Theo các chuyên gia y tế, hàng năm, vào mùa mưa bão (tùy từng vùng miền, từ tháng 5 đến tháng 12), nhiều địa phương trên cả nước phải đối mặt với nguy cơ thiên tai, ngập lụt và dịch bệnh truyền nhiễm.
Bên cạnh những thiệt hại thấy rõ do bão lũ, sạt lở đất, thì một mối nguy âm thầm nhưng không kém phần nguy hiểm chính là nguy cơ bùng phát các dịch bệnh truyền nhiễm trong và sau mưa lũ.
Theo các chuyên gia, trong và sau mưa lũ tiềm ẩn nguy cơ bùng phát nhiều dịch bệnh truyền nhiễm. Ảnh minh họa.
Nước lũ mang theo vi khuẩn, virus, rác thải, xác động vật và nhiều nguồn lây nhiễm khác tràn lan ra môi trường sống, khiến điều kiện vệ sinh bị xáo trộn nghiêm trọng. Đây là cơ hội để một loạt bệnh truyền nhiễm phát sinh và lây lan nhanh chóng, đặc biệt ở những khu vực bị chia cắt, thiếu nước sạch, thiếu thực phẩm đảm bảo vệ sinh.
BSCKII Nguyễn Nguyên Huyền, Giám đốc Trung tâm Phòng, chống dịch – Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, các bệnh thường gặp nhất sau mưa bão bao gồm: tiêu chảy cấp, tả, lỵ, viêm gan A, bệnh đường hô hấp, đau mắt đỏ, các bệnh ngoài da và sốt xuất huyết.
Một số bệnh có thể lây lan nhanh thành ổ dịch nếu không được phát hiện sớm và xử lý kịp thời. Đáng lo ngại, nhiều triệu chứng ban đầu thường bị người dân bỏ qua hoặc tự điều trị tại nhà, dễ dẫn đến biến chứng nặng.
Vì vậy, để phòng bệnh hiệu quả trong mùa mưa lũ, BS Huyền khuyến cáo, người dân cần giữ gìn vệ sinh ăn uống: ăn chín, uống sôi, tuyệt đối không sử dụng thực phẩm ôi thiu, không ăn gia súc, gia cầm chết. Khi khu vực bị ngập, chia cắt, hãy ưu tiên thực phẩm chế biến sẵn, đóng gói an toàn như mì gói, lương khô, nước đóng chai.
Bên cạnh đó, người dân cần bảo vệ nguồn nước sinh hoạt. Nếu giếng khoan, giếng khơi bị ngập, cần thau rửa, lọc và khử trùng theo hướng dẫn của cán bộ y tế. Không nên dùng nước bẩn để rửa mặt, tắm, giặt quần áo hay để trẻ em chơi đùa.
Ngoài ra, người dân cần tích cực chủ động phòng sốt xuất huyết, một dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp trên cả nước. Diệt lăng quăng, đậy kín các dụng cụ chứa nước, loại bỏ vật dụng có thể đọng nước và ngủ màn kể cả ban ngày là những biện pháp đơn giản nhưng rất hiệu quả.
Đối với bệnh ngoài da và đau mắt đỏ, tuyệt đối tránh để cơ thể tiếp xúc lâu với nước ngập. Sau khi đi qua vùng nước lũ, nên rửa sạch tay chân bằng nước sạch, lau khô kẽ tay, kẽ chân. Không dùng chung khăn mặt, chậu rửa với người khác.
Một điều quan trọng mà vị chuyên gia này khuyến cáo là khi có biểu hiện nghi ngờ bệnh như sốt, tiêu chảy, nổi ban, đau mắt, ho sốt kéo dài… người dân cần đến ngay cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn. Không tự ý dùng thuốc hay điều trị tại nhà vì có thể khiến bệnh diễn tiến nặng và gây lây lan trong cộng đồng.
Để chủ động triển khai công tác y tế ứng phó với bão số 3 (bão WHIFA), Bộ Y tế đã có Công điện 981/CĐ-BYT gửi Sở Y tế các tỉnh, thành phố khu vực Bắc Bộ, Trung Bộ; Các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ Y tế khu vực miền Bắc, miền Trung.
Theo đó, Bộ Y tế yêu cầu các đơn vị khẩn trương thực hiện nghiêm các văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ; Ban chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia và Bộ Y tế về việc chủ động ứng phó với bão và mưa lũ, bảo đảm an toàn cho người dân.
Theo dõi chặt chẽ diễn biến của bão, tình hình mưa, lũ, thông tin cảnh báo lũ quét, sạt lở, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy theo thông báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia và các phương tiện thông tin đại chúng; chủ động rà soát kế hoạch, phương án phòng chống bão lũ và triển khai công tác phòng, chống, ứng phó bão lũ phù hợp với diễn biến thiên tai, yêu cầu thực tiễn của địa phương, đơn vị.
Trong trường hợp bão ảnh hưởng đến đất liền, tổ chức trực chuyên môn, trực cấp cứu 24/24; sẵn sàng thu dung cấp cứu cho nạn nhân do mưa, lũ gây ra; không để gián đoạn trong công tác cấp cứu, điều trị cho người dân; đảm bảo cung ứng đủ thuốc chữa bệnh thiết yếu cho nhân dân, kịp thời bổ sung dự trữ thuốc, hóa chất, vật tư dự trữ phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn.
Triển khai các phương án bảo vệ các cơ sở y tế tại các vùng cơ nguy cơ bị ảnh hưởng do mưa lũ; chủ động sơ tán cơ sở y tế ở những vùng thấp, trũng có nguy cơ bị ngập úng, lũ quét, lũ ống, sạt lở đất.
Cùng với đó, tổ chức vệ sinh môi trường, phòng chống dịch bệnh, đảm bảo nước sạch, công tác an toàn thực phẩm do bão, mưa lũ gây ra; sắp xếp, ổn định các cơ sở khám chữa bệnh, bảo đảm công tác khám chữa bệnh cho nhân dân sau mưa lũ...
Nguyễn Mai