Cơ chế đặc thù giúp TP Hồ Chí Minh 'khơi thông' nguồn vốn xây dựng tuyến metro

một ngày trướcBài gốc

Hệ thống metro được ví như "mạch máu" của đô thị hiện đại, nhưng để xây dựng được "mạch máu" này, TP Hồ Chí Minh cần một nguồn vốn khổng lồ. Vấn đề "khơi thông" nguồn vốn đầu tư cho metro không chỉ là bài toán tài chính mà còn là yếu tố quyết định đến tiến độ và hiệu quả của cả hệ thống giao thông đô thị.

Đồng chí Phan Công Bằng, Trưởng ban Quản lý Đường sắt đô thị TP Hồ Chí Minh chia sẻ: “Tuyến metro số 1 chính thức vận hành là tiền đề để thúc đẩy đầu tư tuyến metro số 2. Hiện nay, các công việc chuẩn bị đầu tư tuyến metro số 2 đang được gấp rút triển khai”.

Tuyến metro số 1 chính thức vận hành là tiền đề để thúc đẩy đầu tư tuyến metro số 2.

TP Hồ Chí Minh đang dồn toàn lực cho việc xây dựng hệ thống đường sắt đô thị metro với mục tiêu đầy tham vọng: Hoàn thành 355km vào năm 2035. Để hiện thực hóa mục tiêu này, TP Hồ Chí Minh đã có các cơ chế đặc thù, linh hoạt nhằm "khơi thông" dòng chảy vốn, đa dạng hóa nguồn vốn và tạo sự linh hoạt trong quá trình huy động.

Qua đó, Thành phố đã xây dựng phương án huy động vốn đầu tư để thực hiện dự án đường sắt đô thị giai đoạn trung hạn 2026-2030, 2031-2035 và nguồn vốn hằng năm. Trong đó, xác định rõ nhu cầu vốn, kế hoạch vốn, các loại nguồn vốn (ngân sách nhà nước, trái phiếu Chính phủ, ODA, nguồn thu từ đất đai, xã hội hóa...) để có phương án, bố trí kế hoạch vốn phù hợp. Trong đó, TP Hồ Chí Minh có tổng vốn từ ngân sách Trung ương hỗ trợ khoảng 8,379 tỷ USD, chiếm 20,7% so với tổng mức đầu tư.

Một nguồn thu đáng kể khác đến từ việc phát triển đô thị theo mô hình TOD xung quanh các nhà ga metro và các khu đất dọc theo tuyến đường vành đai. TP Hồ Chí Minh được thu và sử dụng 100% đối với các khoản thu để phát triển hệ thống đường sắt đô thị, hệ thống giao thông công cộng, hạ tầng kỹ thuật kết nối với hệ thống vận tải hành khách công cộng. Ước tính nguồn thu này có thể đạt tới 7,799 tỷ USD, chiếm 19,3% tổng nguồn thu.

Một trong những điểm sáng trong cơ chế đặc thù là phát hành trái phiếu Chính phủ, giúp bổ sung nguồn lực tài chính mà không phụ thuộc hoàn toàn vào ngân sách nhà nước. Thành phố dự kiến huy động 6,312 tỷ USD (15,6% tổng mức đầu tư) thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, với kế hoạch phát hành từ 10.000 tỷ đồng đến 25.000 tỷ đồng mỗi năm trong giai đoạn 2026-2033.

Ngoài ra, TP Hồ Chí Minh cũng sẽ tiếp cận các nguồn vay từ tổ chức tài chính trong nước, vay từ các tổ chức khác trong nước và nguồn vay nước ngoài của Chính phủ. Các nguồn vốn khác như hợp đồng xây dựng, nguồn thu từ TOD và xã hội hóa được kỳ vọng đóng góp 6,651 tỷ USD, chiếm 16,2% tổng mức đầu tư.

Bên cạnh đó, UBND TP Hồ Chí Minh cũng được quyết định bố trí vốn từ ngân sách Thành phố trong kế hoạch đầu tư công trung hạn và kế hoạch đầu tư công hằng năm trước khi có quyết định đầu tư để triển khai thực hiện một số hoạt động phục vụ cho dự án đường sắt đô thị, dự án đường sắt đô thị theo mô hình TOD (phát triển theo định hướng giao thông công cộng).

Tiến sĩ Đinh Thế Hiển, chuyên gia kinh tế, phân tích: “Dùng ngân sách Thành phố để đầu tư tuyến metro số 2 là định hướng chiến lược lâu dài giúp tự chủ nguồn lực để đầu tư hệ thống đường sắt đô thị, thay vì trông chờ vào nguồn vốn vay ODA. Khi đầu tư bằng vốn ngân sách, thủ tục đầu tư sẽ đơn giản hơn và rút ngắn được quy trình triển khai so với nguồn vốn vay ODA. Hơn nữa, TP Hồ Chí Minh có quyền lựa chọn công nghệ, thiết bị, nhà thầu, kể cả việc chọn nhà thầu trong nước để thuận lợi cho quá trình vận hành, bảo trì mạng lưới metro sau này”.

Với những cơ chế đặc thù, TP Hồ Chí Minh đã có những hướng giải quyết tích cực về vấn đề nguồn vốn khổng lồ thực hiện dự án. Đây không chỉ là bước tiến quan trọng đẩy nhanh tiến độ triển khai tuyến metro số 2, thể hiện quyết tâm cao độ trong việc hiện thực hóa "giấc mơ" metro, góp phần giải quyết bài toán giao thông đô thị và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Bài và ảnh: BẢO NGÂN

Nguồn QĐND : https://www.qdnd.vn/kinh-te/cac-van-de/co-che-dac-thu-giup-tp-ho-chi-minh-khoi-thong-nguon-von-xay-dung-tuyen-metro-818790