Phóng viên TTXVN tại châu Phi đã có cuộc phỏng vấn với Đại sứ Việt Nam tại Angola Dương Chính Chức trước thềm chuyến thăm.
Đại sứ Việt Nam tại Angola Dương Chính Chức.
Xin Đại sứ cho biết nội dung và ý nghĩa của chuyến thăm CH Angola lần này của Chủ tịch nước Lương Cường, đặc biệt trong bối cảnh hai nước đang kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao?
Nhận lời mời của Tổng thống CH Angola João Lourenço, Chủ tịch nước Lương Cường cùng Phu nhân thực hiện chuyến thăm cấp nhà nước tới CH Angola. Chuyến thăm này mang ý nghĩa quan trọng trên nhiều phương diện đối với quan hệ song phương giữa hai nước.
Đây là chuyến thăm cấp cao nhất của lãnh đạo Việt Nam tới Angola sau nhiều năm, kể từ chuyến thăm của Chủ tịch nước Trần Đức Lương năm 2002 và Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh năm 2008. Chuyến thăm góp phần duy trì giao lưu cấp cao giữa hai nước, đặc biệt trong bối cảnh hai bên đang kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1975-2025).
Chuyến thăm là cơ hội để lãnh đạo cấp cao hai nước rà soát, đánh giá kết quả hợp tác trong thời gian qua, đồng thời đề ra phương hướng và các biện pháp cụ thể nhằm thúc đẩy quan hệ hợp tác trong thời gian tới, mở ra một giai đoạn phát triển mới cho quan hệ Việt Nam - Angola.
Trong khuôn khổ chuyến thăm, nhiều văn kiện quan trọng trong các lĩnh vực như kinh tế, pháp luật và truyền thông sẽ được ký kết sau quá trình rà soát kỹ lưỡng giữa các cơ quan hai nước. Những văn kiện này sẽ tạo cơ sở pháp lý vững chắc để thúc đẩy hợp tác song phương và đa phương.
Chuyến thăm lần này của Chủ tịch nước Lương Cường cũng có ý nghĩa đặc biệt khi nhiều thỏa thuận pháp lý giữa hai chính phủ đã được ký kết, tạo điều kiện thuận lợi cho việc đẩy mạnh hợp tác kinh tế và các lĩnh vực khác. Trong quá trình chuẩn bị, Đại sứ quán đã nhận được sự chỉ đạo sát sao từ lãnh đạo Bộ Ngoại giao và sự phối hợp tích cực từ các bộ, ngành của cả hai nước.
Trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khi các quốc gia đều hướng tới một thế giới đa cực, đa trung tâm, chuyến thăm của Chủ tịch nước tới Angola – quốc gia đang giữ vai trò Chủ tịch luân phiên của Liên minh châu Phi (AU) – là cơ hội quan trọng để tăng cường hợp tác giữa Việt Nam và AU, cũng như giữa Angola và ASEAN. Đồng thời, chuyến thăm góp phần phát huy vai trò cầu nối của hai nước trong việc thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa ASEAN và AU.
Đại sứ đánh giá thế nào về quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Angola trong năm thập kỷ qua? Đâu là điểm nhấn trong quan hệ hợp tác giữa hai nước?
Việt Nam và Angola duy trì mối quan hệ hữu nghị và hợp tác truyền thống tốt đẹp trên nhiều lĩnh vực, bao gồm kênh Đảng, Chính phủ, Quốc hội và giao lưu nhân dân. Trong suốt quá trình đấu tranh giành độc lập, thống nhất và phát triển đất nước, hai nước đã dành cho nhau sự ủng hộ quý báu, cả trong khuôn khổ song phương lẫn trên các diễn đàn khu vực và quốc tế.
