Chuyên gia tội phạm học Đào Trung Hiếu: Kiến thức pháp luật là 'lá chắn' bảo vệ KOL, KOC
Thưa Thượng tá, TS. Đào Trung Hiếu, với kinh nghiệm nghiên cứu trong lĩnh vực tội phạm học, ông đánh giá thế nào về tác động của KOL, KOC đối với nhận thức và hành vi của cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ?
Thượng tá, TS. Đào Trung Hiếu:
Với tư cách một người nghiên cứu về tội phạm học, tôi cho rằng KOL, KOC là một lực lượng xã hội đặc biệt có khả năng chi phối mạnh mẽ đến nhận thức, thái độ và hành vi của cộng đồng, nhất là giới trẻ. Trong xã hội học, người ta gọi đó là “hiệu ứng thần tượng”. Một bài đăng, một phát ngôn của họ trên mạng xã hội có thể lan truyền với tốc độ chóng mặt, tạo ra dư luận xã hội, dẫn dắt hành vi của hàng triệu người. Nếu nội dung mang tính tích cực, họ sẽ trở thành “người dẫn đường” gieo giá trị tốt đẹp, thúc đẩy lối sống lành mạnh. Ngược lại, nếu nội dung lệch chuẩn, độc hại, thì hệ quả sẽ là sự lan rộng của các hành vi lệch chuẩn, ảnh hưởng đến trật tự xã hội và sự phát triển nhân cách của lớp trẻ.
Thượng tá, TS. Đào Trung Hiếu, chuyên gia tội phạm học.
Theo ông, những nguyên nhân nào khiến nhiều KOL, KOC hiện nay dễ trượt vào các hành vi lệch chuẩn, thậm chí vi phạm pháp luật?
Thượng tá, TS. Đào Trung Hiếu:
Có nhiều nguyên nhân khiến một số KOL, KOC trượt dài vào lệch chuẩn, thậm chí vi phạm pháp luật. Thứ nhất, sự nổi tiếng đến quá nhanh khiến họ thiếu sự chuẩn bị về tri thức, bản lĩnh và kỹ năng kiểm soát bản thân. Thứ hai, sức ép của thị trường giải trí và thương mại hóa hình ảnh dẫn tới tâm lý “câu view”, bất chấp chuẩn mực. Thứ ba, môi trường mạng xã hội tạo cảm giác ảo về quyền lực, sự tự do phát ngôn, khiến họ dễ vượt qua những giới hạn pháp luật và đạo đức. Cuối cùng, cũng phải nói đến việc thiếu sự quản lý và định hướng từ gia đình, nhà trường và chính xã hội, khiến nhiều người trẻ sa vào vòng xoáy danh lợi mà quên đi trách nhiệm công dân.
Từ góc độ tội phạm học, ông nhận thấy “lỗ hổng” lớn nhất về hiểu biết pháp luật hoặc kỹ năng phòng tránh rủi ro pháp lý mà nhiều KOL, KOC trẻ đang mắc phải là gì?
Thượng tá, TS. Đào Trung Hiếu:
Từ góc nhìn tội phạm học, “lỗ hổng” lớn nhất của nhiều KOL, KOC trẻ hiện nay chính là thiếu hiểu biết pháp luật cơ bản và kỹ năng quản trị rủi ro pháp lý. Họ thường không phân biệt được ranh giới mong manh giữa quyền tự do ngôn luận và hành vi vi phạm pháp luật, chẳng hạn như đưa tin sai sự thật, xúc phạm danh dự cá nhân, quảng cáo trá hình vi phạm quy định.
Ngoài ra, nhiều người không lường trước hậu quả pháp lý khi tham gia các hợp đồng quảng cáo, livestream bán hàng, hoặc khi vô tình tiếp tay cho hành vi lừa đảo. Thiếu kiến thức về quyền và nghĩa vụ công dân trên không gian mạng khiến họ dễ trở thành “nạn nhân kép”: vừa bị lợi dụng, vừa bị xử lý.
