Chuyên gia Anh: TPHCM cần chiến lược phát triển dài hơi cho TOD

4 giờ trướcBài gốc

Đây là chia sẻ của ông Ian Lindsay, chuyên gia TOD của Công ty Crossrail International, Vương quốc Anh, tại hội thảo nâng cao năng lực triển khai định hướng giao thông công cộng (TOD), tổ chức sáng 23-9 tại TPHCM.

Chuyên gia Ian Lindsay chia sẻ về TOD tại hội thảo. Ảnh: Đình Dư

Theo chuyên gia Ian Lindsay, mọi dự án TOD đều dựa trên một quy trình chặt chẽ, từ xác định cơ hội, đánh giá khả thi, lập luận chứng kinh tế - kỹ thuật cho đến lựa chọn đối tác và giám sát sau triển khai. Tuy nhiên, thành công không chỉ nằm ở quy hoạch, mà ở “văn hóa hợp tác” giữa các bên.

Trong đó, chính quyền giữ vai trò kiến tạo chính sách và cung cấp đất đai; đơn vị vận hành đường sắt đảm bảo đồng thời mục tiêu phát triển và an toàn vận hành; khu vực tư nhân trở thành “đối tác chiến lược” thay vì “đối thủ”; còn cộng đồng được tham gia ngay từ khâu thiết kế để tạo ra không gian thật sự phục vụ họ.

Kinh nghiệm từ dự án Crossrail (Anh) cho thấy, một biên bản ghi nhớ (MoU) rõ ràng về vai trò, trách nhiệm và hệ thống ưu đãi hợp lý chính là chất xúc tác biến sự hợp tác trên giấy thành hành động thực tiễn.

Lãnh đạo TPHCM và phía Vương quốc Anh tham dự hội thảo. Ảnh: Đình Dư

Một trong những bài học lớn nhất từ các siêu đô thị là giá trị của việc triển khai thí điểm. Thay vì chờ đợi một “kịch bản hoàn hảo”, các dự án nhỏ hơn sẽ giúp tích lũy kinh nghiệm, nâng cao năng lực và quan trọng nhất là phát hiện rào cản thực tế.

Metro Manila (Philippines) là minh chứng. Quá trình thí điểm đã giúp họ nhận ra các quy chuẩn xây dựng lỗi thời, như quy định về số chỗ đỗ xe tối thiểu, đang đi ngược mục tiêu ưu tiên giao thông công cộng. Từ đó, họ có cơ sở điều chỉnh chính sách.

Theo chuyên gia Ian Lindsay, thế giới có nhiều mô hình TOD. Như Crossrail tại Anh thành công nhờ cơ chế “thu hồi giá trị đất đai”, khi lợi nhuận từ bất động sản tái đầu tư trở lại hạ tầng, giúp ngân sách giảm tải và giá trị đất tăng thêm tới 20%. Trong khi đó, Hồng Kông (Trung Quốc) lại nổi tiếng với mô hình “đường sắt + bất động sản”. Với mô hình này, lợi nhuận từ phát triển bất động sản thậm chí vượt cả vận hành metro.

Từ những kinh nghiệm này, chuyên gia Ian Lindsay khuyến nghị Việt Nam cần tập trung vào 4 hướng hành động: (1) thí điểm ngay tại các ga tiềm năng, vừa làm vừa điều chỉnh để tích lũy kinh nghiệm; (2) gắn kết chặt chẽ TOD và xây dựng metro, bảo đảm đồng bộ ngay từ khâu thiết kế - kỹ thuật; (3) xây dựng “công thức riêng" theo hướng chắt lọc kinh nghiệm quốc tế nhưng linh hoạt áp dụng theo thể chế và thị trường; (4) cập nhật khung pháp lý, loại bỏ những quy định lỗi thời, tạo hành lang thuận lợi cho TOD.

"TOD không chỉ là một dự án hạ tầng, mà là bước ngoặt trong tư duy phát triển đô thị. Nếu tận dụng tốt cơ hội từ metro, Việt Nam hoàn toàn có thể kiến tạo nên những thành phố năng động, hiện đại và đáng sống trong tương lai", chuyên gia này nhận định.

Phía Tổng Lãnh sự quán Anh tại TPHCM tham dự hội thảo. Ảnh: Đình Dư

Vương quốc Anh và TPHCM đã chính thức khởi động quan hệ đối tác mới, tập trung vào TOD. Trả lời câu hỏi của phóng viên Báo SGGP - Đầu tư Tài chính, bà Alexandra Smith, Tổng Lãnh sự Vương quốc Anh tại TPHCM, cho biết sự hợp tác này sẽ mang đến cho TPHCM những kinh nghiệm chuyên môn quý báu từ các thành phố đã triển khai TOD thành công trên thế giới như London, Delhi, Hong Kong và Singapore.

“Chúng tôi sẽ hỗ trợ TPHCM trong việc quy hoạch sử dụng đất hiệu quả quanh nhà ga để kiến tạo nên những cộng đồng dân cư hoàn chỉnh với đầy đủ tiện ích như trường học, bệnh viện, và không gian xanh”, bà Alexandra Smith cam kết.

Theo bà Alexandra Smith, tuyến metro không chỉ là đường ray và tàu điện, mà chính là cơ hội để định hình cộng đồng xung quanh nó. Do đó, chương trình cũng sẽ chú trọng vào việc xây dựng các khung chính sách, pháp lý phù hợp và nâng cao năng lực cho đội ngũ của thành phố. Sự hợp tác này được kỳ vọng sẽ góp phần quan trọng vào mục tiêu xây dựng TPHCM trở thành một đô thị ngày càng hiện đại và bền vững hơn.

Đình Dư

Nguồn SGĐT : https://dttc.sggp.org.vn/chuyen-gia-anh-tphcm-can-chien-luoc-phat-trien-dai-hoi-cho-tod-post126356.html