Sáng 20/5, tiếp tục chương trình làm việc, Quốc hội nghe báo cáo, tờ trình về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng.
Ngân hàng, công ty mua bán nợ được quyền thu giữ tài sản đảm bảo
Một trong những sửa đổi, bổ sung quan trọng tại dự thảo là điều chỉnh thẩm quyền quyết định việc cho vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) theo hướng “NHNN quyết định cho vay đặc biệt có tài sản bảo đảm (TSĐB), không có tài sản bảo đảm đối với tổ chức tín dụng. Tài sản bảo đảm của khoản vay đặc biệt từ Ngân hàng Nhà nước theo quy định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước. Lãi suất cho vay đặc biệt của Ngân hàng Nhà nước là 0%/năm”.
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng trình bày tờ trình của Chính phủ
Theo tờ trình của Chính phủ, việc sửa đổi, bổ sung thẩm quyền quyết định việc cho vay đặc biệt của NHNN theo hướng chuyển thẩm quyền quyết định từ Thủ tướng Chính phủ (đối với trường hợp khoản cho vay đặc biệt có lãi suất 0%/năm, khoản cho vay đặc biệt không có TSĐB) thành NHNN nhằm triệt để phân cấp, phân quyền cho NHNN trong việc quyết định cho vay đặc biệt; tăng cường vai trò, nâng cao trách nhiệm của thành viên Chính phủ. Đồng thời, quy định này giúp giảm bớt khâu trung gian trong quá trình triển khai thực hiện; từ đó, góp phần rút ngắn thời gian xử lý bảo đảm việc tổ chức thực hiện kịp thời, an ninh, an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng.
Đồng thời, dự thảo bổ sung các quy định về quyền thu giữ (TSĐB) của tổ chức tín dụng và tổ chức mua bán, xử lý nợ trong trường hợp xử lý nợ xấu, xử lý tài sản đảm bảo của khoản nợ xấu.
Cụ thể, tổ chức tín dụng, tổ chức mua bán, xử lý nợ được quyền thu giữ TSBĐ. Việc thu giữ TSBĐ chỉ được thực hiện trong trường hợp hợp đồng bảo đảm có thỏa thuận về việc bên bảo đảm đồng ý cho bên nhận bảo đảm có quyền thu giữ TSBĐ của khoản nợ xấu khi phải xử lý TSBĐ theo quy định của pháp luật.
Quy định về thu giữ TSBĐ không phải là việc thu giữ đơn phương, vô điều kiện mà phải tuân thủ phạm vi, giới hạn, điều kiện thu giữ. Đồng thời, quy định về trình tự, thủ tục thu giữ, công bằng, công khai, minh bạch, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của bên có nghĩa vụ, tổ chức tín dụng và các bên có liên quan.
Dự thảo luật bổ sung điều khoản chuyển tiếp để xử lý các trường hợp tổ chức tín dụng có khoản vay đặc biệt đã được Thủ tướng Chính phủ hoặc Thống đốc NHNN quyết định trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành.
Đồng thời, bổ sung quy định chuyển tiếp để xử lý trường hợp TSBĐ của khoản nợ xấu đã bị kê biên, xử lý theo Điều 90 Luật Thi hành án dân sự trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành mà chưa xử lý xong thì được tiếp tục áp dụng quy định của pháp luật về thi hành án dân sự để thực hiện.
Dự thảo cũng quy định rõ trong quá trình thu giữ, tổ chức tín dụng không được áp dụng các biện pháp vi phạm điều cấm của pháp luật, trái đạo đức xã hội. Tổ chức tín dụng chỉ được ủy quyền thu giữ cho công ty quản lý nợ và khai thác tài sản của tổ chức tín dụng đó; tổ chức mua bán, xử lý nợ chỉ được ủy quyền thu giữ cho tổ chức tín dụng bán nợ, công ty quản lý nợ và khai thác tài sản của tổ chức tín dụng bán nợ.
Nhất trí luật hóa Nghị quyết 42
Tổ chức tín dụng được chuyển giao bắt buộc được ủy quyền thu giữ TSĐB cho tổ chức tín dụng nhận chuyển giao bắt buộc hoặc công ty quản lý nợ và khai thác tài sản của tổ chức tín dụng nhận chuyển giao bắt buộc.
Liên quan đến tài sản trong các vụ án, dự thảo quy định sau khi hoàn tất thủ tục xác định chứng cứ và xét thấy không ảnh hưởng đến việc xử lý vụ án và thi hành án, cơ quan tiến hành tố tụng hoàn trả vật chứng trong vụ án hình sự là TSBĐ của khoản nợ xấu theo đề nghị của bên nhận bảo đảm là tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức mua bán, xử lý nợ.
Phiên họp Quốc hội sáng 20/5
Thẩm tra các nội dung này, Ủy ban Kinh tế và Tài chính (UBKTTC) nhất trí với giải trình của Chính phủ về 3 chính sách của Nghị quyết 42 được luật hóa. Một số ý kiến đề nghị cân nhắc phạm vi áp dụng 3 chính sách; có phương án xử lý phù hợp để tránh việc các tổ chức tín dụng dựa vào quyền thu giữ TSBĐ nới lỏng điều kiện cho vay, thẩm định tín dụng, dẫn đến rủi ro khoản tín dụng được cấp sai quy định mà vẫn cho phép áp dụng quyền thu giữ TSBĐ, ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của các bên có liên quan.
UBKTTC cũng tán thành việc điều chỉnh thẩm quyền quyết định việc cho vay đặc biệt đối với khoản vay có lãi suất 0%/năm, khoản vay không có TSBĐ từ Thủ tướng Chính phủ sang NHNN.
Đồng thời, cơ quan thẩm tra đề nghị rà soát các quy định hiện hành về cho vay đặc biệt; nghiên cứu quy định chi tiết tiêu chí, điều kiện cho vay đặc biệt đối với khoản vay có lãi suất 0%/năm, khoản vay không có TSBĐ; quy định rõ ràng, minh bạch trình tự, thủ tục cho vay và có các biện pháp tăng cường kiểm soát, ngăn ngừa và hạn chế tổn thất có thể xảy ra; Rà soát các quy định của Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 liên quan đến thẩm quyền quyết định cho vay đặc biệt để sửa đổi, bổ sung phù hợp với việc phân cấp thẩm quyền cho NHNN, tránh phát sinh vướng mắc trong triển khai thực hiện.
Hoàng Yến