Trĩ là một bệnh lý vùng hậu môn - trực tràng phổ biến ở cả hai giới, nhưng tỷ lệ nam giới mắc đang ngày càng gia tăng do đặc thù công việc và lối sống hiện đại. Dưới đây là những công việc và thói quen thường gặp khiến nhiều đàn ông rơi vào tình trạng "khó nói" này.
1. Ngồi nhiều – "thủ phạm âm thầm" gây trĩ ở dân văn phòng, tài xế
Một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây trĩ là thói quen ngồi lâu. Những người làm việc văn phòng, kỹ sư công nghệ, kế toán, thợ may… thường ngồi liên tục từ 8 đến 10 tiếng mỗi ngày. Khi ngồi lâu, áp lực dồn xuống vùng hậu môn làm ứ máu tĩnh mạch trực tràng, lâu dài dẫn đến giãn tĩnh mạch và hình thành búi trĩ.
Nam nhân viên văn phòng ngồi làm việc liên tục – một trong những nhóm có nguy cơ cao bị bệnh trĩ. Ảnh minh họa
Không chỉ nhân viên văn phòng, các tài xế – đặc biệt là tài xế đường dài, tài xế xe công nghệ – cũng là nhóm có nguy cơ cao. Ngoài việc ngồi lâu, họ còn phải chịu rung xóc, dễ gây tổn thương cơ vùng chậu và tắc nghẽn mạch máu vùng hậu môn. Chưa kể chế độ ăn uống thất thường, thiếu chất xơ, ít uống nước càng làm tăng nguy cơ bị táo bón và trĩ.
Thói quen tưởng như vô hại như… ngồi lâu trong nhà vệ sinh, cầm điện thoại đọc báo hoặc xem video cũng góp phần tăng nguy cơ mắc trĩ. Hành động này khiến thời gian rặn kéo dài, áp lực trong ống hậu môn tăng lên đáng kể.
2. Nâng vác nặng – dễ mắc trĩ trầm trọng
Những công việc đặc thù như công nhân khuân vác, thợ cơ khí, thợ xây dựng hay lao động phổ thông đều đòi hỏi phải nâng đẩy vật nặng thường xuyên. Mỗi khi gồng mình để bê vác, áp lực trong ổ bụng tăng cao, kéo theo sức ép lên tĩnh mạch vùng hậu môn – trực tràng. Lâu dần, thành tĩnh mạch bị giãn ra, hình thành búi trĩ nội hoặc trĩ ngoại.
Nguy hiểm hơn, nhiều người làm việc nặng nhưng không được nghỉ ngơi hợp lý, không có chế độ ăn uống hỗ trợ tiêu hóa tốt, khiến phân cứng, đi ngoài khó, càng làm trĩ thêm trầm trọng.
3. Đứng nhiều, không vận động – điều kiện lý tưởng hình thành búi trĩ
Một số nghề tưởng như không vất vả nhưng lại âm thầm làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ, tiêu biểu như nhân viên bán hàng, lễ tân, hướng dẫn viên du lịch… Những người này phải đứng nhiều giờ mỗi ngày mà không được vận động linh hoạt. Việc đứng lâu khiến máu dồn xuống nửa dưới cơ thể, trong đó có hệ tĩnh mạch hậu môn, làm cản trở tuần hoàn máu và gây giãn tĩnh mạch – điều kiện lý tưởng để hình thành búi trĩ.
Công nhân bốc vác và người làm nghề lao động nặng thường xuyên chịu áp lực ổ bụng lớn là yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh trĩ. Ảnh minh họa
4. Các yếu tố làm bệnh trầm trọng thêm
Ngoài đặc điểm công việc, nhiều yếu tố khác góp phần khiến nam giới dễ bị trĩ, bao gồm:
Táo bón kinh niên hoặc tiêu chảy kéo dài: làm tổn thương niêm mạc ống hậu môn, tăng nguy cơ xuất hiện búi trĩ. Chế độ ăn uống thiếu chất xơ: ăn nhiều thịt, ít rau củ quả và ngũ cốc nguyên cám khiến phân khô, khó đi tiêu. Uống ít nước: khiến hệ tiêu hóa hoạt động kém hiệu quả, phân trở nên rắn, dễ gây táo bón. Thừa cân, béo phì: làm tăng áp lực ổ bụng, ảnh hưởng đến tĩnh mạch vùng hậu môn. Tuổi tác: người trung niên từ 30 tuổi trở lên, đặc biệt từ 50 tuổi, các cấu trúc mô liên kết yếu đi, dễ giãn tĩnh mạch hơn.
Cách phòng tránh bệnh trĩ hiệu quả
Dù đặc thù công việc không thể thay đổi hoàn toàn, nhưng việc điều chỉnh lối sống, thói quen sinh hoạt hàng ngày có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh trĩ:
Vận động sau mỗi giờ làm việc: Dù là ngồi hay đứng lâu, hãy đứng dậy đi lại 5–10 phút để giúp máu lưu thông. Bổ sung chất xơ và uống đủ nước: Nên ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt và uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày. Đi vệ sinh đúng cách: Tránh rặn mạnh khi đi cầu, không ngồi lâu trong nhà vệ sinh, không dùng điện thoại. Tập thể dục thường xuyên: Các môn như đi bộ, bơi, yoga giúp cải thiện tuần hoàn, hỗ trợ tiêu hóa. Kiểm soát cân nặng: Tránh để chỉ số BMI vượt mức cho phép. Khám sức khỏe định kỳ: Đặc biệt khi có dấu hiệu bất thường như chảy máu khi đi tiêu, đau rát, sa búi trĩ…