Theo các nhà khoa học, ngày 9/7, ngày 22/7 và ngày 5/8 năm nay ngắn hơn từ 1,3 đến 1,51 mili giây so với ngày 24 giờ tiêu chuẩn.
Việc ngày ngắn lại — thực tế và giả tưởng
Bạn có thể cảm thấy như không có đủ thời gian trong ngày. Nhưng đó không chỉ là cảm giác — ngày đang thực sự ngắn dần. Theo các nhà khoa học, các ngày 9/7, 22/7 và 5/8 năm nay ngắn hơn khoảng 1,3 đến 1,51 mili giây so với ngày chuẩn 24 giờ.
Nguyên nhân chính xác vẫn là điều bí ẩn; có thể do thay đổi khí quyển, băng tan, chuyển động trong lõi Trái Đất và sự suy yếu của từ trường.
Mất vài mili giây không phải là mối lo quá lớn. Tuy nhiên, một cuốn tiểu thuyết mới gây sợ hãi tưởng tượng một thế giới “quay mất kiểm soát”. Trong Circular Motion của ông Alex Foster, ngày trên Trái Đất rút xuống còn 23 giờ, rồi 20 giờ, và cuối cùng chỉ còn hai giờ.
Hành tinh quay quá nhanh đến mức ngay cả trọng lực cũng mất dần hiệu lực, làm mặt trời mọc — lặn nhanh hơn rất nhiều.
Trong tiểu thuyết của ông Foster, tốc độ quay tăng lên do một mạng lưới các máy bay khổng lồ bay ở độ cao khoảng 9.144 mét, thay đổi hoàn toàn giao thông toàn cầu.
Sự gia tốc bắt đầu dần dần, ban đầu ngày chỉ ngắn hơn vài giây nên ít ai để ý, nhưng sau đó tiếp tục tăng cho tới khi một ngày chỉ còn 2 giờ, kích hoạt thảm họa toàn cầu.
Bức ảnh phơi sáng lâu này chụp bầu trời đêm phía bắc dãy Himalaya ở Nepal cho thấy đường đi biểu kiến của các ngôi sao khi Trái Đất quay. Nếu Trái Đất quay đủ nhanh, liệu đây có phải là những gì chúng ta sẽ thấy?
Hệ quả địa chất, thủy triều và thời tiết
Nếu Trái Đất thực sự quay nhanh hơn, các chuyên gia cho biết sẽ xuất hiện hiện tượng “lực ly tâm” khiến vật thể bị kéo xa trục hành tinh, giống như ghế treo trên đu quay.
Đại dương sẽ phình ra quanh xích đạo, khiến hành tinh có hình dạng gần như kim cương, với các bán cầu Bắc và Nam nghiêng. Nước rút từ vùng cực (nơi lực ly tâm thấp) sẽ làm Đại Tây Dương Bắc (vùng Bắc Cực) nông đi và đẩy vùng gần xích đạo chìm dưới nước.
Những vùng đất quanh xích đạo còn nổi có thể chịu nguy cơ sóng thần và ngập lụt lớn hơn. Giáo sư Duncan Agnew, nhà địa vật lý tại Đại học California San Diego, nói với Daily Mail rằng “những thay đổi lớn nhất sẽ ở thủy triều đại dương”.
Như người tắm biển biết, ở khu vực ven bờ có thủy triều lên và xuống do lực hút của Mặt Trăng và Mặt Trời kết hợp với chuyển động quay của Trái Đất.
Sự quay hàng ngày tạo ra 2 lần triều cao và 2 lần triều thấp trong mỗi chu kỳ 24 giờ 50 phút; thay đổi khoảng 10% sẽ làm triều ở một số nơi lớn hơn, nơi khác nhỏ hơn, theo Giáo sư Agnew.
Ông cũng cảnh báo rằng tốc độ quay nhanh hơn sẽ khiến các mảng kiến tạo di chuyển nhanh hơn, tăng ứng suất địa chất và “rất nhiều trận động đất”.
Càng gần xích đạo, vận tốc quay càng lớn — xích đạo quay khoảng 1.650 km/giờ, trong khi ở các cực hầu như gần 0 km/giờ.
Khi Trái Đất quay và chúng ta cùng chuyển động, trọng lực giữ chúng ta ở lại; nhưng nếu Trái Đất quay đủ nhanh, lực ly tâm sẽ vượt qua trọng lực và vật thể có thể bị văng ra không gian.
Ông Alex Foster viết trên New Scientist: “Càng quay nhanh, trọng lực càng bị triệt tiêu và bạn sẽ có cảm giác nhẹ hơn.”
Tiến sĩ Sten Odenwald, nhà thiên văn học của NASA, cũng cảnh báo rằng hiện tượng thời tiết sẽ trở nên cực đoan hơn và có thể gây thiệt hại lớn hơn.
Khi hành tinh quay nhanh, lực gọi là hiệu ứng Coriolis — yếu tố khiến bão xoáy — sẽ mạnh hơn. “Bão sẽ xoáy nhanh hơn và mang theo nhiều năng lượng hơn,” Tiến sĩ Odenwald nói.
Nếu tốc độ quay Trái Đất tăng, tất nhiên thời gian có ánh sáng ban ngày sẽ ngắn lại và con người có ít thời gian để ngủ hơn, điều này có thể làm giảm năng suất lao động. Mọi người có thể phải liên tục điều chỉnh đồng hồ hoặc phát minh hệ thống đo thời gian mới.
Nhịp sinh học của con người — bộ đồng hồ nội tại phù hợp với chu kỳ 24 giờ — có thể gây vấn đề về thể chất và tinh thần nếu bị xáo trộn.
Thêm vào đó, nhiều vệ tinh sẽ không còn giữ vị trí đúng, làm gián đoạn truyền thông vệ tinh, internet, truyền hình và các dịch vụ khác.
Trái Đất quay càng nhanh, các mảng kiến tạo di chuyển càng nhanh, có thể làm tăng thêm áp lực địa chất và "rất nhiều động đất". Trong ảnh, thiệt hại do trận động đất ở Afghanistan, ngày 4/9.
Thực tế lâu dài và đánh giá của chuyên gia
May mắn là, theo Giáo sư Agnew, ý tưởng Trái Đất quay nhanh tới mức như trong tiểu thuyết là “một giả thuyết đặc biệt vô lý”. “Điều này không thể xảy ra và chưa từng được quan sát thấy đối với bất kỳ hành tinh hay ngôi sao nào,” Giáo sư Agnew nói.
Thực tế, trong dài hạn Trái Đất đang quay chậm dần, nhưng thay đổi này rất từ từ. “Cách đây một tỷ năm, ngày có thể dài khoảng 19 giờ,” ông nói thêm.
Tiến sĩ Judah Levine, chuyên gia tại Viện Tiêu chuẩn và Công nghệ Quốc gia của Mỹ (NIST) ở Maryland, cũng đặt câu hỏi về mức độ phù hợp của tiền đề trong sách với “vật lý thực”.
Ông lưu ý rằng nếu Trái Đất tăng tốc thì phải có một thành phần khác mất momen động lượng, ví dụ quỹ đạo của Mặt Trăng, bởi đó là nguyên lý cơ bản.
Ông nói với Daily Mail rằng nếu động lượng của Mặt Trăng bị mất khiến Mặt Trăng tiến lại gần hơn, thì tác động thủy triều sẽ mạnh hơn và xảy ra thường xuyên hơn vì chu kỳ được điều khiển bởi độ dài của ngày.
Theo Daily Mail
Hải Yến