Chuyển đổi xe buýt điện là cần thiết nhưng cần lưu ý nhiều vấn đề

3 giờ trướcBài gốc

Nội dung được nhiều đại biểu đưa ra tại hội nghị phản biện xã hội đối với Nghị quyết HĐND TP HCM ban hành về lộ trình và chính sách chuyển đổi phương tiện vận tải công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh trên địa bàn TP HCM.

Hội nghị do Ủy ban MTTQ TP HCM phối hợp Sở Xây dựng tổ chức sáng 26-8.

Ông Phạm Minh Tuấn, Phó Chủ tịch UB MTTQ TP HCM, nhận định TP HCM là 1 siêu đô thị, có mật độ dân cư, phương tiện giao thông cao. Những năm qua, xe buýt đóng vai trò quan trọng trong việc đi lại, góp phần giảm ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi trường nhưng phần lớn xe buýt sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Chính phủ đã cam kết với quốc tế về lộ trình giảm phát thải khí nhà kính, theo đó đến năm 2025 mục tiêu 100% xe buýt thay thế, đầu tư mới sử dụng điện, năng lượng xanh; từ năm 2030 tỉ lệ này đạt tối thiểu 50%; 100% taxi thay thế, đầu tư mới sử dụng điện. Đến năm 2050 tỉ lệ này đạt 100%.

Riêng TP HCM, năm 2025 tỉ lệ phương tiện công cộng sử dụng điện, năng lượng xanh đạt 25%, đến năm 2040 thì tỉ lệ này đạt 100%.

Do đó, theo ông Phạm Minh Tuấn, việc HĐND TP ban hành Nghị quyết để cụ thể hóa các mục tiêu trên là cần thiết. Để Nghị quyết đi vào cuộc sống, mang tính chiến lược, bền vững, hài hòa cần chỉn chu trong quá trình xây dựng. Hội nghị nhằm lắng nghe các ý kiến phản biện, hoàn chỉnh dự thảo nghị quyết và trình HĐND TP HCM trong thời gian sớm nhất.

Toàn TP HCM có khoảng 613 xe buýt điện hoạt động

Ủng hộ việc ban hành Nghị quyết, bà Ung Thị Xuân Hương – Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Dân chủ - Pháp luật UB MTTQ TP HCM, cho rằng căn cứ pháp lý chuyển đổi phương tiện công cộng từ hóa thạch sang năng lượng xanh rất đầy đủ. Về lộ trình chuyển đổi của TP HCM thì rút ngắn hơn lộ trình Chính phủ và chỉ còn 5 năm để thực hiện, liệu có đủ thời gian hay không.

"Cơ quan soạn thào cần phân tích cụ thể hơn tác động đến các doanh nghiệp vận hành xe buýt như chính sách dành cho những xe còn hạn sử dụng, TP có thu mua lại không. Ngoài ra, để doanh nghiệp dễ tiếp cận vốn vay, quá trình xét duyệt vay vốn mua xe cần số hóa để giảm thủ tục hành chính" - bà Ung Thị Xuân Hương đề xuất.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP HCM, nhận định việc ban hành Nghị quyết là đúng đắn, cần thiết. Dự thảo đã nêu rõ lộ trình chuyển đổi, đầu tư hạ tầng, chính sách hỗ trợ... tuy nhiên cần xem lại mức hỗ trợ lãi vay. Đặc biệt là các HTX, doanh nghiệp vận tải nhỏ, mỗi gói thầu lên đến 60 xe, vốn vay có thể lên đến 300 tỉ đồng, vượt mức hỗ trợ lãi suất 200 tỉ đồng khiến chính sách kém hấp dẫn dễ dẫn đến độc quyền, giảm cạnh tranh, ảnh hường sinh kế của xã viên, HTX.

Chưa kể chi phí thay pin chiếm 30%-50% giá trị xe và phát sinh sau 3-7 năm, gây rủi ro lớn cho doanh nghiệp. TP HCM nên áp dụng mô hình cho thuê pin và tổ chức trạm hoán đổi pin, không mất thời gian sạc, tối ưu hóa năng suất hoạt động, giảm tải lưới điện những giờ cao điểm.

