Chuyện gì xảy ra tiếp theo sau khi chính phủ Pháp sụp đổ?

6 giờ trướcBài gốc

Sự sụp đổ của chính phủ Pháp hiện đặt ra cho Tổng thống Emmanuel Macron loạt lựa chọn không hoàn hảo, thậm chí khó chấp nhận. Ảnh: Reuters.

Tổng thống Emmanuel Macron sẽ làm gì bây giờ?

Câu hỏi đó, một lần nữa, vang lên trong đầu người dân Pháp trong tuần này, sau khi chính phủ thất bại trong cuộc bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội hôm 8/9, buộc Thủ tướng François Bayrou và nội các từ chức.

Hồi tháng 8, ông Bayrou - một đồng minh theo đường lối trung dung của ông Macron - bất ngờ kêu gọi bỏ phiếu. Ông hy vọng bước đi này sẽ gây sức ép lên các nhà lập pháp trong bối cảnh chính phủ muốn thúc đẩy các biện pháp cắt giảm chi phí nhằm giải quyết khoản nợ công đang phình to của Pháp. Song kế hoạch này đã không thành công.

Ông Macron đang đối mặt với hàng loạt lựa chọn không hoàn hảo, thậm chí khó chấp nhận, sau khi chính phủ sụp đổ. Lựa chọn nào cũng đặt ra những thách thức riêng.

Theo nhiều khía cạnh, tổng thống là chức vụ chính trị quyền lực nhất của Pháp. Tuy nhiên, thủ tướng và nội cách chịu trách nhiệm trước Quốc hội, phụ trách các chính sách đối nội, bao gồm cả ngân sách.

Thành lập chính phủ mới

Giải pháp nhanh nhất, và cũng là giải pháp ông Macron ủng hộ, là bổ nhiệm thủ tướng và thành lập nội các mới. Sau kết quả hôm 8/9, văn phòng tổng thống cho biết ông Macron sẽ chọn một người “trong vài ngày tới”.

Tuy nhiên, liệu chính phủ mới có thể hoạt động hiệu quả hơn 2 chính phủ đã sụp đổ kể từ khi ông Macron kêu gọi bầu cử Quốc hội bất thường chỉ một năm trước không?

Về mặt pháp lý, ông Macron có thể chọn bất kỳ ai. Về mặt chính trị, ông Macron cần chọn một người được lòng 577 nhà lập pháp của Quốc hội, ít nhất đủ lâu để thông qua ngân sách năm 2026.

Thủ tướng Pháp François Bayrou tại cuộc họp ngày 8/9. Ảnh: Reuters.

Tuy nhiên, vấn đề cũ vẫn nằm đó. Quốc hội Pháp đang giằng co giữa 3 thế lực chính trị lớn: Một tập hợp các đảng cánh tả, một liên minh trung hữu mong manh, và một phe cực hữu theo chủ nghĩa dân tộc bài nhập cư. Việc tìm ra một thủ tướng có thể lèo lái chính phủ trong bối cảnh này không hề dễ dàng.

Hiện tại, ông Macron ưu ái các chính trị gia theo đường lối trung hữu, những cá nhân có đủ năng lực và duy trì các cải cách chủ chốt của tổng thống, như tăng tuổi nghỉ hưu hợp pháp. Một số cái tên được đề cử làm thủ tướng mới, như Bộ trưởng Quốc phòng Sébastien Lecornu, phù hợp với khuôn mẫu đó.

Song ông Macron cũng có thể nghiêng về cánh tả. Nhiều người đồn đoán về Bộ trưởng Kinh tế Éric Lombard, chính trị gia có quan hệ tốt với đảng Xã hội và gần đây chia sẻ cần có thỏa hiệp về ngân sách.

