Một tỷ phú Mỹ có tài sản hơn 1 nghìn tỷ USD (được xếp hạng giàu thứ 11 thế giới) cùng với nguyên thủ quốc gia sẵn sàng gạt bỏ hết lễ tiết ngoại giao, bình dị nhất có thể…
Thương vụ lịch sử
5/12 vừa qua được tỷ phú Jensen Huang coi là ngày sinh nhật của NVIDIA tại Việt Nam. Bởi nó đánh dấu việc NVIDIA chính thức công khai bước chân vào Việt Nam ở lĩnh vực AI. Để có được sự kiện này, có nhiều câu chuyện “lót ổ đón đại bàng” phía sau ít người biết.
Là người trong cuộc (tổ đàm phán), ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia (NIC), Bộ Kế hoạch & Đầu tư (KHĐT) kể về hành trình hơn một năm vào cuộc của Thủ tướng Phạm Minh Chính, lãnh đạo Bộ Kế hoạch Đầu tư và các bộ ban ngành để có được “thương vụ” hợp tác với NVIDIA mang tầm vóc lịch sử.
Ông Huy cho biết, tháng 9/2023, trong chuyến công du tại Hoa Kỳ, Thủ tướng Phạm Minh Chính dẫn đầu đoàn đến thành phố San Fracisco thăm trụ sở của NVIDIA. Tại đây, tỷ phú Jensen Huang đón tiếp và hai bên có cảm tình từ thời điểm đó.
Cá nhân Thủ tướng ấn tượng với công nghệ của NVIDIA, còn ông Jensen Huang, người gốc châu Á nên tìm được ở đoàn công tác Việt Nam điểm chung về văn hóa, con người Á Đông. Từ đó, ông Jensen Huang nảy sinh thiện chí hợp tác giữa NVIDIA với Việt Nam, cũng như giữa cá nhân và Thủ tướng Phạm Minh Chính.
Sau đó, Thủ tướng giao cho Bộ KHĐT, rồi lãnh đạo bộ giao cho NIC làm đầu mối liên hệ, thúc đẩy hoạt động hợp tác với NVIDIA. Tháng 12/2023, tỷ phú Jensen Huang lần đầu sang thăm Việt Nam và được Thủ tướng đón đi thăm NIC, rồi làm việc với một số doanh nghiệp công nghệ của Việt Nam, nghe các chuyên gia AI người Việt trao đổi các thông tin.
Tại cuộc làm việc ở NIC, ông Jensen Huang có cam kết thúc đẩy để Việt Nam thành ngôi nhà thứ 2 của NVIDIA. Cam kết đó diễn ra chỉ trong thời gian ngắn (3 tháng kể từ cuộc làm việc đầu tiên giữa Thủ tướng với NVIDIA) cho thấy sự kết nối giữa ngài tỷ phú với cá nhân Thủ tướng, và cả đất nước Việt Nam.
Thủ tướng Phạm Minh Chính (bên phải) và tỷ phú Jensen Huang (bên trái) uống bia tại phố cổ Hà Nội. Ảnh: Nhật Minh
Ngài tỷ phú đã đi tham quan, tìm hiểu văn hóa của người Hà Nội. Ông đặc biệt thích những ngõ phố-nơi có người dân bình dị sinh hoạt, tập trung các món ăn đặc sản của Hà Nội. Bộ trưởng KHĐT Nguyễn Chí Dũng khi đó cũng đích thân dẫn chủ tịch đi khám phá văn hóa ẩm thực tại Thủ đô.
Thần tốc
Theo ông Huy, những dấu ấn, thiện cảm ban đầu rất quan trọng. Từ cam kết đưa Việt Nam trở thành ngôi nhà thứ 2 của NVIDIA đã mở đầu cho đàm phán giữa Việt Nam và tập đoàn này. NVIDIA ngay lập tức thành lập tổ công tác, đứng đầu là một phó chủ tịch (của tập đoàn).
Phía Việt Nam cũng thành lập đơn vị do Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đứng đầu với các bộ ngành liên quan làm thành viên. Bộ KHĐT thành lập tổ đàm phán do bộ trưởng phụ trách, giao NIC làm đầu mối trực tiếp.
Ông Huy nhớ lại, quá trình đàm phán có cả thuận lợi và khó khăn. Do NVIDIA mong muốn một mô hình hợp tác tương tự như đã thực hiện với Đài Loan (Trung Quốc).
Tuy nhiên, sự khác biệt về bối cảnh nên khó có thể đạt được thỏa thuận. Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng họp nhiều lần trực tuyến hoặc trực tiếp với tổ công tác của NVIDIA. Suốt quá trình, NVIDIA hiểu rằng có những cách khác để Việt Nam giải quyết các yêu cầu (của NVIDIA) như huy động sự tham gia của tư nhân, đặc biệt các tập đoàn lớn nhằm đảm bảo sự thành công.
Lãnh đạo Bộ KHĐT đánh giá rằng, sự hỗ trợ của NVIDIA trong lĩnh vực AI sẽ giúp Việt Nam đạt được mục tiêu phát triển trong ngành công nghệ cao nói chung, lĩnh vực AI nói riêng.
Theo quy trình thông thường phải bao gồm các bước: Có nghị định thư của Chính phủ Việt Nam bày tỏ muốn hợp tác với NVIDIA; sau đó là biên bản ghi nhớ; cuối cùng mới kí thỏa thuận.
Nhưng nhờ sự chỉ đạo, vào cuộc quyết liệt của Thủ tướng, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đã thuyết phục NVIDIA bỏ qua (các bước đó), đi đến thỏa thuận hợp tác, triển khai càng sớm càng tốt để có thể hình thành trung tâm hợp tác phát triển AI. Ông Huy cho rằng, khó có thể hình dung được chỉ trong thời gian một năm, Việt Nam đã đạt được thỏa thuận hợp tác với tập đoàn công nghệ lớn thế giới.
Tỷ phú mời người dân ăn chân gà
Ông Huy kể lại, trong quá trình đàm phán xẩy ra nhiều bất ngờ. Có những yếu tố tưởng rằng chắc chắn thì đến giây cuối cùng lại ít…chắc chắn nhất. Rồi có cả những rủi ro khách quan đến nín thở. Tuy nhiên, do tính bảo mật nên không thể tiết lộ qua bài viết này. Ngay lúc đó, Tổ đàm phán thông tin kịp thời với Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng để báo cáo Thủ tướng tháo gỡ.
“Cuối cùng, buổi kí kết thỏa thuận cũng đã diễn ra”, ông Huy nói. Ông Huy cũng cho biết thêm rằng, thỏa thuận này đặt dấu mốc quan trọng cho việc NVIDIA chính thức đầu tư kinh doanh tại Việt Nam. Sự kiện được giới công nghệ trong và ngoài nước đánh giá cao, tỷ phú Jensen Huang ngoài tình cảm của người Á đông, còn có nội lực, tinh thần, nhiệt huyết, sáng tạo và truyền cảm hứng cho người dân, giới công nghệ Việt Nam. Ông thể hiện sự hòa đồng, tôn trọng văn hóa của nước sở tại.
Ông Huy ấn tượng buổi tối uống bia phố cổ giữa tỷ phú với Thủ tướng Phạm Minh Chính, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng. Đó là một buổi tối với bầu không khí thân tình, cởi mở, phong cách bình dân giữa 2 vị chính khách và tỷ phú.
Ngài tỷ phú thế giới ăn những món bình dân của Hà Nội như nem chua rán, chân gà rút xương, đậu phụ rán tẩm hành. Ông còn mang chân gà rút xương ra mời người dân.
NGHIÊM HUÊ