Các chuyên gia cho rằng hai đợt mưa gần đây đều do tác động của hội tụ gió kinh hướng kết hợp hoàn lưu hậu bão và đới gió Đông Nam ẩm của áp cao cận nhiệt đới, khiến vùng mưa tập trung chủ yếu ở khu vực Bắc Bộ, trọng tâm là Thủ đô Hà Nội. (Ảnh minh họa)
Hai đợt mưa lớn liên tiếp, hình thế tương đồng
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, đợt mưa lớn ngày 7/10 có nhiều điểm tương đồng với đợt mưa xảy ra ngày 29-30/9. Cả hai đợt đều do tác động của hội tụ gió kinh hướng kết hợp hoàn lưu hậu bão và đới gió Đông Nam ẩm của áp cao cận nhiệt đới, khiến vùng mưa tập trung chủ yếu ở khu vực Bắc Bộ, trọng tâm là Thủ đô Hà Nội.
Tuy nhiên, đợt mưa ngày 30/9 kéo dài hơn và gây ngập diện rộng hơn so với đợt mưa sáng 7/10. Cường suất mưa 1 giờ lớn nhất của hai đợt lần lượt là 101,4mm (tại Định Công, ngày 30/9) và 108,2mm (tại Mễ Trì, ngày 7/10).
Về phân bố, ngày 30/9 mưa lớn tập trung ở khu vực nội thành và phía bắc Hà Nội, lượng mưa phổ biến 200mm/24 giờ đến 300mm/24 giờ; khu vực phía tây và tây nam (Ba Vì, Xuân Mai, Chương Mỹ, Sơn Tây) mưa nhỏ hơn, khoảng 60mm-90mm. Trong khi đó, đợt mưa 7/10 tập trung chủ yếu ở nội thành, gồm Mễ Trì, Láng, Cầu Diễn, Hà Đông, Phú Lãm, Đông Anh, với số điểm mưa trên 100mm ít hơn.
Từ sáng 6/10 đến sáng 7/10, chịu ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 11 và hội tụ gió kinh hướng, khu vực Bắc Bộ có mưa vừa, mưa to đến rất to trên diện rộng. Trong đó, Thái Nguyên và Hà Nội là hai địa phương ghi nhận lượng mưa đặc biệt lớn.
Tại Thái Nguyên, lượng mưa từ 19 giờ ngày 6/10 đến 9 giờ ngày 7/10 đạt mức kỷ lục: trạm Hóa Thượng 526mm, trạm Cây Thị 462mm. Nhiều địa phương khác cũng có lượng mưa lớn như trạm Bố Hạ (Bắc Ninh) 348mm, trạm Mễ Trì (Hà Nội) 261,6mm, trạm Sóc Sơn (Hà Nội) 242,4mm, trạm Tân Tri 1 (Lạng Sơn) 224,4mm, trạm Chúc Bài Sơn (Quảng Ninh) 216mm.
Bắc Bộ tiếp tục mưa lớn, cảnh báo lũ và ngập lụt diện rộng
Theo các chuyên gia khí tượng, hoàn lưu vùng áp thấp suy yếu từ bão số 11 di chuyển vào khu vực phía tây Bắc Bộ, kết hợp với đới gió Đông Nam mạnh của áp cao cận nhiệt đới lấn từ phía đông, tạo ra vùng hội tụ gió dọc theo dải Tuyên Quang-Thái Nguyên-Hà Nội-Lạng Sơn, gây mưa lớn liên tục trong nhiều giờ.
Các chuyên gia khí tượng thủy văn cũng đưa ra dự báo trong chiều và tối 7/10, hội tụ gió kinh hướng suy yếu nhưng Bắc Bộ vẫn có mưa vừa, mưa to, lượng phổ biến 30-60mm, cục bộ hơn 100mm tại Tuyên Quang, Thái Nguyên và Hà Nội. Đến đêm, mưa giảm, song rạng sáng 8/10 khu vực Đông Bắc có thể mưa trở lại.
Từ ngày 7 đến 10/10, do ảnh hưởng mưa lớn, lũ trên các sông ở Bắc Bộ và Thanh Hóa tiếp tục lên. Đỉnh lũ trên các sông ở Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh, sông Lục Nam (Bắc Giang), sông Thái Bình (Hải Phòng) có khả năng đạt mức báo động 2–3 và trên báo động 3. Lũ trên sông Thao (Lào Cai), sông Lô (Tuyên Quang), sông Hoàng Long (Ninh Bình), thượng lưu sông Mã (Thanh Hóa) ở mức báo động 1–2, có nơi trên báo động 2; đỉnh lũ đến hồ Hòa Bình và hạ lưu sông Hồng tại trạm Hà Nội có thể vượt báo động 1.
Nguy cơ ngập lụt diện rộng được cảnh báo tại Thái Nguyên, Bắc Ninh, Lạng Sơn, Cao Bằng và các vùng trũng thấp ven sông, khu đô thị Bắc Bộ và Thanh Hóa. Các địa phương vùng núi cần đặc biệt đề phòng lũ quét, sạt lở đất và sạt lở bờ sông, đê điều trong những ngày tới.
THANH TRÀ