Bất cứ ai quen thuộc với Belle Gibson cũng sẽ biết về cuộc đời của Jess Ainscough. Cả hai người phụ nữ đều đi tiên phong trong các chiến dịch được dư luận vô cùng quan tâm về việc khước từ các chăm sóc y tế thông thường và đánh bại ung thư khi đang trên bờ vực cái chết bằng lối sống lành mạnh. Và nếu bạn nhìn xa hơn những bài đăng ước lệ trên Instagram của họ thì sẽ thấy câu chuyện của hai người họ tương đồng một cách tinh tế.
Cuộc chiến chống lại căn bệnh ung thư của Ainscough bắt đầu vào năm 2008, khi đó cô 22 tuổi và đang làm biên tập viên trực tuyến ở Sydney cho tờ tạp chí thanh thiếu niên Dolly. Các khối u xuất hiện trên cánh tay trái cô, sau đó được xác nhận là ung thư.
Cô được khuyên rằng cơ hội kéo dài thời gian sống tốt nhất là phẫu thuật cắt bỏ cánh tay từ vai xuống. Cô ấy đã ký cả tá giấy tờ đồng ý phẫu thuật, nhưng chỉ vài ngày trước khi cuộc phẫu thuật được lên lịch, cô lại được trao cho một lựa chọn khác: ILP, tức đưa thuốc hóa trị liều cao trực tiếp vào bộ phận cơ thể có khối u. Ainscough đồng ý áp dụng biện pháp này, và quá trình đó tạm thời chặn đứng được căn bệnh.
Khi bệnh tái phát một năm sau đó, một lần nữa người ta lại bảo cô rằng cách duy nhất để sống được thêm ít lâu là cắt bỏ cánh tay. Ainscough quyết định sẽ tiếp cận bằng một cách khác. Cô từ chối điều trị bằng y học chính thống và đi tìm phương án thay thế.
“Theo tôi thấy thì tôi có hai lựa chọn,” cô viết, ba năm trước ngày mất. “Tôi có thể để họ đuổi theo căn bệnh chạy vòng vòng khắp cơ thể cho tới khi tôi chẳng còn gì để cắt bỏ, tiêu diệt hay đánh thuốc nữa; hoặc tôi có thể đứng ra chịu trách nhiệm cho bệnh tật của mình và đưa cơ thể tôi lên mức sức khỏe cao nhất để nó có thể tự chữa lành.”
Hình ảnh Ainscough truyền cảm hứng khắp Australia trong một thời gian dài. Ảnh: The Sydney Morning Herald.
Ainscough đã áp dụng liệu pháp Gerson, được đặt tên theo bác sĩ Max Gerson. Ông là người đã bắt đầu một phòng khám nhỏ ở New York vào năm 1938 và phát triển chế độ dinh dưỡng này, dựa trên nguyên lý giải độc cơ thể và xây dựng lại hệ thống miễn dịch bằng một chế độ ăn sạch, kết hợp bổ sung vitamin và khoáng chất. Nhưng từ Thế chiến thứ Hai, phép điều trị này đã bị các cơ quan y tế khắp thế giới cho là vô dụng và bỏ qua. Viện Ung thư Quốc gia Australia khuyên rằng “không thể khuyến nghị” nó. Ainscough tin vào chiều ngược lại. Cô tin rằng nó có khả năng chữa khỏi ung thư.
Cô bắt đầu viết blog về trải nghiệm của mình vào năm 2010, khoảng thời gian cô đến một phòng khám ứng dụng liệu pháp Gerson ở Mexico. Hàng ngàn người, chủ yếu là những phụ nữ trẻ, lũ lượt truy cập The Wellness Warrior, về sau là một trong những website nổi tiếng nhất Australia về sức khỏe và chăm sóc sức khỏe toàn diện. (Có thời điểm Ainscough tuyên bố mình có hơn 2,5 triệu lượt truy cập.)
Ainscough tin rằng giữa các công ty dược và chính phủ có một âm mưu đặt lợi nhuận lên trên việc tìm kiếm phương pháp chữa ung thư. Cô nói Liệu pháp Gerson và các liệu pháp khác, chẳng hạn như các phương pháp can thiệp tâm-thân New Age, đem tới phương thuốc đích thực cho các bệnh nhân ung thư.