Xe buýt điện được đông đảo người dân ủng hộ

Vấn đề khác được luật sư Nguyễn Văn Hậu quan tâm là quá trình sản xuất xe điện cũng gây ô nhiễm môi trường và việc xử lý nguồn pin này cần được cụ thể hóa trong Nghị quyết. Bởi nếu không xử lý tốt sẽ tạo ra "món nợ môi trường" cho tương lai, vô tình sẽ chuyển ô nhiễm không khí qua ô nhiễm môi trường đất, nước.

Nghị quyết cần gắn trách nhiệm xử lý pin với nhà sản xuất xe buýt, ràng buộc pháp lý xuyên suốt vòng đời sản phẩm, yêu cầu bảo hành pin dài hạn, không để nguồn pin này gây ảnh hưởng môi trường.

Tại hội nghị, nhiều đại biểu cũng đặt vấn đề về việc đầu tư trạm sạc sao cho đồng bộ, rải đều, tránh ùn tắc giao thông, nhất là các trạm sạc cần tương thích cho đa dạng phương tiện, tránh độc quyền.

Ngoài ra, các đại biểu đặt vấn đề TP HCM nên nghiên cứu mở rộng các loại nhiên liệu xanh khác ngoài điện, ví dụ hydro, năng lượng từ gió, mặt trời, đây là những nguồn năng lượng bền vững, không gây ô nhiễm môi trường trong quá trình sản xuất như năng lượng điện.

Cần 13.511 tỉ đồng chuyển đổi xe buýt xanh

Ông Phạm Vương Bảo – Phó Giám đốc Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TP HCM, cho biết toàn TP HCM hiện có 164 tuyến xe buýt với 2.342 phương tiện, trong đó 543 xe buýt CNG, 613 xe buýt điện, còn lại xe diesel.

Để đảm bảo lộ trình 100% xe buýt trên địa bàn TP sử dụng năng lượng xanh đến năm 2030, tháng 8-2025, Sở Xây dựng đã hoàn chỉnh nội dung Nghị quyết trình HĐND TP HCM về lộ trình và các chính sách hỗ trợ việc chuyển đổi phương tiện cũng như đầu tư trạm sạc.

Dự thảo nghị quyết đặt mục tiêu thay thế và đầu tư mới toàn bộ 3.165 xe buýt sang xe điện và năng lượng xanh trong giai đoạn 2025-2030, với tổng kinh phí lên đến 13.511 tỉ đồng. Theo lộ trình, từ năm 2025, 100% xe buýt mới hoặc thay thế phải sử dụng năng lượng xanh, và đến năm 2030, toàn bộ hệ thống xe buýt công cộng sẽ được "xanh hóa" hoàn toàn.

Về chính sách hỗ trợ lãi vay và vốn vay, chủ đầu tư phương tiện được vay vốn tại Công ty Đầu tư Tài chính TP HCM với hạn mức tối đa 85% tổng mức đầu tư dự án, không quá 300 tỉ đồng/dự án. Chủ đầu tư trả lãi 3%/năm, ngân sách TP hỗ trợ phần chênh lệch.

Về đầu tư các trạm sạc, chủ đầu tư cũng được vay tối đa 50% tổng mức đầu tư dự án và hỗ trợ 1 phần lãi suất.

Dự kiến nguồn lực hỗ trợ lãi vay đầu tư phương tiện, trạm sạc là 3.636 tỉ đồng, trong đó 2.033 tỉ hỗ trợ đầu tư phương tiện, 1.347 tỉ đồng đầu tư công xây dựng trạm sạc, nhà nước hỗ trợ 50% lãi suất vay.

THU HỒNG

Nguồn NLĐ : https://nld.com.vn/chuyen-doi-xe-buyt-dien-la-can-thiet-nhung-can-luu-y-nhieu-van-de-196250826141408989.htm