Chuyên gia lý giải vì sao cúm mùa nguy hiểm hơn với người mắc đái tháo đường

5 giờ trướcBài gốc

Gánh nặng nhập viện gia tăng ở người mắc đái tháo đường

Những tháng cuối năm 2025, TP Hồ Chí Minh ghi nhận sự gia tăng rõ rệt các ca bệnh hô hấp theo mùa trong bối cảnh thời tiết chuyển lạnh bất thường. Theo tổng hợp từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hồ Chí Minh (HCDC) và báo cáo lâm sàng của các bệnh viện tuyến cuối, số ca nhập viện do viêm phổi và nhiễm trùng hô hấp tăng mạnh trong tháng 12, trong đó người cao tuổi và người mắc bệnh nền mạn tính, đặc biệt là đái tháo đường chiếm tỷ lệ đáng kể.

Người bệnh tiểu đường mắc cúm nặng điều trị tại Bệnh viện Nội tiết Trung ương. Ảnh: BV

Báo cáo cho thấy, nhiều bệnh viện lớn trên địa bàn thành phố như Bệnh viện Nhân dân Gia Định, Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh và Bệnh viện Nhi đồng 1 đều ghi nhận tình trạng gia tăng đột biến bệnh nhân nhập viện vì các bệnh lý hô hấp. Riêng tại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, các khoa Nội hô hấp và Lão khoa báo cáo, các bệnh lý viêm phổi và nhiễm trùng hô hấp chiếm tới 70 - 80% tổng số ca điều trị nội trú trong giai đoạn chuyển lạnh, chủ yếu rơi vào nhóm người cao tuổi có bệnh nền như đái tháo đường.

Theo phân tích dịch tễ, hiện tượng nền nhiệt giảm sâu, có thời điểm xuống khoảng 19 độ C, mức hiếm gặp tại TP Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện thuận lợi cho các virus đường hô hấp lưu hành mạnh hơn. Sự thay đổi đột ngột về nhiệt độ và độ ẩm không khí không chỉ làm suy giảm hàng rào bảo vệ của niêm mạc đường thở, mà còn khiến người có bệnh nền dễ bị nhiễm trùng và diễn tiến nặng khi mắc bệnh.

HCDC cũng cảnh báo, trong cùng thời điểm, TP Hồ Chí Minh đồng thời phải đối mặt với sự lưu hành của nhiều bệnh truyền nhiễm khác như sốt xuất huyết và tay chân miệng, tạo nên tình trạng “dịch chồng dịch”. Điều này làm gia tăng nguy cơ đồng nhiễm hoặc bội nhiễm ở người mắc bệnh mạn tính, kéo dài thời gian điều trị và làm tăng nhu cầu nhập viện, đặc biệt tại các khoa hồi sức và nội hô hấp.

Các bác sĩ lâm sàng cho biết, cúm mùa và các bệnh hô hấp theo mùa ở người mắc đái tháo đường thường không biểu hiện rầm rộ ngay từ đầu. Nhiều trường hợp chỉ có triệu chứng nhẹ, dễ bị bỏ qua, dẫn đến nhập viện muộn khi bệnh đã tiến triển thành viêm phổi nặng hoặc suy hô hấp. Thực tế này khiến tỷ lệ nhập viện và nguy cơ biến chứng ở người đái tháo đường cao hơn rõ rệt so với dân số chung, đặt ra yêu cầu phải nhìn nhận cúm mùa như một nguy cơ y tế nghiêm trọng đối với nhóm bệnh nhân này.

Dự phòng chủ động cho nhóm nguy cơ cao

Tại hội thảo chuyên ngành mới đây với chủ đề “Bệnh Nội tiết, Đái tháo đường, Rối loạn chuyển hóa và Công nghệ số”, các chuyên gia đã làm rõ mức độ rủi ro gia tăng ở người mắc đái tháo đường khi nhiễm các bệnh hô hấp do virus. Trong đó, virus hợp bào hô hấp (RSV) được nêu như một ví dụ điển hình, cho thấy nguy cơ nhập viện có thể tăng cao ở nhóm bệnh nhân này.

GS.TS.BS. Trần Hữu Dàng, Chủ tịch Hội Nội tiết - Đái tháo đường Việt Nam khuyến nghị người bệnh cần tiêm phòng cúm và phế cầu hằng năm. Ảnh: BV

PGS.TS.BS. Hồ Thị Kim Thanh, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Y Hà Nội, cho biết: “Người trưởng thành mắc bệnh đái tháo đường có nguy cơ nhập viện do RSV cao hơn 2,4 - 11,4 lần so với người không mắc đái tháo đường. Bệnh do RSV có thể gây biến chứng nghiêm trọng và ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống. Thách thức này càng lớn hơn khi các phương pháp điều trị RSV chủ yếu là hỗ trợ, chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu”.

Theo các chuyên gia, dẫn chứng từ RSV cho thấy một bức tranh chung: Người mắc đái tháo đường dễ bị tổn thương hơn khi mắc các bệnh hô hấp do virus, không chỉ riêng RSV mà cả các bệnh theo mùa như cúm. Trong bối cảnh điều trị chủ yếu vẫn mang tính hỗ trợ, dự phòng được xem là giải pháp then chốt để giảm nguy cơ biến chứng nặng và nhập viện.

Chia sẻ về khuyến nghị chuyên môn, GS.TS.BS. Trần Hữu Dàng, Chủ tịch Hội Nội tiết - Đái tháo đường Việt Nam cho hay: “Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA, 2025), người bệnh ĐTĐ nên được tiêm các vaccine thiết yếu tùy độ tuổi, bao gồm vaccine ngừa viêm gan B, COVID-19, cúm, phế cầu, RSV, bạch hầu, ho gà, uốn ván. Ở Việt Nam, hướng dẫn chẩn đoán và điều trị đái tháo đường típ 2 của Bộ Y tế năm 2020 cũng khuyến nghị người bệnh cần tiêm phòng cúm và phế cầu hằng năm, đồng thời nên tiêm chủng viêm gan B”.

Ở góc độ quốc tế, GS.TS.BS. Tony Cunningham, Chủ nhiệm Bộ môn Vắc-xin, Viện Truyền nhiễm Sydney, Đại học Sydney nhấn mạnh:“Việc phòng ngừa hiệu quả các bệnh truyền nhiễm, nhiễm trùng còn phụ thuộc rất nhiều vào vai trò của các bác sĩ điều trị, họ là những người đồng hành quan trọng, giúp người bệnh hiểu rõ tầm quan trọng của vaccine, nhận biết các rủi ro tiềm ẩn của bệnh, từ đó đưa ra quyết định phù hợp để chủ động tiêm phòng, bảo vệ sức khỏe lâu dài”.

Các chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh dịch cúm mùa gia tăng và nhiều tác nhân hô hấp cùng lưu hành, việc chủ động dự phòng cho người mắc đái tháo đường không chỉ giúp giảm nguy cơ nhập viện và biến chứng nặng mà còn góp phần giảm áp lực cho hệ thống y tế. Đây là hướng tiếp cận cần được lồng ghép chặt chẽ trong chăm sóc toàn diện bệnh đái tháo đường, đặc biệt đối với người cao tuổi và nhóm có nhiều bệnh đồng mắc.

Hải Yên/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/y-te/chuyen-gia-ly-giai-vi-sao-cum-mua-nguy-hiem-hon-voi-nguoi-mac-dai-thao-duong-20251215170253446.htm