Chuyện tỉnh, chuyện huyện: 'Còn 35 đến 38 tỉnh là phù hợp'

7 giờ trướcBài gốc

Một trong những nội dung đáng chú ý trong Kết luận số 126 là Bộ Chính trị, Ban Bí thư giao Đảng ủy Chính phủ chủ trì, phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương, Đảng ủy Quốc hội, các cấp ủy, tổ chức đảng có liên quan nghiên cứu định hướng tiếp tục sắp xếp bỏ cấp hành chính trung gian (cấp huyện); định hướng sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Nội dung này đang nhận được sự quan tâm lớn của dư luận, Người Đưa Tin (NĐT) đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Tiến Dĩnh - nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ.

Sáp nhập là điều tất yếu

NĐT: Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu nghiên cứu định hướng tiếp tục sắp xếp bỏ cấp hành chính trung gian (cấp huyện); định hướng sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh, xin ông đánh giá về chủ trương này?

Ông Nguyễn Tiến Dĩnh: Trong Kết luận số 126 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Bộ Chính trị yêu cầu nghiên cứu để tiến hành sáp nhập một số tỉnh đây là điều tất yếu. Bởi vì, vừa qua chúng ta đã tiến hành sắp xếp, tổ chức bộ máy của cả hệ thống chính trị.

Về mặt địa phương, việc điều chỉnh địa giới hành chính đã được thực hiện từ thôn, tổ dân phố đến xã, phường, huyện, quận. Hiện nay, quá trình này tiếp tục được triển khai trong hệ thống chính trị từ Trung ương đến các tỉnh, các sở, ngành. Do đó, việc rà soát, sắp xếp lại tổ chức bộ máy cấp tỉnh là điều tất yếu, đặc biệt trong bối cảnh định hướng có thể không còn tổ chức đơn vị hành chính cấp huyện.

Ông Nguyễn Tiến Dĩnh - nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ.

Vì vậy, cần phải sắp xếp lại cấp hành chính của chúng ta cho phù hợp, tương thích đảm bảo được sự đồng bộ, thống nhất, thông suốt trong lãnh đạo, chỉ đạo cho thống nhất. Tôi cho rằng, vấn đề này Trung ương cần nghiên cứu và đưa ra những tiêu chí để xem xét, đánh giá cho phù hợp.

NĐT: Xin ông cho biết, việc sáp nhập tỉnh được thực hiện sẽ mang lại những lợi thế phát triển như thế nào?

Ông Nguyễn Tiến Dĩnh: Việc sáp nhập tạo sự đồng bộ, thống nhất trong cả hệ thống chính trị từ Trung ương cho đến địa phương. Đồng thời, tạo động lực, tạo điều kiện phát triển các vùng miền. Hiện nay, nhiều tỉnh đang trên đà phát triển, nhưng phạm vi địa lý và hành chính giới hạn có thể kìm hãm tiềm năng mở rộng.

Bên cạnh đó, nguồn lực về đất đai còn hạn chế, nhiều địa phương chưa khai thác hết thế mạnh, tiềm năng sẵn có. Trong một quy mô hợp lý, việc sắp xếp lại đơn vị hành chính sẽ tạo động lực mới, giúp các tỉnh phát huy tối đa lợi thế và tiềm năng phát triển.

Bên cạnh đó, việc tinh gọn, nâng cao hiệu quả bộ máy sẽ giúp giảm chi phí hành chính. Như hiện nay, chúng ta có 63 tỉnh, thành thì bộ máy còn rất cồng kềnh. Nếu gọn lại cũng giảm chi phí hành chính.

Tuy nhiên, quá trình này cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, dựa trên cơ sở khoa học để xác định mô hình phù hợp, khai thác hiệu quả tiềm năng và nguồn lực của từng địa phương. Đồng thời, phải tạo ra một sứ mệnh để thúc đẩy phát triển theo yêu cầu thực tiễn.

