Các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Trung Quốc đã diễn ra tích cực cuối tuần qua và mang đến kết quả khả quan khi hai bên đạt được thỏa thuận khung về một loạt các vấn đề gây căng thẳng, tạo tiền đề cho Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình hoàn tất thỏa thuận trong tuần này.
Khuôn khổ này, được xây dựng qua 2 ngày đàm phán tại Malaysia kết thúc vào ngày 26/10, tập trung vào việc tạm dừng một số hành động trừng phạt, giải quyết các vấn đề nóng như đất hiếm, fentanyl, phí cảng biển… nhằm ngăn chặn leo thang chiến tranh thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Các cuộc đàm phán diễn ra bên lề Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN tại Kuala Lumpur, với sự tham gia về phía Washington là Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent, Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer, và đại diện của phía Bắc Kinh là Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong và Trưởng đoàn đàm phán thương mại Trung Quốc Lý Thành Cương.
Đây là vòng đàm phán trực tiếp thứ 5 giữa hai bên kể từ tháng 5, sau khi thỏa thuận "đình chiến" thương mại đạt được tại Geneva bị lung lay bởi các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc và lời đe dọa áp thuế bổ sung 100% từ phía Mỹ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Business Times
Ông Trump và ông Tập dự kiến sẽ gặp nhau vào thứ Năm (ngày 30/10) bên lề Hội nghị Thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tại Gyeongju, Hàn Quốc, để xem xét các điều khoản.
Theo Reuters, mặc dù Nhà Trắng đã chính thức công bố cuộc hội đàm rất được mong đợi giữa ông Trump và ông Tập, nhưng Bắc Kinh vẫn chưa xác nhận liệu hai nhà lãnh đạo có gặp nhau hay không.
"Tôi nghĩ chúng tôi đã có một khuôn khổ rất thành công để các nhà lãnh đạo thảo luận vào thứ Năm tới", Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent nói với các phóng viên sau vòng đàm phán hôm 26/10.
Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer nói với đài Fox News rằng cả hai bên đã đồng ý tạm dừng một số hành động trừng phạt và tìm ra "một hướng đi về phía trước, nơi chúng ta có thể tiếp cận nhiều hơn với nguồn đất hiếm từ Trung Quốc, chúng ta có thể cố gắng cân bằng thâm hụt thương mại với doanh số từ Mỹ".
Theo Xinhua, Phó Thủ tướng Hà Lập Phong nhấn mạnh rằng bản chất của quan hệ kinh tế-thương mại Mỹ-Trung là đôi bên cùng có lợi, và hai nước "được từ hợp tác, mất từ đối đầu".
Vị quan chức Trung Quốc kêu gọi Mỹ hợp tác theo hướng tôn trọng lẫn nhau, cùng tồn tại hòa bình và hợp tác đôi bên cùng thắng, nhằm giải quyết khác biệt thông qua đối thoại bình đẳng.
Nhà đàm phán thương mại hàng đầu của Trung Quốc, ông Lý Thành Cương, cho biết hai bên đã đạt được "sự đồng thuận sơ bộ" và sẽ tiếp tục các quy trình phê duyệt nội bộ của mỗi bên.
"Lập trường của Mỹ rất cứng rắn, trong khi Trung Quốc kiên quyết bảo vệ lợi ích và quyền lợi của mình", ông Lý nói thông qua phiên dịch viên. "Chúng tôi đã trải qua các cuộc tham vấn rất chuyên sâu và tham gia vào các cuộc trao đổi mang tính xây dựng để tìm kiếm các giải pháp và sắp xếp nhằm giải quyết những lo ngại này".
Các quan chức Mỹ và Trung Quốc cho biết, ngoài vấn đề đất hiếm, họ còn thảo luận về việc mở rộng thương mại, cuộc khủng hoảng fentanyl tại Mỹ, phí vào cảng tại Mỹ và việc chuyển giao quyền sở hữu TikTok tại Mỹ.
Trên NBC News, ông Bessent cho biết, hai bên đang hoàn thiện chi tiết của thỏa thuận TikTok, sẵn sàng để hai nhà lãnh đạo "hoàn tất giao dịch" khi họ gặp nhau tại Hàn Quốc.
Minh Đức (Theo Reuters, Bloomberg, Xinhua)