Cô viết về việc tránh xa y học chính thống, về “câu chuyện hồi phục sau ung thư” của mình, về cách cô “chữa lành cơ thể một cách thuận tự nhiên”. Cô thông báo trên blog của mình rằng cô đã tự chữa khỏi bệnh ung thư. “Tôi đã cứu chính mạng sống mình,” cô viết. Những người theo dõi nguyện sát cánh bên cô, và một số còn tuyên bố rằng họ đang theo bước cô để chữa bệnh cho chính họ.
Ainscough tiếp tục cho ra mắt một cẩm nang phong cách sống trực tuyến. Đoạn phim quảng bá dài hai phút chiếu cảnh Ainscough ngồi thiền trong ánh hoàng hôn và thả bộ dọc bờ biển, nhạc nền là tiếng guitar mộc bập bùng nhè nhẹ. Cô ấy còn chủ trì một chương trình nhiều tập chiếu trên website về chăm sóc sức khỏe toàn diện, gọi là “nói chuyện sức khỏe”.
Bên cạnh nhiều chủ đề khác, trong chương trình đó cô còn làm mẫu cách bơm thụt cà phê. Cô tốt nghiệp khóa học sức khỏe toàn diện ở Viện Dinh dưỡng Tích hợp New York, sau đó bắt đầu trở thành một diễn giả truyền cảm hứng chuyên nghiệp.
Đến năm 2013, danh tiếng của Ainscough lan ra cả nước khi cô cho ra đời Làm hòa với Bữa ăn, một cuốn công thức nấu ăn dày 256 trang thuật lại chi tiết “hành trình chữa lành” của cô và sự biến đổi từ “cô gái tự nhận mình mê tiệc tùng kiêm bệnh nhân ung thư thành một chiến binh sức khỏe”.
Cuốn sách bay vèo vèo khỏi kệ - nhanh chóng bán sạch 10.000 bản. Khi nó được tung ra, quảng cáo sách tuyên bố Ainscough đã “khỏi ung thư”. Nhà xuất bản Hay House vẫn miêu tả Ainscough là đang “thăng hoa”. Chẳng có tuyên bố nào đúng. Nhưng đó là một câu chuyện hay.
Trong suốt thời gian đó, Ainscough vẫn mâu thuẫn với cộng đồng y khoa. Cô bị công kích gay gắt là một phần của làn sóng mới những guru (Trong tiếng Anh hiện đại, từ này dùng để chỉ một người có kỹ năng, kiến thức hoặc kinh nghiệm đặc biệt xuất sắc trong một lĩnh vực nào đó) sức khỏe, những người quảng bá cho các liệu pháp thay thế vốn tuyên bố có nhiều ích lợi hơn khả năng thực tế của chúng.
Nhiều bác sĩ và chuyên gia ung thư nằm trong số những người lên tiếng - họ không phản đối quyền lựa chọn phương pháp trị liệu của cô, nhưng lo ngại rằng cô có thể gây tác động đến những người ốm nặng, khiến họ khước từ các thuốc men cứu mạng họ để theo đuổi những lựa chọn chưa được chứng minh là hiệu quả.
Sharyn, mẹ và đồng thời là người ủng hộ lớn nhất của cô, bị chẩn đoán mắc ung thư vú sau con gái mình. Cả bà cũng từ chối phương pháp điều trị thông thường và lao đầu vào Liệu pháp Gerson, như con gái bà đã làm. Nhưng nó không thành công, và Sharyn qua đời.
Tới dịp năm mới 2014, khi chuyến quảng bá sách qua năm thành phố Australia của Ainscough đang diễn ra thì tình trạng của cô chuyển biến xấu. Cuối năm đó, cô nói với người hâm mộ rằng căn bệnh ung thư đã trầm trọng hơn sau cái chết của mẹ cô.
Trong bài blog cuối cùng của mình, Ainscough viết về việc quay lại với y học chính thống: “Niềm tin của tôi đã lung lay triệt để, và tôi buộc phải từ bỏ mọi tàn dư của nỗi sợ cùng lòng tự trọng đã ngăn cản không cho tôi khám phá những lựa chọn này sớm hơn,” cô nói. Từ đó gia đình cô tiết lộ rằng cô đã trải qua quá trình xạ trị trong nỗ lực cuối cùng hòng giành giựt sự sống.
Beau Donelly và Nick Toscano/NXB Trẻ