Chuyển văn phòng đăng ký đất đai về cấp xã: Bài toán giữa cải cách và thực tiễn

4 giờ trướcBài gốc

Dữ liệu chưa sẵn sàng?

Theo văn bản số 67/CV-TNMT của Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường, kế hoạch của Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc xóa bỏ toàn bộ chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) từ giữa tháng 10/2025 theo Tờ trình 70-TTr/ĐU cần được xem xét kỹ lưỡng. Viện nhận định, việc chuyển giao nhiệm vụ về cấp xã trong giai đoạn hiện nay là chưa khả thi, khi cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia (CSDLĐĐQG) vẫn đang trong quá trình hoàn thiện và thử nghiệm.

Đề xuất giữ nguyên mô hình chi nhánh VPĐKĐĐ

Thực tế tại TP.HCM cho thấy, sau đợt sáp nhập đầu tiên, thành phố đang triển khai “làm sạch” dữ liệu đất đai trong 90 ngày và tiếp tục số hóa toàn bộ dữ liệu theo quy định của Luật Đất đai 2024. Cùng lúc đó, các chi nhánh VPĐKĐĐ đang là đơn vị trực tiếp đảm nhận việc thống kê, kiểm soát và cập nhật dữ liệu, với hệ thống lưu trữ an toàn, quy trình bảo mật cao và đội ngũ viên chức đã thành thạo nghiệp vụ chuyên môn. “Khi cơ sở dữ liệu đất đai chưa được số hóa hoàn toàn trên không gian mạng, việc chuyển giao công tác đăng ký về cấp xã sẽ rất khó khả thi. Cần lùi thời điểm chuyển đổi cho tới khi hoàn tất cơ sở dữ liệu quốc gia và hệ thống vận hành ổn định,” trích nội dung văn bản nêu.

Viện cũng lưu ý, các chi nhánh VPĐKĐĐ hiện là đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ tài chính, với phần lớn nhân lực hợp đồng thuê ngoài để đáp ứng nhu cầu thực tế của người dân. Nếu giao toàn bộ công việc này về cấp xã, chính quyền cơ sở sẽ gặp khó khăn trong việc bố trí biên chế, trả lương và đào tạo nhân lực chuyên môn, làm tăng gánh nặng ngân sách đi ngược lại chủ trương tinh giản bộ máy hành chính.

Cần phải phải dựa trên dữ liệu số hóa

TS. Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường cho rằng, việc thay đổi mô hình tổ chức chỉ là phương tiện, còn mục tiêu tối thượng là phục vụ người dân nhanh chóng, minh bạch và hiệu quả hơn. “Cải cách thủ tục đất đai phải dựa trên nền tảng dữ liệu số hóa và hạ tầng kỹ thuật đồng bộ. Nếu chuyển giao bộ máy khi chưa có dữ liệu số hoàn chỉnh, chúng ta sẽ chuyển khó khăn từ cấp này sang cấp khác thậm chí khiến người dân thêm vất vả”, TS. Thuận nhấn mạnh.

TS. Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế tài nguyên và Môi trường TP.HCM

Ông Thuận cũng cho rằng, khi Trung tâm Chuyển đổi số Quốc gia hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia và ứng dụng công nghệ blockchain có khả năng xử lý hàng triệu truy cập mỗi giây thì khi đó chính quyền cấp xã mới thực sự đủ điều kiện để tiếp nhận và vận hành hệ thống một cách minh bạch, chính xác và an toàn. Vì vậy, Viện kiến nghị chưa nên xóa bỏ mô hình chi nhánh VPĐKĐĐ trong giai đoạn hiện nay, mà cần duy trì hoạt động song song đến khi hoàn thành việc số hóa dữ liệu, đảm bảo tính liên tục trong phục vụ người dân và tính ổn định của thị trường bất động sản.

Chính quyền cơ sở: Sẵn sàng tiếp nhận

Trái với quan điểm của Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường, trước đó, Đảng ủy Cục Quản lý đất đai đã kiến nghị chuyển toàn bộ chức năng, nhiệm vụ của các chi nhánh VPĐKĐĐ về UBND cấp xã, trong khi vẫn giữ lại cơ cấu VPĐKĐĐ cấp tỉnh.

Và từ góc độ chính quyền cơ sở, ông Nguyễn Việt Dũng - Chủ tịch UBND phường Phước Thắng, TP.HCM cho rằng: "UBND phường chúng tôi đã sẵn sàng tiếp nhận và thực hiện các thủ tục đất đai khi được chuyển giao từ các chi nhánh VPĐKĐĐ".

Theo ông Dũng, việc chuyển giao công tác đăng ký đất đai về cấp phường thực chất là mô hình "bê nguyên xi" từ các chi nhánh VPĐKĐĐ đất đai hiện nay chứ không phải xây dựng một hệ thống mới. Ông Dũng giải thích: "Trước đây, một VPĐKĐĐ phục vụ chung cho 5 phường, nhưng nay sẽ được phân chia về từng phường. Điều quan trọng là đội ngũ cán bộ chuyên môn cũng sẽ được chuyển giao về các phường, nên quá trình này sẽ diễn ra rất thuận lợi. Tôi cho rằng, ưu điểm lớn nhất là rút ngắn đáng kể thời gian giải quyết thủ tục cho người dân. Thay vì phải đến các văn phòng phục vụ liên phường như trước đây, người dân sẽ được giải quyết mọi thủ tục ngay tại địa bàn phường mình sinh sống".

Ông Dũng cũng cho biết thêm: "Khi các thủ tục hành chính về đất đai được chuyển về phường, thời gian giải quyết cho người dân sẽ được rút ngắn tối đa. Việc phối hợp giữa các bộ phận chuyên môn như phòng kinh tế, phòng hạ tầng với bộ phận đăng ký đất đai sẽ thuận lợi hơn dưới sự chỉ đạo thống nhất của UBND phường".

Chính quyền cơ sở đã sẵn sàng tiếp nhận VPĐKĐĐ

Đồng quan điểm, ông Mai Xuân Tài - người dân tại TP.HCM, nêu ý kiến: “Xóa bỏ văn phòng đăng ký đất đai là đúng. Khó cũng phải làm, bởi cấp huyện chúng ta còn bỏ được, huống hồ VPĐKĐĐ. Cán bộ nào kêu khó thì phải tuyển người giỏi về làm”.

Giới chuyên gia cho rằng, cải cách hành chính trong lĩnh vực đất đai là cần thiết, nhưng cần được tiến hành theo lộ trình, gắn với chuyển đổi số, tránh tình trạng “đổi mới hình thức mà không đổi mới chất lượng phục vụ”.

Vương Lâm/VOV.VN

Nguồn VOV : https://vov.vn/kinh-te/chuyen-van-phong-dang-ky-dat-dai-ve-cap-xa-bai-toan-giua-cai-cach-va-thuc-tien-post1237720.vov