Chuyện ở 'bản đẻ' Pha Đén

5 giờ trướcBài gốc

Cán bộ Trung tâm Y tế huyện Mường Lát khám sức khỏe cho phụ nữ và trẻ em bản Pha Đén, xã Pù Nhi. Ảnh: Tăng Thúy

Trước đây, nhắc đến bản Pha Đén, nhiều người sẽ nghĩ đến mảnh đất của những hủ tục trong việc cưới, việc tang, hôn nhân cận huyết, tảo hôn và quan niệm sinh nhiều con, đặc biệt là phải có con trai để “nối dõi tông đường”. Lại thêm đồng bào dân tộc Mông nơi đây sinh sống theo kiểu tự cung, tự cấp, phụ thuộc hoàn toàn vào rừng, canh tác nương rẫy. Vì thế năm nào bà con trong bản Pha Đén cũng thiếu ăn vài tháng. Nghèo đói khiến những đứa trẻ nơi đây sinh ra còi cọc, suy dinh dưỡng, không được chăm sóc đầy đủ về thể chất lẫn tinh thần; nhiều em không được đến trường đi học.

Trước tình trạng đó, bản Pha Đén đã đưa các chỉ tiêu DS vào hương ước, quy ước của bản và là tiêu chí để đánh giá, bình xét các danh hiệu gia đình văn hóa. Cộng tác viên DS phụ trách bản “đi từng ngõ, gõ từng nhà” tuyên truyền về chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác DS. Nhờ đó, nhận thức của người dân về DS-KHHGĐ ngày càng nâng lên. Đến nay, bản không còn tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, 100% trẻ trong độ tuổi đi học được đến trường, nhiều hủ tục được xóa bỏ và thực hiện theo nếp sống văn hóa mới.

Chị Lâu Thị Xía là người đi đầu trong việc xóa bỏ quan niệm sinh nhiều con, sinh con trai ở bản Pha Đén. Hơn 40 tuổi, chị chỉ sinh 2 cô con gái. Những người phụ nữ cùng độ tuổi với chị, hầu hết đều cố sinh con trai, thậm chí có người có đến 5 - 6 con vẫn muốn sinh tiếp. Theo lời chị Xía, chồng chị vẫn luôn muốn có một cậu con trai trong gia đình để “nối dõi tông đường”. Thế nhưng, được sự tuyên truyền của cán bộ y tế, Hội LHPN xã, chị Xía và chồng đã thay đổi suy nghĩ, tập trung phát triển kinh tế, chăm lo cho tương lai các con. Hiện tại, các con chị đều đang theo học tại trường cấp 2, cấp 3 ở huyện Mường Lát. "Tôi thấy bố mẹ tôi đẻ nhiều, bao nhiêu lúa gạo cũng không đủ ăn, quần áo không đủ mặc. Thế nên tôi chỉ dừng lại ở 2 con, dù đó là con gái. Nhờ đó mà cuộc sống gia đình đỡ vất vả, vợ chồng tôi có điều kiện chăm sóc các con tốt hơn" - chị Xía nói.

Hiện nay, ở bản Pha Đén có khoảng 30 chị trong độ tuổi sinh đẻ, trong đó hơn 20 chị đã có chồng và hơn 50% trong số này đã thực hiện tốt chính sách DS-KHHGĐ. Chị Hơ Thị Dế, nhân viên y tế, Trạm Y tế xã Pù Nhi cho biết: "Cán bộ, nhân viên Trạm Y tế xã cùng Hội LHPN xã Pù Nhi thường xuyên phối hợp với cán bộ các bản xuống tuyên truyền đến từng hộ gia đình về chính sách DS-KHHGĐ. Trước đây, chị em hay e ngại việc đi đặt vòng, xin bao cao su, thuốc tránh thai nhưng giờ thì chị em không còn e ngại nữa và đã biết tự kế hoạch rồi".

Ông Lâu Văn Đua, trưởng bản Pha Đén chia sẻ: “Không chỉ xóa bỏ những hủ tục, quan niệm lạc hậu, mà người dân trong bản đã biết chuyển đổi cơ cấu cây trồng, áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất. Nhờ thế, từ chỗ trước năm 2010, cả bản là hộ nghèo thì đến nay, 56 hộ dân đã thoát nghèo. Bản không còn nhà tạm bợ, dột nát; tỷ lệ gia đình văn hóa đạt 90%; trẻ em trong độ tuổi đi học đều được đến trường, không mắc vào các tệ nạn xã hội...”.

Cán bộ Trung tâm Y tế huyện Mường Lát tuyên truyền về sức khỏe sinh sản cho phụ nữ dân tộc thiểu số.

Pù Nhi là xã vùng cao biên giới của huyện Mường Lát. Nơi đây chủ yếu là đồng bào dân tộc Mông và Dao sinh sống. Tư tưởng sinh con trai để “nối dõi tông đường” luôn tồn tại trong không ít hộ gia đình. Vì thế để có thể thay đổi được quan điểm của người dân không phải là chuyện một sớm một chiều. Cùng với việc đưa nội dung chính sách DS-KHHGĐ vào hương ước, quy ước của các bản, xã Pù Nhi còn áp dụng nhiều hoạt động truyền thông mới có hiệu quả, như thành lập các câu lạc bộ (CLB): CLB tiền hôn nhân, CLB chăm sóc sức khỏe sinh sản... tuyên truyền về những hệ lụy của hôn nhân cận huyết thống, về mất cân bằng giới tính, bình đẳng giới, vận động các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại, không phân biệt con gái, con trai... Các CLB đã tạo hiệu ứng tốt, được Nhân dân nhiệt tình tham gia.

Việc sinh nhiều con, bắt buộc phải có con trai là tập quán, quan niệm của người dân vùng cao nhưng là gánh nặng cho gia đình, xã hội, ảnh hưởng đến sự mất cân bằng giới tính và phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Với xã Pù Nhi, công tác DS-KHHGĐ vẫn còn là chặng đường dài, mất nhiều thời gian, công sức. Do đó, sẽ cần phải có nhiều hơn nữa sự phối hợp tích cực giữa các cơ quan, ban, ngành, chính quyền địa phương trong việc thay đổi nhận thức của người dân để thực hiện tốt 2 nhiệm vụ khó khăn là DS-KHHGĐ và phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Tăng Thúy

Nguồn Thanh Hóa : http://baothanhhoa.vn/chuyen-o-ban-de-pha-den-252852.htm