Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định quy định về việc cấp phép thành lập và hoạt động ngân hàng, quản lý ngoại hối, phòng chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố, chống tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt tại Trung tâm Tài chính quốc tế.
Theo cơ quan soạn thảo, để tránh tình trạng dòng vốn từ phần còn lại của nền kinh tế trong nước chuyển vào Trung tâm tài chính quốc tế rồi sau đó đầu tư ra nước ngoài, đi ngược với định hướng thu hút vốn về Việt Nam, dự thảo đề xuất một số quy định giới hạn dòng vốn và trách nhiệm quản lý.
Một trong những nội dung đáng chú ý là quy định về báo cáo giao dịch chuyển tiền điện tử. Theo Khoản 4 Điều 127 của dự thảo, các đối tượng báo cáo tại Trung tâm Tài chính quốc tế sẽ phải tuân thủ chế độ báo cáo như đối với các giao dịch chuyển tiền điện tử quốc tế. Theo đó, áp dụng chế độ báo cáo giao dịch chuyển tiền điện tử quốc tế (ngưỡng báo cáo 1.000 USD) đối với các đối tượng báo cáo tại trung tâm tài chính.
Theo NHNN, hiện tại, Thông tư 09/2023/TT-NHNN quy định về trách nhiệm của đối tượng báo cáo trong việc báo cáo đối với các giao dịch chuyển tiền điện tử trong nước (từ 500 triệu đồng trở lên) và giao dịch chuyển tiền điện tử quốc tế (từ 1.000 USD trở lên).
Do đó, đối với hoạt động tại Trung tâm tài chính, NHNN đề xuất đối xử các giao dịch chuyển tiền điện tử của đối tượng báo cáo tại Trung tâm tài chính như các giao dịch chuyển tiền điện tử quốc tế và áp dụng theo chế độ báo cáo giao dịch chuyển tiền điện tử quốc tế với các lý do sau:
Thứ nhất, theo dự thảo Nghị định, nội dung về việc tổ chức và tham gia hệ thống thanh toán của ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Trung tâm tài chính theo Điều 68 dự thảo Nghị định nên các ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài hoạt động tại Trung tâm tài chính (chỉ được tổ chức thanh toán nội bộ và tham gia hệ thống thanh toán quốc tế như Visa, MasterCard, JCB, UPI, SWIFT..., trong đó, các giao dịch chuyển tiền điện tử tại và ra ngoài Trung tâm tài chính sẽ phần lớn được thực hiện qua Hệ thống SWIFT. Như vậy, các giao dịch thanh toán tại Trung tâm tài chính dự kiến sẽ được đối xử như các giao dịch chuyển tiền quốc tế.
Thứ hai, cân nhắc nguy cơ rửa tiền, tài trợ khủng bố có thể phát sinh tại Trung tâm tài chính và ý kiến góp ý của Ủy ban Kiểm tra - Ban Chấp hành TW về việc cần nghiên cứu xây dựng cơ chế kiểm soát việc chuyển tiền với quy mô lớn và thực hiện báo cáo định kỳ để giảm thiểu các nguy cơ bị lợi dụng để rửa tiền, trốn thuế, tài trợ khủng bố….
Thứ ba, thông lệ quốc tế tại các quốc gia cho thấy các quốc gia có cách tiếp cân khác nhau về nội dug này tùy theo mục tiêu quản lý và mức độ rủi ro rửa tiền quốc gia.
Tuy vậy, NHNN cho biết, sau khi Trung tâm tài chính đi vào hoạt động trên thực tế, NHNN sẽ đánh giá về số lượng các giao dịch, quy mô khoản tiền trong các giao dịch; nguy cơ rửa tiền, tài trợ khủng bố đối với các giao dịch chuyển tiền điện tử; khả năng lưu trữ thông tin của cơ sở dữ liệu PCRT và tính hữu ích của thông tin giao dịch chuyển tiền điện tử để đề xuất điều chỉnh đối với quy định về giao dịch chuyển tiền điện tử phải báo cáo tại Trung tâm tài chính cho phù hợp với thực tiễn (nếu cần).
Trao đổi với phóng viên Báo Tài chính - Đầu tư, TS. Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội ngân hàng cho rằng, Trung tâm tài chính là thị trường tự do, song là tự do có kiểm soát. Vì vậy, việc chặt quy định về phòng chống rửa tiền như dự thảo là hết sức cần thiết, tránh tình trạng lợi dụng Trung tâm tài chính để gian lận, rửa tiền.
T.L