp số Bình Minh (Đồng Tháp) triển khai nền tảng AgriOne để quản lý sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Trong khi đó, Hợp tác xã Rau an toàn Phú Lộc (Lâm Đồng) sử dụng IoT trong nhà kính thông minh, tiết kiệm 30% lượng nước tưới và 20% nhân công.

Với hai phiên thảo luận chuyên sâu, phiên đầu tập trung vào giải pháp phát triển hiệu quả chuyển đổi số, nhấn mạnh việc xây dựng hệ sinh thái số và dữ liệu thông minh cho quản trị hợp tác xã và liên kết thị trường. Phiên thứ hai là đối thoại mở nhằm tháo gỡ khó khăn trong ứng dụng công nghệ vào sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm.

TS. Trần Duy Ninh, Cục trưởng Cục Chuyển đổi số quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ), khẳng định: chuyển đổi số trong lĩnh vực kinh tế hợp tác không chỉ là việc số hóa quy trình, mà còn là quá trình tái cấu trúc mô hình quản trị và vận hành HTX theo hướng dữ liệu hóa. Chuyển đổi số chính là nền tảng giúp khu vực hợp tác xã tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, giảm sự phụ thuộc vào trung gian và tăng tính chủ động trong điều hành sản xuất – kinh doanh”.

TS. Lê Đức Thịnh, Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phát biểu tại Diễn đàn.

TS. Lê Đức Thịnh, Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), nhấn mạnh: “Chuyển đổi số chỉ thực sự phát huy khi gắn với liên kết chuỗi giá trị và hệ sinh thái số trong nông nghiệp.”

Ông cho rằng “chuyển đổi số không thể tách rời mối liên kết giữa nông dân – HTX – doanh nghiệp – nhà khoa học – Nhà nước. Mỗi mắt xích trong chuỗi giá trị đều cần được số hóa, từ sản xuất, chế biến, logistics đến tiêu thụ sản phẩm, để tạo ra dòng dữ liệu xuyên suốt và minh bạch.”

Về phía Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, bà Cao Xuân Thu Vân đề xuất bốn giải pháp trọng tâm: "Thứ nhất, tăng cường công tác truyền thông, đào tạo cho hợp tác xã nông nghiệp, thành viên hợp tác xã nông nghiệp nâng cao nhận thức về chuyển đổi số. Cụ thể là tổ chức các chương trình tập huấn, hội thảo chuyển đổi số trong nông nghiệp. Chia sẻ các mô hình chuyển đổi số đã thành công. Thứ hai là các hợp tác xã nông nghiệp cần được hỗ trợ, tiếp cận nguồn vốn dài hạn để nâng cấp thiết bị thông tin, số hóa dữ liệu… Thứ ba, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đóng vai trò là trung tâm điều phối hệ sinh thái hợp tác xã số, kết nối, đào tạo và hỗ trợ cho hợp tác xã ứng dụng công nghệ. Từ đó, tạo ra môi trường hợp tác xã số đồng bộ, hiệu quả và bền vững. Thứ tư, trong ban hành chính sách hỗ trợ chuyển đổi số, Chính phủ nên dành một chương trình hỗ trợ cho khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã".

Chuyển đổi số đang mở ra hướng đi mới bền vững và thịnh vượng cho ngành nông nghiệp Việt Nam, ngành hiện đóng góp từ 12 đến 14% vào GDP, và có hoạt động xuất khẩu nông lâm thủy sản đang vượt qua nhiều rào cản để tiến tới cán mốc ít nhất là 65 tỷ USD trong năm 2025.

Các đại biểu thống nhất rằng chuyển đổi số là điều kiện sống còn để hợp tác xã phát triển bền vững. Mục tiêu đến năm 2030 là 100% hợp tác xã có hồ sơ điện tử, 70% sử dụng nền tảng số và 80% sản phẩm được gắn mã QR truy xuất nguồn gốc.

Diễn đàn không chỉ lan tỏa tinh thần đổi mới mà còn khẳng định vai trò hạt nhân của hợp tác xã trong xây dựng nền nông nghiệp xanh, thông minh và bền vững, góp phần đưa Việt Nam hội nhập sâu vào kinh tế số toàn cầu.

Bảo Loan

Nguồn Kinh tế Môi trường : https://kinhtemoitruong.vn/chuyen-doi-so-nong-nghiep-chia-khoa-vang-giup-hop-tac-xa-viet-nam-thich-ung-tuong-lai-103066.html