Tiến sĩ Nguyễn Thành Phong - Chủ tịch Hội đồng khoa học, Viện nghiên cứu Kinh tế - Xã hội Trường Đại học Sài Gòn đưa ra hiến kế, góp ý. Ảnh: H.Phạm
Sáng 28-10, tại thành phố Hồ Chí Minh, diễn ra hội thảo quốc tế “Mô hình điều phối - Phát triển tích hợp và cơ chế vận hành cho thành phố Hồ Chí Minh mới” do Viện Nghiên cứu Kinh tế - Xã hội, Trường Đại học Sài Gòn (RISE) phối hợp cùng Văn phòng đại diện Tổ chức Konrad-Adenauer-Stiftung tại Việt Nam (KAS) tổ chức.
Phát biểu khai mạc, PGS.TS Nguyễn Phan Thu Hằng - Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Kinh tế - Xã hội Trường Đại học Sài Gòn (RISE) nhấn mạnh, sau quá trình hợp nhất không gian hành chính và kinh tế, thành phố Hồ Chí Minh đã chính thức hình thành một thực thể đô thị vùng tích hợp đầu tiên của Việt Nam. Mô hình này mở ra nhiều cơ hội phát triển, nhưng đồng thời đặt ra thách thức lớn về cơ chế điều phối và vận hành thể chế để có thể phát triển đồng bộ và hài hòa.
"Sự kiện hôm nay nhằm tìm kiếm các định hướng, mô hình và công cụ thể chế phù hợp cho quá trình phát triển mới đó. Đồng thời, chia sẻ các kinh nghiệm quốc tế và gợi mở giải pháp thiết kế một cơ chế điều phối tích hợp, linh hoạt, dựa trên dữ liệu và công nghệ cho thành phố”, PGS.TS. Nguyễn Phan Thu Hằng nêu.
Đóng góp ý kiến, khuyến nghị chính sách mô hình điều phối, phát triển thích hợp cho thành phố Hồ Chí Minh, Tiến sĩ Nguyễn Thành Phong - Chủ tịch Hội đồng khoa học, Viện nghiên cứu Kinh tế - Xã hội Trường Đại học Sài Gòn cho rằng, sau hợp nhất không gian hành chính và kinh tế giữa thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu, một thực thể hoàn toàn mới đã hình thành, thành phố Hồ Chí Minh trở thành đô thị vùng tích hợp đầu tiên của Việt Nam.
Quang cảnh hội thảo. Ảnh: H.Phạm
Theo ông Nguyễn Thành Phong, mô hình hai cấp hành chính (thành phố và phường/xã/đặc khu) đánh dấu bước ngoặt lớn khi bộ máy được tinh gọn, quyền hạn được mở rộng. Tuy nhiên, nhiệm vụ điều hành trở nên phức tạp hơn nhiều, vì không gian phát triển của thành phố giờ đây trải dài từ đô thị trung tâm, khu công nghiệp, đến cảng biển, vùng sinh thái và không gian sáng tạo công nghệ cao.
Để mô hình vận hành hiệu quả, Tiến sĩ Nguyễn Thành Phong đã đưa ra 3 định hướng khuyến nghị chủ đạo cho việc thiết kế mô hình điều phối, phát triển tích hợp của thành phố Hồ Chí Minh.
Cụ thể, thứ nhất, thể chế cần được thiết kế như một hệ thống mở, cho phép các chủ thể khác nhau - Nhà nước, doanh nghiệp, Viện - trường và người dân tham gia trực tiếp vào chu trình chính sách.
Thứ hai, cơ chế điều phối cần dựa trên dữ liệu tích hợp và không gian thông tin thống nhất. Vì vậy, việc hình thành Trung tâm điều phối và dữ liệu vùng đô thị sẽ là bước then chốt, cho phép điều hành thời gian thực, hỗ trợ ra quyết định dựa trên bằng chứng, giảm xung đột thể chế và tăng hiệu quả quản trị.
Thứ ba, mô hình điều phối phải đặt con người và tri thức vào trung tâm. Đây cũng chính là thước đo của một đô thị hiện đại và là bảo chứng cho sự bền vững của quá trình phát triển.
Tại hội thảo, các chuyên gia và nhà khoa học trong nước, quốc tế đã tập trung phân tích những vấn đề cốt lõi liên quan đến mô hình điều phối cho thành phố Hồ Chí Minh, một siêu đô thị không còn cấp trung gian.
Các nội dung thảo luận xoay quanh việc nhận diện khoảng trống thể chế và thách thức vận hành sau khi thành phố chuyển sang mô hình chính quyền hai cấp; thảo luận, nghiên cứu mô hình phát triển tích hợp dựa trên cấu trúc Trục - Cực - Vệ tinh và hệ thống vùng chức năng vận hành theo dữ liệu.
Ngoài ra, đại biểu chia sẻ kinh nghiệm quốc tế trong thiết kế cơ chế điều phối vùng đối với siêu đô thị đa trung tâm; đồng thời đề xuất các giải pháp vận hành linh hoạt như công cụ chính sách mềm, trung tâm điều phối chuyên môn, nền tảng số, bộ chỉ số điều hành vùng và sandbox thể chế để thí điểm...
Minh Tuấn