Trong bối cảnh phần lớn KOL, KOC không được đào tạo bài bản về pháp luật, ông cho rằng cần có những giải pháp gì để giúp họ sử dụng sức ảnh hưởng trên mạng xã hội một cách an toàn, đúng pháp luật?
Thượng tá, TS. Đào Trung Hiếu:
Để giúp KOL, KOC sử dụng sức ảnh hưởng một cách an toàn, đúng pháp luật, theo tôi cần có những giải pháp đồng bộ. Trước hết, các cơ quan quản lý nhà nước cần đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật về an ninh mạng, thương mại điện tử và quảng cáo cho nhóm đối tượng này. Thứ hai, các nền tảng mạng xã hội nên có cơ chế kiểm soát, cảnh báo và hướng dẫn KOL, KOC khi sản xuất nội dung. Thứ ba, chính các công ty quản lý, nhãn hàng ký hợp đồng với KOL cũng phải lồng ghép điều khoản pháp lý chặt chẽ, buộc họ tuân thủ luật định. Và cuối cùng, bản thân KOL, KOC cần chủ động trau dồi kiến thức pháp luật, rèn luyện kỹ năng ứng xử trên không gian mạng, coi đó là “lá chắn” bảo vệ chính mình.
Xin ông chia sẻ một số khuyến nghị cụ thể nhằm giúp KOL, KOC vừa tránh vi phạm pháp luật, vừa phát huy được vai trò tích cực trong định hướng giá trị cho cộng đồng.
Thượng tá, TS. Đào Trung Hiếu:
Khuyến nghị của tôi dành cho KOL, KOC là: Thứ nhất, hãy nhận thức rõ sức ảnh hưởng của mình đi kèm trách nhiệm xã hội. Mỗi phát ngôn, hành động đều có thể tạo ra hệ quả tích cực hoặc tiêu cực cho cộng đồng. Thứ hai, hãy đầu tư vào tri thức pháp luật và đạo đức nghề nghiệp, coi đó là “nền móng” để sự nghiệp phát triển bền vững. Thứ ba, hãy lựa chọn các hoạt động hợp tác thương mại một cách có trách nhiệm, không chạy theo lợi nhuận ngắn hạn mà đánh đổi uy tín lâu dài. Và cuối cùng, hãy dùng sức ảnh hưởng để lan tỏa các giá trị nhân văn, lối sống lành mạnh, góp phần xây dựng môi trường mạng an toàn, văn minh. Làm được như vậy, KOL, KOC không chỉ tránh được vi phạm pháp luật mà còn trở thành những “người truyền cảm hứng” đúng nghĩa trong xã hội.
Trân trọng cảm ơn ông!
Ngày 18/8, tại Hà Nội, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia phối hợp với Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Bộ Công an) tổ chức Hội nghị “KOL với kỷ nguyên vươn mình của dân tộc” (KOL Summit 2025) quy tụ gần 300 KOL tiêu biểu từ 34 tỉnh, thành trên cả nước.
Nguồn SVVN : https://svvn.tienphong.vn/chuyen-gia-toi-pham-hoc-dao-trung-hieu-kien-thuc-phap-luat-la-la-chan-bao-ve-kol-koc-post1769887.tpo
Tin khác
Gần 300 KOL lan tỏa niềm tin số cho cộng đồng
2 giờ trước
Đường lên đỉnh Olympia xin lỗi về tình huống cho điểm thí sinh không chính xác
3 giờ trước
Hà Nội chuẩn bị bữa ăn an toàn cho học sinh
3 giờ trước
Có chuyên gia dạy kỹ năng sống sẵn sàng miễn phí nhưng lâu dài cần có cơ chế phù hợp
18 giờ trước
Sự liêm chính và kỷ luật là 'xương sống' của lực lượng Công an Nhân dân
5 giờ trước
Một nữ sinh có hoàn cảnh khó khăn nhận học bổng 146 triệu đồng
5 giờ trước