Chọn nộp mức cao nhất để ngừa rủi ro
Tại họp báo chuyên đề về những điểm mới về thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) và giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế đối với hàng hóa xuất nhập khẩu ngày 4/12, bà Nguyễn Thị Khánh Huyền - Tổ trưởng Tổ Quản lý thuế, Ban Nghiệp vụ thuế hải quan, Cục Hải quan - cho biết, kể từ khi Luật Thuế giá trị gia tăng 2024 có hiệu lực ngày 1/7, cơ quan hải quan và các đơn vị quản lý đã tiếp nhận nhiều phản ánh vướng mắc từ doanh nghiệp.
Theo bà Huyền, Luật mới chứa một số nội dung siết chặt hơn để phù hợp với yêu cầu quản lý thuế và giảm diện miễn - giảm thuế không còn phù hợp. Trong đó, việc chuyển nhóm hàng hóa từ không chịu thuế sang chịu thuế 5% như phân bón, tàu khai thác thủy sản, máy móc chuyên dụng phục vụ nông nghiệp, nhằm thu hẹp dần đối tượng miễn thuế.
Ngược lại, một số mặt hàng đang chịu thuế suất 5% được điều chỉnh lên mức 10%, gồm đường và phụ phẩm đường (gỉ đường, bã mía, bã bùn), thiết bị, dụng cụ chuyên dùng dạy học và nghiên cứu khoa học, nhựa thông sơ chế, lâm sản chưa qua chế biến. Đây là nhóm được đánh giá có biên lợi nhuận tốt, nhưng không còn phù hợp để duy trì mức thuế suất thấp.
Một vấn đề nổi cộm mà doanh nghiệp gặp phải là bài toán nhiều mức thuế suất trong cùng cơ sở kinh doanh dễ dẫn tới lúng túng khi thực hiện. Theo quy định, doanh nghiệp phải khai thuế theo từng mức thuế suất đối với từng loại hàng hóa, dịch vụ.
Nhiều thông tin mới về chính sách thuế GTGT và TTĐB được đại diện Cục Hải quan chia sẻ.
“Có loại hàng ở khâu nhập khẩu khai 5%, nhưng khi ra hóa đơn, khâu kế toán lại khai 10%. Pháp luật đã quy định, song trong thực tiễn, doanh nghiệp hiểu khác nhau, mỗi bộ phận mỗi cách. Nếu doanh nghiệp không chắc chắn nên chọn mức thuế suất cao nhất để giảm rủi ro, tránh bị cơ quan quản lý xử phạt”, bà Huyền cho biết.
Đại diện Cục Hải quan khuyến cáo nếu có vướng mắc, doanh nghiệp nên chủ động hỏi để có hướng dẫn rõ ràng từ phía cơ quan quản lý nhà nước.
Thu hơn 1.000 tỷ đồng thuế từ hàng trị giá thấp
Liên quan việc thu thuế GTGT với hàng trị giá thấp, đại diện Cục Hải quan cho biết, từ đầu năm đến 15/9, số thu thuế từ nhóm hàng gửi qua chuyển phát nhanh đã đạt 1.035 tỷ đồng. Con số này mang ý nghĩa quan trọng trong việc mở rộng cơ sở thu và đảm bảo nguồn lực cho ngân sách.
Tuy vậy, chính sách này cũng làm dấy lên lo ngại về nguy cơ xé lẻ đơn hàng để né thuế. Trả lời câu hỏi của PV Tiền Phong, đại diện Cục Hải quan khẳng định đây là nguyên nhân nhiều nền kinh tế phát triển như châu Âu, Anh, Singapore đã chịu áp lực thất thu lớn và phải bãi bỏ hoàn toàn ngưỡng miễn thuế đối với hàng giá trị thấp.
“Việt Nam đối mặt nguy cơ tương tự. Nếu tiếp tục miễn thuế cho lô hàng nhỏ, thất thu sẽ rất lớn. Chính sách mới không chỉ để quản lý thuế, mà còn để phòng ngừa gian lận và tạo công bằng giữa các loại hình kinh doanh”, đại diện Cục Hải quan nhấn mạnh.
Trước câu hỏi về rủi ro nghẽn hệ thống khi tất cả hoạt động khai thuế xuất nhập khẩu, quá cảnh… chuyển sang giao dịch điện tử, đại diện Cục Hải quan cho biết hạ tầng công nghệ đã được nâng cấp mạnh, đặc biệt là ở các hệ thống chủ lực như VNACCS, eCustoms, AVP-ECOM.
Bà Nguyễn Thị Khánh Huyền - Tổ trưởng Tổ Quản lý thuế, Ban Nghiệp vụ thuế hải quan (bên phải) chia sẻ tại họp báo.
Dù thẳng thắn thừa nhận “không hệ thống nào hoàn hảo tuyệt đối”, đại diện Cục Hải quan khẳng định nguyên tắc vận hành là nhanh nhất, ổn định nhất, can thiệp ngay khi có sự cố. Bộ phận kỹ thuật trực 24/7; cơ chế giám sát tự động được áp dụng để phát hiện sớm điểm nghẽn và xử lý kịp thời trong bối cảnh lượng hồ sơ điện tử tăng nhanh từ đầu năm.
"Cục Hải quan đã chuẩn bị đầy đủ về hạ tầng và nhân lực. Hệ thống giám sát vận hành liên tục; đội ngũ kỹ thuật theo dõi sát sao để bảo đảm không gián đoạn thông quan của doanh nghiệp. Hiện tại, Hải quan đã áp dụng công nghệ AI vào xử lý tờ khai và nhận diện những rủi ro”, đại diện Cục Hải quan cho hay.
Một trong những điểm đáng quan tâm về Luật thuế GTGT và TTĐB mới là những mặt hàng như thuốc lá, rượu bia... sẽ bị đánh thuế rất cao, dễ dẫn đến gia tăng tình trạng buôn lậu.
Trả lời vấn đề này, đại diện Chi cục Điều tra chống buôn lậu - Cục Hải quan đánh giá nguy cơ này là hiện hữu. Đặc biệt, dịp cận Tết, nhu cầu tiêu dùng đối với rượu, bia, thuốc lá tăng mạnh sẽ khiến các đối tượng buôn lậu dễ lợi dụng vận chuyển qua đường bộ, đường biển và đường hàng không nhỏ lẻ.
"Chúng tôi đang triển khai kế hoạch kiểm soát cao điểm, tăng cường biện pháp nghiệp vụ, phối hợp liên ngành và bố trí lực lượng tại các tuyến trọng điểm để ngăn chặn vi phạm, tránh tác động từ chính sách thuế khiến tình trạng buôn lậu trở nên phức tạp", đại diện Chi cục Điều tra chống buôn lậu cho hay.
Dương Hưng