Đại hội XIII của Đảng đã đặt ra mục tiêu đến năm 2030 Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; năm 2045 trở thành nước phát triển, có thu nhập cao. Mục tiêu rất rõ, nếu không tăng tốc, bứt phá thì không thể đạt được tốc độ phát triển như mục tiêu đề ra.

NĐT: Như ông đã đề cập, việc sáp nhập là một xu hướng tất yếu. Nhiều chuyên gia cũng nhận định rằng điều này phù hợp với nhu cầu thực tiễn và các mô hình trên thế giới. Vậy, theo ông, việc sáp nhập các tỉnh, thành cần dựa trên những tiêu chí nào để phát huy được nguồn lực, tiềm năng, lợi thế sẵn có?

Ông Nguyễn Tiến Dĩnh: Tiêu chí sáp nhập các đơn vị hành chính được xác định tương tự như những quy định mà Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đề ra. Trước hết, hai yếu tố quan trọng là diện tích và dân số, bởi dân số quá ít sẽ gây khó khăn cho phát triển, trong khi một số địa phương có diện tích lớn nhưng mật độ dân cư lại thấp.

Hai yếu tố quan trọng là diện tích và dân số.

Ngoài ra, việc sáp nhập cần dựa trên các nghiên cứu cụ thể về đặc điểm vùng miền, như miền núi, trung du, đồng bằng, ven biển hay khu vực biên giới, nhằm xem xét mức độ tương đồng và khả năng phát huy lợi thế chung. Đồng thời, các yếu tố về truyền thống, văn hóa và địa lý cũng cần được cân nhắc để đảm bảo sự phù hợp và hiệu quả trong quá trình hợp nhất.

Đảm bảo giữ được người tài

NĐT: Chúng ta vừa trải qua quá trình sáp nhập các bộ, ngành, cũng như tinh gọn bộ máy của Chính phủ và Quốc hội. Theo ông, những bài học kinh nghiệm rút ra từ quá trình này là gì?

Ông Nguyễn Tiến Dĩnh: Trước hết, việc sáp nhập cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, xem xét các tiêu chí và phương pháp phù hợp để đảm bảo tính khách quan, khoa học.

Mục tiêu cốt lõi của sáp nhập là xây dựng một bộ máy tinh gọn, mạnh, hoạt động hiệu lực, hiệu quả như Tổng Bí thư đã nhấn mạnh. Vì vậy, khi đã có cơ sở nghiên cứu vững chắc, việc triển khai phải được thực hiện khẩn trương, đồng bộ và quyết liệt.

Quá trình này phải đảm bảo bộ máy sau sáp nhập vận hành ngay mà không gây xáo trộn. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh chúng ta đang chuẩn bị cho Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV vào tháng 1/2026. Do đó, việc sắp xếp tổ chức bộ máy cần được thực hiện quyết liệt để ổn định tổ chức bộ máy.

Ngoài ra, Nghị quyết của Quốc hội về bổ sung kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 đặt mục tiêu tăng trưởng từ 8% trở lên. Điều này yêu cầu bộ máy phải hoạt động liên tục, thông suốt, không gián đoạn.

Đặc biệt, vấn đề rất quan trọng khi tinh gọn thì chuyện sắp xếp con người sẽ thế nào? Tôi cho rằng, cần phải đảm bảo giữ được người có năng lực làm trong bộ máy, tiếp tục vận hành bộ máy thông suốt, hiệu lực, hiệu quả là rất quan trọng.

NĐT: Thưa ông, về tên gọi của các tỉnh dự kiến là sẽ sáp nhập, cũng có nhiều ý kiến và thậm chí có những ý kiến gợi ý có thể sử dụng lại những tên gọi cũ trước đây mà chúng ta đã sử dụng. Vậy, quan điểm của ông như thế nào?

