Chuyện về loại đũa có 1 không 2 ở vùng sơn cước

4 giờ trướcBài gốc

Cả gia đình sống bằng nghề vót đũa

Những ngày giáp Tết Ất Tỵ, chúng tôi có dịp ghé về xã Phúc Trạch, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh, nơi duy nhất sản xuất đũa từ cây cau rừng.

Đôi tay khéo léo của bà con nơi đây đang miệt mài làm ra những đôi đũa cau rừng bóng, đẹp, gấp rút cung ứng ra thị trường cuối năm.

Đũa được làm từ thân cây cau rừng, hay còn gọi là cây cau "năng rưng". Nghề làm đũa cau rừng ở xã Phúc Trạch, huyện Hương Khê có tuổi đời từ hơn 40 năm qua. Thời gian đầu chỉ có một vài hộ trong xã làm, thấy hiệu quả kinh tế cao nên đã có nhiều gia đình đến học nghề.

Nghề làm đũa cau đã giúp nhiều hộ gia đình có thêm thu nhập, đặc biệt trong dịp Tết.

Đến nay, toàn xã Phúc Trạch có hơn 20 hộ làm đũa cau rừng, tập trung chủ yếu ở xóm 1 và xóm 3. Làm đũa cau giúp bà con có việc làm lúc nông nhàn, phát triển kinh tế, góp phần xóa đói giảm nghèo vùng nông thôn.

Người dân địa phương cho biết, so với đũa tre, đũa cau rừng cứng, bền và an toàn hơn. Đũa tre khi dùng một thời gian sẽ bị mốc, còn đũa cau rừng sau khi phơi khô sẽ không còn hiện tượng đó nữa. Thân cau rừng được cưa thành từng đốt nhỏ bằng chiếc đũa rồi vót tròn, sau đó phơi khô và cuối cùng đánh bóng bằng lá chuối rừng.

"Trung bình mỗi ngày tôi làm được khoảng 200 đôi đũa, bán với giá từ 4.500-5.000 đồng/đôi. Cứ cận kề Tết Nguyên đán, lượng khách đặt đũa càng lớn, chúng tôi phải tranh thủ làm cả ngày mới đủ giao cho khách", chị Nguyễn Thị Thu (SN 1980), trú tại xóm 3, xã Phúc Trạch, cho biết.

Đã gần 20 năm qua, cả gia đình bà Nguyễn Thị Hà sống bằng nghề vót đũa cau năng rưng.

Khi được hỏi về đầu ra cho loại đũa làm từ chất liệu đặc biệt này, bà Nguyễn Thị Hà (54 tuổi), ở xóm 1, xã Phúc Trạch, chia sẻ: "Có nhiều loại đũa không được sạch và rất độc hại, vì người sản xuất phun thuốc chống mốc và chống ẩm nên rất nguy hiểm cho sức khỏe của con người. Nhưng với đũa cau rừng, chất liệu thiên nhiên, đẹp, lịch sự. Khách đa phần mua về để đi biếu, hoặc làm quà tặng người thân. Người dân nơi đây lâu lâu có dịp về quê cũng mua về làm quà cho bạn bè... Vì thế, đầu ra của sản phẩm rất thuận lợi".

Bà Hà cho biết thêm, đã gần 20 năm qua, cả gia đình bà sống bằng nghề vót đũa. Vợ chồng bà có thể nuôi được 5 con ăn học, trong đó 4 người học đại học, tất cả cũng nhờ vào đũa cau.

Hy vọng đũa cau có mặt trên khắp 3 miền

Người dân cho biết, việc thiếu nguyên liệu là khó khăn lớn nhất để phát triển nghề làm đũa nơi đây. Cây cau rừng để làm đũa được chọn lựa rất kỹ càng. Cau phải trên 20 năm tuổi, có đường kính từ 20 - 30cm và cao trung bình 7m (bởi chỉ có 2m cau gốc mới sử dụng vót đũa được).

Dịp Tết nhu cầu đặt hàng tăng cao nên người dân làm đũa đang tích cực đẩy mạnh sản xuất.

Vì sự chọn lọc khá kỹ càng đó nên cau rừng ngày càng hiếm. Để đi lấy cau, người dân phải đến các vùng rừng của huyện Vũ Quang, Hương Sơn. Đi 3 ngày may ra mới được một chuyến khoảng 20 đoạn (mỗi đoạn 2m). Nói nghề làm đũa đơn giản và khá nhàn hạ nhưng đòi hỏi không ít kỹ thuật, người làm phải thật khéo léo và có tính kiên trì. Để làm ra đũa thành phẩm phải trải qua các công đoạn: cắt, chẻ, đẽo, bào phả, bào trau, mít, chà, phơi. Trong đó, bào trau là công đoạn quyết định của sản phẩm. Nếu gặp thời tiết mưa nhiều thì phải sấy đũa bằng than vì đũa khô sẽ không bị mốc.

Cận cảnh những bó đũa năng rưng.

Với người dân xã Phúc Trạch, họ rất tự hào bởi những đôi đũa cau "năng rưng" đã có thương hiệu. Mọi người dân đều mong muốn những chuyến tàu khi qua ga Phúc Trạch sẽ mang đũa cau "năng rưng" đi đến nhiều nơi, hiện diện trên các mâm cơm lớn nhỏ của 3 miền đất nước, và khó khăn về nguồn nguyên liệu sẽ được giải quyết.

Trao đổi với PV, ông Trần Quốc Khánh, Chủ tịch UBND xã Phúc Trạch, huyện Hương Khê, cho biết: "Nghề làm đũa cau năng rưng ở địa phương được truyền đời qua nhiều năm. Cau mọc tự nhiên ở vùng núi sâu. Trước đây, dân làng chỉ chặt về làm đũa sử dụng trong nhà nhưng đến nay đã có hơn 20 hộ tập trung để sản xuất kinh doanh, cung ứng ra thị trường. Dịp Tết nhu cầu đặt hàng tăng cao nên người dân làm đũa đang tích cực đẩy mạnh sản xuất".

Thiện Quyền

Nguồn Người Đưa Tin : https://nguoiduatin.vn/chuyen-ve-loai-dua-co-1-khong-2-o-vung-son-cuoc-204250125080432493.htm