Trao đổi đoàn giữa hai nước từng bị gián đoạn trước và sau đại dịch COVID-19, nhưng đã được nối lại và đẩy mạnh từ năm 2023. Một số chuyến thăm gần đây của các đoàn Việt Nam đến Angola có thể kể đến: chuyến thăm của Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm (7/2023); Phó Trưởng ban Cơ yếu Chính phủ Nguyễn Đăng Lực (10/2023); Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định (10/2023); Phó Trưởng ban Dân vận Trung ương Đỗ Văn Phớn (11/2023); đoàn Ủy ban Liên Chính phủ do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn dẫn đầu (3/2024);
Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa (5/2024); và tới đây là chuyến thăm của Chủ tịch nước Lương Cường. Đây là chuyến thăm cấp nguyên thủ đầu tiên của Việt Nam tới Angola kể từ chuyến thăm của Chủ tịch nước Trần Đức Lương (10/2002) và Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh (4/2008), mang ý nghĩa đặc biệt trong năm 2025 – năm kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước.
Về phía Angola, một số đoàn cấp cao đã đến thăm và làm việc tại Việt Nam, bao gồm: đoàn Nghị sĩ trẻ tham dự Hội nghị Nghị sĩ trẻ (9/2023); đoàn do Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương phụ trách đối ngoại của Đảng Phong trào Nhân dân Giải phóng Angola (MPLA) Manuel Domingos Augusto dẫn đầu (8/2024); đoàn cấp cao Đảng MPLA tham dự các hoạt động kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước tại Thành phố Hồ Chí Minh (4/2025).
Về hợp tác kinh tế, quan hệ hai nước trước đây còn khiêm tốn, nhưng đã có dấu hiệu khởi sắc, đặc biệt sau Kỳ họp thứ 7 Ủy ban Liên Chính phủ vào tháng 3/2024. Một số dự án đầu tư từ Việt Nam sang Angola đã được triển khai và nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang quan tâm đến thị trường Angola. Tuy nhiên, hợp tác kinh tế vẫn chưa đạt như kỳ vọng, đầu tư còn hạn chế, giao thương chủ yếu ở dạng tiểu ngạch, giao lưu văn hóa chưa sôi nổi và giao lưu nhân dân phần lớn vẫn diễn ra một chiều, với ít người dân Angola đến Việt Nam. Hiện nay, chính phủ và nhân dân hai nước đang nỗ lực thúc đẩy để đưa quan hệ hợp tác sang một giai đoạn mới.
Trong lĩnh vực pháp lý, hai nước đã ký kết nhiều văn kiện trước đây và hiện đang rà soát để ký lại hoặc ký mới nhằm tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp. Hợp tác trong các lĩnh vực y tế và giáo dục vẫn là trụ cột, đại diện cho mối quan hệ giữa hai nước. Chính quyền và nhân dân Angola đánh giá cao những đóng góp quý báu của các chuyên gia y tế và giáo dục Việt Nam.
Theo Đại sứ, đâu là tiềm năng hợp tác giữa hai nước? Hai nước cần làm gì để đẩy mạnh quan hệ hợp tác trong thời gian tới?
Mối quan hệ hữu nghị tốt đẹp giữa Việt Nam và Angola là nền tảng thuận lợi nhất để thúc đẩy hợp tác song phương. Dù Angola có nhiều chính đảng, tất cả đều ủng hộ việc tăng cường quan hệ với Việt Nam, tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác sâu rộng.
Angola là quốc gia giàu tiềm năng phát triển với nguồn nhân lực trẻ, dồi dào và nhu cầu cao về hàng hóa tiêu dùng. Chính phủ Angola đang tập trung đa dạng hóa nền kinh tế, nâng cao năng lực sản xuất trong nước, đặc biệt trong các lĩnh vực nông nghiệp, sản xuất hàng tiêu dùng, đồng thời đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng giao thông và viễn thông. Trong khi đó, Việt Nam đang đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa và các doanh nghiệp Việt Nam ngày càng vươn ra thị trường quốc tế. Đây là thời điểm phù hợp để hai nước thúc đẩy hợp tác song phương.
