Chuyên gia chỉ rõ nguyên nhân gây ngập lụt tứ bề ở miền Trung: Lũ lịch sử liên tiếp xô đổ mọi kịch bản cũ

2 giờ trướcBài gốc

Nguyên nhân gây mưa lũ lịch sử, ngập lụt tứ bề ở miền Trung

Chiều 20/11, ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đã đưa ra những đánh giá và dự báo về diễn biến mưa lũ đang diễn ra rất khắc nghiệt tại khu vực Nam Trung Bộ.

Theo ông Lâm, tình hình mưa lũ hiện nay tại khu vực Nam Trung Bộ đang ở mức rất nguy hiểm. Đêm qua và sáng nay (20/11), đã có ba điểm ghi nhận đỉnh lũ vượt mức lịch sử. Cụ thể, lũ sông Kỳ Lộ (Đắk Lắk) đã vượt lũ lịch sử năm 2009; lũ sông Ba (Đắk Lắk) vượt lũ lịch sử năm 1993; sông Dinh Ninh Hòa (Khánh Hòa) vượt lũ lịch sử năm 1986.

Hiện nay, lũ trên sông Kôn (Gia Lai), sông Kỳ Lộ, sông Ba, sông Dinh Ninh Hòa; sông Cái Nha Trang, sông Cái Phan Rang (Khánh Hòa) đều đang ở mức rất cao, trên báo động (BĐ) 3 khoảng từ 0,2-2,12m; lũ trên sông Krông Ana, Srêpôk (Đắk Lắk) ở dưới BĐ3.

Dự báo trong 6 giờ tới, riêng sông Ba dự báo tiếp tục lên và ở trên mức BĐ3 (tương đương mức lũ lịch sử năm 1993: 5,21m), sau xuống chậm. Các sông khác có xu hướng giảm chậm.

Mưa lớn ở Miền Trung vẫn tiếp diễn. Ảnh minh họa.

Nhận định về diễn biến bất thường của đợt mưa lũ lần này tại Nam Trung Bộ, ông Lâm cho biết đây là đợt mưa rất lớn, kéo dài nhiều ngày (từ đêm 17/11 đến nay; trước đó mưa chủ yếu xảy ra ở Bắc Trung Bộ), tiếp nối các đợt mưa lớn liên tiếp trong tháng 10 và đầu tháng 11.

Đặc biệt, với hình thế thời tiết không khí lạnh kết hợp nhiễu động gió đông, đã có những thời đoạn xảy ra mưa rất cực đoan trong thời gian ngắn. Mưa tại các địa phương từ Quảng Trị đến Khánh Hòa, như: Sơn Thành Tây và Sơn Thành Đông; Hòa Mỹ Tây, Sơn Long, Sơn Định, Sông Hinh đều ghi nhận 1.000-1.200mm.

Do ảnh hưởng của mưa lớn liên tiếp, ngay sau các đợt mưa lũ trước, nhiều hồ thủy điện đã phải vận hành xả nước, khiến mực nước nền trên các sông trong khu vực duy trì ở mức cao. Vì vậy, trong đợt lũ lần này, nhiều sông đã đạt mức lũ lịch sử như ba điểm nêu trên.

Ông Lâm nhận định, trong ngày và đêm nay, mưa lớn tiếp tục xảy ra ở Nam Trung Bộ, trọng tâm vẫn là phía Đông Đắk Lắk và Bắc Khánh Hòa, với lượng mưa phổ biến 100-200mm, có nơi trên 350mm.

Lượng mưa này làm duy trì mực nước trên báo động 3 tại nhiều sông, khiến nguy cơ ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất trong những giờ tới tiếp tục ở mức rất cao.

Cùng với đó, lũ trên sông Cái Nha Trang đã đạt đỉnh và đang xuống; lũ trên sông Dinh Ninh Hòa, sông Cái Phan Rang (Khánh Hòa), sông Krông Ana (Đắk Lắk) đang lên; sông Hương, sông Bồ (Huế), sông Kôn (Gia Lai) và các sông khác từ Đà Nẵng đến Khánh Hòa đang xuống.

Dự báo thời tiết sau ngày 21/11, mưa sẽ giảm và dịch dần lên phía Bắc ở Quảng Ngãi, Đà Nẵng hay TP Huế, lũ trên các sông sẽ xuống nhanh hơn. Tuy nhiên, ngập lụt diện rộng tại các tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa vẫn còn tiếp tục kéo dài sau khi mưa và lũ giảm.

