Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp
Đẩy mạnh hiện đại hóa, chuyển đổi số toàn diện công tác quản lý thuế
Tờ trình dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) do Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn trình bày cho biết, việc xây dựng dự án Luật nhằm đẩy mạnh hiện đại hóa và chuyển đổi số toàn diện công tác quản lý thuế với 3 trụ cột: tạo thuận lợi cho người nộp thuế, nâng cao hiệu lực quản lý và số hóa quy trình nghiệp vụ.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn trình bày Tờ trình dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi)
Đồng thời, khắc phục bất cập của Luật hiện hành, đồng bộ với pháp luật liên quan; cắt giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ, tăng cường chia sẻ dữ liệu, phối hợp liên ngành. Thúc đẩy phân cấp, phân quyền; triển khai thủ tục thuế trực tuyến toàn trình không phụ thuộc địa giới hành chính, hướng đến mô hình “một cửa số” duy nhất…
Dự thảo Luật gồm 9 chương, 53 điều, với phạm vi sửa đổi được giữ nguyên như phạm vi của Luật Quản lý thuế năm 2019. Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung đối tượng về người nộp thuế để bảo đảm đồng bộ với pháp luật liên quan nhằm bao quát đối tượng phát sinh phục vụ công tác quản lý thuế; sửa đổi, bổ sung về tên cơ quan quản lý thuế cho phù hợp với tổ chức bộ máy mới sau sắp xếp.
Về khai thuế, tính thuế, khấu trừ thuế (Điều 12), dự thảo Luật cơ bản kế thừa nội dung Điều 7, và từ Điều 42 đến 48 Luật hiện hành. Sửa đổi thời hạn khai bổ sung từ 10 năm xuống 5 năm; bổ sung quy định người nộp thuế không được khai bổ sung trong thời gian theo văn bản đề nghị của cơ quan điều tra yêu cầu người nộp thuế không được khai bổ sung hồ sơ khai thuế theo quy định của Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự và giao Chính phủ quy định các trường hợp được khai bổ sung sau khi cơ quan thuế, cơ quan có thẩm quyền đã công bố quyết định thanh tra, kiểm tra…
Cân nhắc giao Chính phủ quy định các trường hợp được khai bổ sung sau khi đã công bố quyết định thanh tra, kiểm tra
Báo cáo thẩm tra do Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày nêu rõ, Luật Quản lý thuế năm 2019 cho phép người nộp thuế vẫn được khai bổ sung hồ sơ khai thuế khi cơ quan thuế, cơ quan có thẩm quyền đã công bố quyết định thanh tra, kiểm tra tại trụ sở của người nộp thuế, thì người nộp thuế và cơ quan thuế thực hiện xử phạt vi phạm hành chính về quản lý thuế. Qua kết quả rà soát theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, thì quy định này của Luật năm 2019 có sơ hở, bất cập, có khả năng dẫn đến tiêu cực trong công tác quản lý thuế.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày Báo cáo thẩm tra
Vì vậy, Luật số 56/2024/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của 9 luật thuộc lĩnh vực tài chính đã sửa quy định nêu trên theo hướng không cho phép người nộp thuế được khai bổ sung khi cơ quan có thẩm quyền đã công bố quyết định thanh tra, kiểm tra về thuế.
Do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc, không bổ sung nội dung giao Chính phủ quy định các trường hợp được khai bổ sung sau khi cơ quan thuế, cơ quan có thẩm quyền đã công bố quyết định thanh tra, kiểm tra; việc bổ sung quy định này cũng không thống nhất với quy định tại đoạn đầu của khoản này.
Góp ý về dự thảo Luật, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thống nhất với mục tiêu chuyển đổi từ mô hình quản lý sang phục vụ người nộp thuế, ứng dụng công nghệ số, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo và giảm gánh nặng hành chính. Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, đây là yêu cầu đặt ra để xây dựng hệ thống quản lý thuế hiện đại, hiệu quả và công bằng.
Quang cảnh phiên họp
Với việc phân loại người nộp thuế theo rủi ro, ngành nghề, doanh thu và quy mô, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, cần sử dụng AI để tự động hóa đánh giá, giảm can thiệp thủ công. Điều này sẽ giúp xây dựng lòng tin, giảm chi phí tuân thủ của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, việc dự kiến bỏ hình thức thuế khoán với hộ kinh doanh từ năm 2026 cũng là điểm mới của dự thảo Luật.
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, về xây dựng hệ sinh thái thuế điện tử, kết nối dữ liệu với hợp tác quốc tế, đặc biệt trong bối cảnh chống chuyển giá, khi các nước liên kết với nhau, hợp tác quốc tế hiệu quả, thì các doanh nghiệp, nhà đầu tư nước ngoài sẽ tin tưởng về hệ thống sinh thái, thuế điện tử.
Với việc cho phép sử dụng định danh cá nhân là mã số thuế và cải thiện thủ tục hành chính, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, cần phải bàn rất kỹ để quy định cơ chế bảo mật, tránh rò rỉ dữ liệu.
Cho rằng, dự thảo Luật đã đề cập đến các khía cạnh, như vấn đề kiểm tra, ấn định thuế, cưỡng chế đối với những đơn vị không chấp hành thuế…, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, phải làm sao xóa bỏ các quy định hiện nay không còn phù hợp.
Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị, cần tiếp tục rà soát, bảo đảm thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng, hoàn thiện chính sách, pháp luật về quản lý thuế, bảo đảm quy định của luật, tuân thủ Hiến pháp, đồng bộ, thống nhất với các luật, nghị quyết do Quốc hội ban hành. Rà soát, hoàn thiện đối tượng áp dụng, phân hóa người nộp thuế, các quy định về hành vi bị nghiêm cấm trong quản lý thuế…
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu kết luận nội dung thảo luận
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Chính phủ chỉ đạo cơ quan soạn thảo, các cơ quan liên quan nghiên cứu tiếp thu ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội để hoàn chỉnh hồ sơ dự án luật. Giao Ủy ban Kinh tế và Tài chính thẩm tra chính thức trình Quốc hội xem xét, quyết định.
N. Thành; Ảnh: Quang Khánh