Để phát triển quan hệ và hợp tác, hai nước cần triển khai một số biện pháp cụ thể: Trước hết là duy trì trao đổi đoàn. Hai nước tiếp tục tổ chức các chuyến thăm cấp cao và các cấp trên các kênh Đảng, Chính phủ, Quốc hội và giao lưu nhân dân để tăng cường sự hiểu biết và gắn kết. Thứ hai là hoàn thiện khung pháp lý.
Việt Nam và Angola tiếp tục rà soát và hoàn thiện các văn kiện pháp lý giữa hai nước, tạo cơ sở thuận lợi cho hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế, văn hóa và giáo dục. Thứ ba là thúc đẩy giao lưu và trao đổi thông tin. Hai bên cần chủ động tổ chức các hoạt động giao lưu, thăm lẫn nhau để tìm hiểu thế mạnh và nhu cầu của nhau, đồng thời tháo gỡ các vướng mắc. Cần cung cấp thông tin đầy đủ về các mặt hàng và dự án ưu tiên để tạo điều kiện cho hợp tác hiệu quả.
Thứ tư là tăng cường giao lưu văn hóa và giáo dục. Hai nước cần đẩy mạnh giao lưu nhân dân, văn hóa và du lịch; đồng thời mở rộng các chương trình học bổng cho học viên và sinh viên Angola để tăng cường sự gắn kết giữa hai dân tộc. Sau cùng là duy trì liên hệ chặt chẽ. Các cơ quan đại diện của hai nước cần duy trì liên hệ thường xuyên để hỗ trợ, mở rộng các cơ hội hợp tác từ địa bàn.
Được biết Angola có cộng đồng người Việt Nam đông đảo nhất tại châu Phi. Xin Đại sứ chia sẻ về cộng đồng người Việt Nam tại Angola. Cộng đồng đã có những đóng góp gì cho quan hệ hai nước và cần làm gì để tiếp tục phát huy những lợi thế này?
Cộng đồng người Việt Nam tại Angola hiện là cộng đồng lớn nhất tại châu Phi, với khoảng 10.000 người, dù chỉ bằng 20% so với thời kỳ cao điểm vào đầu và giữa những năm 1990. Trong số đó, một số là doanh nghiệp tầm trung, nhiều người hoạt động trong lĩnh vực tiểu thương và không ít người làm việc cho các doanh nghiệp Việt Nam cũng như doanh nghiệp nước ngoài tại Angola. Từ giữa năm 2023, bà con gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống và kinh doanh, nhưng cộng đồng vẫn kiên trì, nỗ lực vượt qua thách thức.
Cộng đồng người Việt tại Angola luôn đoàn kết, gắn bó, yêu nước và hướng về quê hương. Bà con luôn ủng hộ các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, đồng thời nghiêm chỉnh chấp hành luật pháp sở tại, hỗ trợ và đùm bọc lẫn nhau.
Về tổ chức hội đoàn, Hội Người Việt Nam tại Angola đã kiện toàn Ban Chấp hành nhiệm kỳ 2025-2030, tiếp tục là chỗ dựa vững chắc cho cộng đồng. Đặc biệt, Hội Doanh nhân Việt Nam tại Angola được thành lập và đi vào hoạt động từ tháng 6/2024. Hội quy tụ các doanh nhân Việt Nam có kinh nghiệm và thâm niên tại Angola, không chỉ là điểm tựa cho doanh nhân Việt tại địa phương mà còn đóng vai trò cầu nối, hỗ trợ tích cực cho các doanh nghiệp Việt Nam thâm nhập thị trường Angola thông qua việc kết nối và cung cấp thông tin.
Cộng đồng người Việt tại Angola không chỉ là lực lượng đóng góp tích cực cho sự phát triển của địa phương mà còn là cầu nối quan trọng trong việc thúc đẩy quan hệ hợp tác Việt Nam - Angola.
Trân trọng cảm ơn Đại sứ!
Bài, ảnh: Hồng Minh (PV TTXVN tại châu Phi)