Có những nơi trong một tuần lặp lại 3 lần giá trị lịch sử

Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cho biết, trận mưa lũ cuối tháng 10, đầu tháng 11 gây ra hiện tượng cực đoan tại miền Trung, "có những nơi trong một tuần lặp lại 3 lần giá trị lịch sử". Theo phân tích hiện nay, đợt mưa lũ giữa tháng 11 ít có khả năng lặp lại cực đoan như đợt cuối tháng 10 đầu tháng 11, nhưng vẫn hết sức nguy hiểm, cần cảnh giác, không được chủ quan.

Điểm mấu chốt, theo ông Mai Văn Khiêm là nền đất. Tháng 10, tổng lượng mưa ở nhiều nơi miền Trung đã cao hơn 80, thậm chí trên 100% so với cùng kỳ nhiều năm; có nơi đạt từ 1/3 đến 1/2 tổng lượng mưa cả năm. Đất ở nhiều khu vực núi đã bão hòa, mất liên kết, không còn ổn định. Vì vậy, "chỉ cần một lượng mưa không quá lớn cũng có thể kích hoạt lũ quét, sạt lở đất". Lần này, tổng lượng mưa có thể không đạt mức cực đoan như đợt cuối tháng 10, đầu tháng 11, nhưng mức độ rủi ro lũ quét, sạt lở đất lại rất cao vì nền đất đã suy yếu. Khu vực cần đặc biệt cảnh giác là vùng đồi núi, sườn núi phía tây từ Quảng Trị đến Lâm Đồng, kể cả các tuyến giao thông Đông - Tây có taluy dương dễ sạt lở.

Đáng chú ý, ông Mai Văn Khiêm nhắc lại quy luật: mùa mưa lũ chính ở miền Trung rơi vào các tháng 9, 10, 11, một số năm kéo dài đến nửa đầu tháng 12. Các đợt mưa lũ vừa qua và đợt hiện tại đều nằm trong tháng 11 đúng mùa chính, nhưng "sự bất thường là lượng mưa và tần suất lũ lớn hơn rất nhiều". Tháng 12 năm nay, xác suất xuất hiện mưa lớn cực đoan không cao như tháng 10 tháng 11, nhưng vẫn có khả năng xảy ra các đợt mưa lụt khi không khí lạnh tăng cường, xuất hiện nhiễu động trên cao.

Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia khuyến cáo người dân tuân thủ tuyệt đối chỉ đạo của chính quyền địa phương. Đặc biệt, trong điều kiện mưa lớn kéo dài, "nguy cơ mưa trên các sườn đồi sẽ gây sạt trượt, lũ quét bất kỳ lúc nào", người dân không nên vào rừng, lên nương rẫy, không vượt qua các ngầm tràn khi có biển cấm, rào chắn. Nhiều sông suối ở miền Trung đã trên báo động 3, vì vậy đi lại qua các khu vực trũng, ngầm tràn, taluy dương phải đặc biệt thận trọng.

Nhận định xu thế thời tiết 10 ngày tới các khu vực trên cả nước

Dự báo thời tiết các khu vực từ đêm 20/11 đến ngày 22/11

- Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ: Dự báo khu vực này có mưa vài nơi, ngày nắng. Đêm và sáng trời rét, vùng núi Bắc Bộ có nơi rét đậm, rét hại.

- Khu vực từ Quảng Trị đến Tp.Huế: có mưa vài nơi.

- Phía Đông Tp. Đà Nẵng đến Đắk Lắk và phía Bắc tỉnh Khánh Hòa có mưa vừa, mưa to, cục bộ có nơi mưa rất to.

- Các khu vực khác: chiều và tối có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to. Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh.

Dự báo thời tiết các khu vực từ đêm 22/11 đến ngày 30/11

- Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ: Đêm có mưa vài nơi, ngày nắng. Đêm và sáng trời rét, vùng núi Bắc Bộ có nơi rét đậm.

- Khu vực từ Quảng Bình đến Tp.Huế: Có mưa vài nơi, riêng ngày 24-25/11 có mưa, mưa rào và có nơi có dông, cục bộ có nơi mưa to.

- Khu vực phía Đông các tỉnh từ Tp.Đà Nẵng đến Đắk Lắk và phía Bắc Khánh Hòa: có mưa vừa, mưa to và dông, cục bộ có nơi mưa rất to; từ khoảng ngày 24/11 mưa có khả năng giảm dần.

- Các khu vực khác: có mưa, mưa rào rải rác và có nơi có dông, cục bộ có nơi mưa to đến ngày 24/11; sau có mưa vài nơi. Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió giật mạnh.

Trúc Chi (VTC News, Thời báo VTV, Vietnamnet)

Nguồn Người Đưa Tin : https://nguoiduatin.vn/chuyen-gia-chi-ro-nguyen-nhan-gay-ngap-lut-tu-be-o-mien-trung-lu-lich-su-lien-tiep-xo-do-moi-kich-ban-cu-204251120190131435.htm