Có được cầm sổ hồng tại tiệm cầm đồ?

7 giờ trướcBài gốc

Tôi đang cần một khoản tiền gấp để xoay xở nên định mang sổ hồng của gia đình đến cửa hàng cầm đồ để vay. Tôi muốn hỏi, pháp luật có cho phép cầm sổ hồng như vậy không?

Bạn đọc Nguyễn Hà (TP.HCM)

Luật sư Nguyễn Minh Trí,Đoàn Luật sư TP.HCM,cho biết hiện không ít người dân khi gặp khó khăn về tài chính đã chọn giải pháp mang Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (thường gọi là sổ hồng) ra tiệm cầm đồ để vay tiền. Tuy nhiên, hành vi cầm sổ hồng không phù hợp với quy định của pháp luật cũng như tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý.

Hành vi cầm sổ hồng tại tiệm cầm đồ là không được phép theo quy định của pháp luật

Cầm đồ là một giao dịch quen thuộc trong đời sống, nhưng dưới góc độ pháp lý, bản chất của hoạt động này là “cầm cố tài sản” và được điều chỉnh bởi các quy định pháp luật chặt chẽ.

Pháp luật hiện hành không định nghĩa trực tiếp thuật ngữ “cầm đồ” mà quy định về “kinh doanh dịch vụ cầm đồ”. Đây là một ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự.

Theo quy định tại khoản 4 Điều 3 Nghị định 96/2016, kinh doanh dịch vụ cầm đồ gồm “Kinh doanh dịch vụ cho vay tiền mà người vay tiền phải có tài sản hợp pháp mang đến cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ để cầm cố”.

Về bản chất giao dịch, hoạt động cầm đồ chính là việc thực hiện biện pháp bảo đảm “cầm cố tài sản” theo quy định tại Điều 309 Bộ luật Dân sự năm 2015.

Cụ thể, đây là việc một bên (bên cầm cố) giao tài sản thuộc quyền sở hữu của mình cho bên kia (bên nhận cầm cố) để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ.

Đặc trưng pháp lý cốt lõi của biện pháp này là có sự chuyển giao tài sản trên thực tế từ bên cầm cố (bên vay tiền) sang bên nhận cầm cố (bên cho vay tiền).

Theo quy định của pháp luật hiện hành, khi thực hiện hoạt động cầm đồ, cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ có trách nhiệm lập hợp đồng cầm cố tài sản theo quy định của pháp luật.

Như vậy, có thể khẳng định hoạt động của các cửa hàng cầm đồ chính là việc thực hiện giao dịch dân sự về cầm cố tài sản dưới hình thức kinh doanh dịch vụ. Hoạt động này phải tuân thủ nghiêm ngặt các điều kiện kinh doanh cũng như quy định của pháp luật.

Từ bản chất của hoạt động cầm đồ là cầm cố tài sản, một câu hỏi pháp lý quan trọng được đặt ra: Liệu sổ hồng có phải là một loại tài sản và có thể cầm sổ hồng hay không?

LS Trí cho biết căn cứ theo khoản 1 Điều 105 Bộ luật Dân sự năm 2015: “Tài sản là vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản”. Theo quy định trên, sổ hồng không phải là tiền, giấy tờ có giá (cổ phiếu, trái phiếu...) hoặc quyền tài sản mà chỉ có thể là vật.

Một thuộc tính quan trọng khiến sổ hồng không được xem là tài sản theo quy định của Bộ luật Dân sự chính là: Nếu sổ hồng bị mất hoặc bị hư hỏng thì quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất của người đứng tên trên sổ hồng vẫn còn và họ chỉ cần thực hiện thủ tục xin cấp lại. Trong khi, đối với một tài sản thực thụ (Ví dụ: chiếc ô tô), khi tài sản này bị tiêu hủy thì quyền sở hữu của chủ sở hữu đối với nó cũng chấm dứt.

Mặt khác, tại khoản 21 Điều 3 Luật Đất đai năm 2024 cũng quy định sổ hồng là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Như vậy, theo quy định của pháp luật hiện hành, sổ hồng không phải là tài sản, mà là chứng thư pháp lý để công nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất cho người có quyền. Do đó, người sử dụng không được cầm sổ hồng tại các tiệm cầm đồ.

Như vậy, giao dịch cầm sổ hồng tại các cửa hàng cầm đồ là không được phép và có thể bị vô hiệu theo quy định tại Điều 123 Bộ luật Dân sự năm 2015. Hậu quả pháp lý là các bên phải khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.

Trên thực tế, khi cầm sổ hồng các bên thường không lập hợp đồng cầm cố tài sản theo quy định. Thay vào đó, họ sẽ lập một hợp đồng ủy quyền định đoạt tài sản (quản lý, sử dụng, cho thuê, chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp…) hoặc hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất hoặc hợp đồng vay tiền nhưng chủ cơ sở cầm đồ sẽ là bên giữ bản chính sổ hồng.

Tất cả các hợp đồng nói trên đều là giao dịch giả tạo nhằm che giấu một giao dịch bị cấm. Khi có tranh chấp, Tòa án có thể tuyên các hợp đồng này là vô hiệu.

Thế chấp tại các tổ chức tín dụng

Khi có nhu cầu về tài chính, người dân nên lựa chọn các biện pháp hợp pháp như: Thế chấp quyền sử dụng đất tại các ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng được cấp phép để vay vốn hoặc vay tiền từ người thân, bạn bè, đồng nghiệp (thông qua hợp đồng vay tiền rõ ràng, tuân thủ quy định về lãi suất) để tránh những rủi ro pháp lý có thể xảy ra từ việc cầm sổ hồng.

THẢO HIỀN

Nguồn PLO : https://plo.vn/co-duoc-cam-so-hong-tai-tiem-cam-do-post869097.html