Chuyên gia AI đọc sách như thế nào?

một ngày trướcBài gốc

Các công cụ AI giúp đọc sách không còn khô khan như trước. Ảnh: Medium.

Trong đoạn video mới đây, đồng sáng lập OpenAI Andrej Karpathy đã chia sẻ cách bản thân dùng các công cụ LLM (mô hình ngôn ngữ lớn) như ChatGPT hay Claude. Video của chuyên gia đầu ngành về AI được đánh giá cao, nhờ cách giải thích dễ hiểu cùng những ứng dụng chi tiết, và được hàng loạt tài khoản uy tín trên mạng xã hội dẫn lại và tóm tắt.

Một trong những tính năng thú vị được Karpathy đề cập là biến AI thành “bạn đồng hành” khi đọc sách. Thay vì đọc theo cách truyền thống, các công cụ LLM có thể giúp người dùng hiểu sách nhanh hơn với khả năng dịch ngôn ngữ, tóm tắt nội dung, giải thích khái niệm phức tạp, thậm chí sáng tác podcast thảo luận về sách.

AI giúp đọc sách không cô đơn

Về cơ bản, các công cụ LLM tương tác với người dùng bằng văn bản. Khi nhận câu lệnh, hệ thống chuyển đổi văn bản thành mã thông báo (token), có thể là từ, ký tự hoặc cụm từ.

LLM sau đó xử lý các token thông qua mạng thần kinh được tiền huấn luyện (pre-trained) trên dữ liệu lớn. LLM không lưu trữ dữ liệu theo cách truyền thống mà sử dụng các tham số (parameter).

Dựa vào dữ liệu huấn luyện, mô hình dự đoán token tiếp theo với xác suất cao nhất. Mô hình không lưu trữ dữ liệu đầu vào mà dựa vào các tham số để tạo ra phản hồi.Điều đó đồng nghĩa LLM chỉ có thể cung cấp thông tin dựa trên dữ liệu đã được huấn luyện trước đó.

Giai đoạn LLM được người dùng cung cấp thêm dữ liệu nằm trong quy trình sau huấn luyện (post-training). Nhiều LLM kết hợp 2 giai đoạn để truy xuất thông tin và tiếp nhận dữ liệu mới, đưa ra phản hồi được cá nhân hóa cho người dùng.

Nhờ khả năng trích xuất và tiếp nhận thông tin mới, người dùng có thể cho LLM “đọc” sách hoặc bài báo nghiên cứu, sau đó yêu cầu tóm tắt hoặc trả lời câu hỏi liên quan.

Người dùng có thể yêu cầu ChatGPT tóm tắt nội dung sách từ file PDF. Ảnh: @AndrejKarpathy/YouTube.

Trong video, Karpathy sử dụng ChatGPT với mô hình GPT-4o. Đầu tiên, cần chuẩn bị sách dưới dạng văn bản hoặc file PDF. Nếu tham khảo một chương hay đoạn nhất định, chỉ cần sao chép phần văn bản ấy.

Trên ChatGPT, chọn file sách rồi nhập câu lệnh mong muốn, chẳng hạn như “Bạn có thể tóm tắt tài liệu này không?” (Can you summarize this paper?). Sau đó, công cụ sẽ tóm tắt nội dung, các chi tiết quan trọng và kết luận.

Nếu có thắc mắc về sách, người dùng có thể yêu cầu LLM trả lời câu hỏi để hiểu nội dung tốt hơn.

Nếu sách được phát hành từ lâu hoặc xuất bản miễn phí trên Internet, nhiều khả năng LLM đã “học” trong giai đoạn tiền huấn luyện. Dù vậy, người dùng nên “nhắc” chatbot nhớ lại nội dung sách.

Quá trình tóm tắt nội dung sách của Claude 3.7 Sonnet. Ảnh: @AndrejKarpathy/YouTube.

Ví dụ, với mô hình Claude 3.7 Sonnet, Karpathy chép nội dung cần tương tác rồi yêu cầu tóm tắt. Nếu có thắc mắc trong lúc đọc sách, chỉ cần đặt câu hỏi để LLM trả lời.

Theo đồng sáng lập OpenAI, những tính năng này rất hữu ích với người đọc tài liệu trái chuyên ngành, sách từ hàng trăm năm trước với cách viết khó nắm bắt, thậm chí bản nhạc của những tác giả xa xưa.

“Tôi cảm thấy LLM giúp sách dễ tiếp cận hơn trước đây. Thay vì nhanh chóng bối rối, bạn có thể đọc chậm rãi và hiểu hơn nhờ LLM”, Karpathy chia sẻ, kèm lời nhắc “đừng đọc sách một mình”.

Đọc sách không còn khô khan

Không chỉ văn bản thuần túy, nhiều LLM có thể tương tác bằng âm thanh. Với các công cụ như NotebookLM của Google, người dùng có thể tải file văn bản, dùng mô hình như Evo 2 để phân tích thông tin và chuyển thành podcast.

Sau khi tải file văn bản, trong màn hình Studio bên phải, chỉ cần nhấn Tạo (Generate) và chờ vài phút, công cụ sẽ chuyển nội dung sách thành podcast.

NotebookLM của Google cho phép chuyển nội dung sách thành định dạng phỏng vấn thường thấy trong podcast.

Thay vì đọc lại toàn bộ nội dung theo cách máy móc, NotebookLM sẽ tóm tắt ý chính trong sách, thể hiện dưới dạng phỏng vấn giữa 2 người để tăng tính trực quan.

Không chỉ nghe đơn thuần, người dùng có thể bật chế độ tương tác (Interactive mode) để “tham gia” podcast, hỏi bất cứ thắc mắc liên quan đến nội dung sách.

Những công cụ như NotebookLM giúp trải nghiệm đọc sách theo cách mới, hữu ích trong lúc di chuyển hoặc làm việc, giúp tiếp thu nội dung hiệu quả hơn.

Phúc Thịnh

Nguồn Znews : https://znews.vn/lam-sao-de-doc-sach-cung-ai-post1535859.html