Ông Nguyễn Tiến Dĩnh: Hiện chưa biết chắc chắn là sáp nhập tỉnh nào với tỉnh nào, nên không thể nói lấy tên gọi cũ hay không. Về tên gọi, từ bài học kinh nghiệm hợp nhất các huyện, các x mới đây, phải có nghiên cứu thật kỹ và có thể lấy ý kiến của nhân dân để có sự thống nhất cao trong tên gọi cho phù hợp, tránh sự xáo trộn.

Khi tinh gọn đảm bảo giữ được người có năng lực làm trong bộ máy.

NĐT: Với nhiều năm kinh nghiệm trong công tác tổ chức, theo ông, trong sáp nhập tỉnh lần này, theo ông nên còn bao nhiêu tỉnh là phù hợp với tình hình hiện nay?

Ông Nguyễn Tiến Dĩnh: Việc này cần dựa trên nghiên cứu của các cơ quan chức năng. Nhưng, thực tế cho thấy đã có giai đoạn chúng ta chỉ có khoảng 38 tỉnh. Tôi cho rằng, nếu lần này giảm còn 35 đến 38 tỉnh là phù hợp. Việc này sẽ do các cơ quan chức năng sẽ nghiên cứu, tham mưu và triển khai thực hiện.

NĐT: Theo ông, việc triển khai sáp nhập các tỉnh trong thời gian tới cần được thực hiện quyết liệt, đồng bộ. Cá nhân ông kỳ vọng gì vào quá trình này?

Ông Nguyễn Tiến Dĩnh: Qua theo dõi sáp nhập, tinh gọn tổ chức bộ máy ở Trung ương, chỉ trong 2 tháng đã thực hiện xong, tôi nhận thấy chúng ta đã triển khai rất quyết liệt với tinh thần là cuộc cách mạng, làm rất là nhanh, "vừa chạy vừa hàng". Việc này đã có kết quả tạo được sự đồng thuận rất cao của nhân dân.

Do đó, sắp tới khi xem xét về việc hợp nhất các đơn vị cấp tỉnh, cũng như xem xét không có tổ chức, đơn vị hành chính cấp huyện nữa sẽ phải làm một cách quyết liệt, triệt để và rất nhanh gọn để đảm bảo bộ máy được vận hành thông suốt. Không làm gián đoạn sự phát triển kinh tế - xã hội.

NĐT: Xin trân trọng cảm ơn ông!

Liên kết vùng còn hạn chế

Theo ông Vũ Trọng Kim, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, ĐBQH khóa XV việc sáp nhập tỉnh nên chia theo vùng, cụ thể là chia thành 7 vùng, cùng với một số thành phố lớn, khu vực đặc biệt trực thuộc Trung ương.

Theo ông Kim, cả nước không cần nhiều tỉnh, thành như hiện nay. Không nên căn cứ vào dân số, diện tích mà căn cứ vào các yếu tố bên trong, tạo động lực phát triển để hình thành các vùng. Cứ tính theo diện tích, dân số thì lại cào bằng.

Ông Kim thẳng thắn nhận định, việc liên kết vùng hiện nay chưa hiệu quả. Ví dụ như cầu Cát Lái kết nối Tp.HCM và Đồng Nai đã nói nhiều năm nhưng vẫn chưa làm được, trong khi sân bay Long Thành đang làm rồi. Còn với khu vực Tây Nguyên, khi còn làm thường vụ Trung ương Đoàn, phụ trách khu vực này, ông đã nêu quan điểm "chỉ cần 1 tỉnh thôi".

Nếu sáp nhập các đơn vị hành chính theo vùng, tất cả cơ cấu, hệ thống cũ mất đi, theo ông Kim, cần giải quyết được bài toán liên kết vùng. Chính quyền vùng phải phát huy được lợi thế của vùng về nông nghiệp, lâm nghiệp như thế nào, không phải liên kết với ai cả và có thể phát huy ngay.

Hoàng Thị Bích

Nguồn Người Đưa Tin : https://nguoiduatin.vn/chuyen-tinh-chuyen-huyen-con-35-den-38-tinh-la-phu-hop-204250228102751666.htm