Tổ chức bầu cử

Một số đảng phái chính trị cho rằng chỉ thay thế người đứng đầu chính phủ sẽ không giải quyết được vấn đề. Họ đang thúc giục ông Macron tổ chức bầu cử Quốc hội càng sớm càng tốt, với hy vọng sẽ giành được đa số phiếu.

Song vị tổng thống đã loại trừ khả năng nay. Liên minh trung dung của ông Macron, được dự đoán sẽ mất ghế, không muốn bầu cử. Trong khi đó, đảng Tập hợp Quốc gia (National Rally) cực hữu và đảng Nước Pháp không khuất phục (France Unbowed) cực tả lại háo hức ra tranh cử.

Thủ tướng mới sẽ chèo lái chính phủ Pháp trong bối cảnh Quốc hội có 3 phe theo đường lối khác nhau. Ảnh: Reuters.

Nghiên cứu gần đây của Viện thăm dò dư luận IFOP cho thấy National Rally và các đồng minh sẽ giành được khoảng 32-33% phiếu bầu trong vòng bỏ phiếu đầu tiên, so với khoảng 25-26% của phe cánh tả, 15% của liên minh trung dung, và 13% của đảng bảo thủ chính thống.

Tuy nhiên, việc dự đoán kết quả cuối cùng trong hệ thống bầu cử hai vòng của Pháp rất khó khăn, và vẫn chưa rõ các cuộc bầu cử mới có phá vỡ thế bế tắc hay không.

Tổng thống từ chức

Một lựa chọn khác là ông Macron từ chức, dẫn đến bầu cử tổng thống sớm. Kịch bản này chỉ xảy ra một lần trước đây khi ông Charles de Gaulle rời chức vụ vào năm 1969 sau một cuộc trưng cầu dân ý thất bại.

France Unbowed - vẫn còn tức giận vì ông Macron từ chối bổ nhiệm một thủ tướng cánh tả sau khi giành được nhiều ghế nhất trong cuộc bầu cử gần đây - đã thúc đẩy lựa chọn này. Ngay cả một số chính trị gia ôn hòa hơn cũng ủng hộ.

Họ lập luận ông Macron - lần đầu được bầu vào năm 2017 - phải chịu trách nhiệm về khoản nợ công ngày càng phình to. Ngoài ra, họ cáo buộc ông Macron không còn được lòng dân nên khó điều hành đất nước hiệu quả, và chỉ có một tổng thống mới với nhiệm vụ rõ ràng mới đưa đất nước thoát khỏi bế tắc chính trị.

Theo thăm dò tháng 9 do Tạp chí Le Figaro do Verian Group thực hiện, hiện chỉ có 15% cử tri tin tưởng vào ông Macron.

Tuy nhiên, ông Macron nhiều lần tuyên bố sẽ phục vụ hết nhiệm kỳ thứ hai, dự kiến kết thúc vào năm 2027.

Con đường gập ghềnh phía trước

Hiến pháp Pháp không quy định khung thời gian bổ nhiệm thủ tướng. Cho đến khi có thủ tướng mới, ông Bayrou và nội các giữ vai trò tạm quyền. Tuy nhiên, tổng thống Pháp sẽ hành động nhanh chóng, giúp chính phủ mới có thêm thời gian soạn thảo dự luật ngân sách riêng.

Dù theo kịch bản nào, con đường phía trước vẫn gập ghềnh.

Một phong trào tên "Bloquons Tout" (Hãy chặn mọi thứ) đang kêu gọi người biểu tình vào ngày 10/9. Tới ngày 18/9, các công đoàn kêu gọi đình công và biểu tình quy mô lớn để bày tỏ sự phẫn nộ với mọi chính sách thắt lưng buộc bụng. Họ cho rằng kế hoạch đó sẽ gây gánh nặng bất công cho tầng lớp lao động trung lưu và thu nhập thấp.

Trí Ân

Nguồn Znews : https://znews.vn/chuyen-gi-xay-ra-tiep-theo-sau-khi-chinh-phu-phap-sup-do-post1583826.html