Có hay không việc trục lợi nhà ở xã hội?

một ngày trướcBài gốc

Mua nhà ở xã hội để 'đầu cơ'

Băn khoăn với câu hỏi, liệu việc mua bán nhà ở xã hội có đang bị đầu cơ, trục lợi, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Ủy ban Kinh tế, tài chính của Quốc hội nêu thực trạng, nhiều trường hợp mua nhà ở xã hội, hoặc trả tiền thuê nhưng không ở. Thay vào đó, họ cho thuê và sau năm năm, họ chuyển nhượng lại để kiếm tiền chênh lệch do giá nhà ở xã hội tăng lên theo thời gian.

“Nếu có nhu cầu mua nhà ở xã hội thật thì tại sao họ lại đi cho thuê, mà không ở?”, ông Hiếu đặt dấu hỏi.

Thực tế cũng cho thấy, nhiều dự án nhà ở xã hội đã tăng giá bằng lần trong thời gian vừa qua.

Như dự án nhà ở xã hội Ecohome 3 ở Bắc Từ Liêm (Hà Nội) được mở bán từ năm 2019 với giá 15,6 - 16,5 triệu đồng/m2. Tuy nhiên, hiện nay nhiều căn nhà ở xã hội tại dự án này đang được rao bán lại với mức giá dao động từ 54,8-62,9 triệu đồng/m2.

Tương tự, dự án nhà ở xã hội Đồng Mô ở quận Hoàng Mai (Hà Nội) được mở bán từ năm 2016 với giá hơn 14 triệu đồng/m2, bàn giao từ cuối năm 2017, nhưng hiện đang chào giá từ 54,1 – 62,2 triệu/m2.

Việc giá nhà ở xã hội tăng mạnh, đã khiến phân khúc nhà ở này trở thành một "kênh đầu tư" đối với nhiều người có tiền. Luật sư Nguyễn Văn Đỉnh, chuyên gia pháp lý bất động sản khẳng định, có hiện tượng đầu cơ nhà ở xã hội.

Ông Đỉnh cho rằng: "Nếu nhà ở xã hội để bán sẽ luôn tiềm ẩn nguy cơ trục lợi. Thậm chí, có chủ đầu tư biết được tình trạng này song vẫn không thể giải quyết. Bởi đây là quy luật cung - cầu. Nhiều đối tượng người dân bắt tay nhau giữa nhóm thụ hưởng nhà ở xã hội không có khả năng mua và các đối tượng có tiền.

Do đó, có tình trạng trên hợp đồng thì đúng đối tượng ở nhà ở xã hội, song đối tượng sử dụng lại là người khác.

Mặc dù, Khoản 6 Điều 62 Luật Nhà ở cũ có quy định, mọi trường hợp cho thuê, cho thuê mua, bán nhà ở xã hội không đúng quy định của luật này thì hợp đồng cho thuê, thuê mua, mua bán nhà ở không có giá trị pháp lý và bên thuê, thuê mua, mua phải bàn giao lại nhà ở cho đơn vị quản lý nhà ở xã hội. Trường hợp không bàn giao lại nhà ở thì ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi có nhà ở tổ chức cưỡng chế để thu hồi lại nhà ở đó.

Thế nhưng, ông Đỉnh nhìn nhận đây là vấn đề liên quan đến quyền tài sản nên sẽ khó giải quyết.

Bên cạnh vấn đề đối tượng mua nhà ở xã hội, tại Tọa đàm “Hiện thực hóa giấc mơ nhà ở xã hội” do Báo Tiền Phong tổ chức, ông Nguyễn Văn Luyến, Tổng giám đốc UDIC cũng cho biết, hiện việc phê duyệt đối tượng được mua nhà ở xã hội còn nhiều vướng mắc.

Cụ thể là câu chuyện trục lợi chính sách mua nhà ở xã hội. Hiện doanh nghiệp đang liên danh với các đơn vị khác thực hiện dự án nhà ở xã hội Hạ Đình, quận Thanh Xuân. Tuy nhiên, trên các trang mạng, sàn giao dịch đã xuất hiện các hội nhóm bất động sản, nhận làm tư vấn đặt cọc, giữ chỗ, mua bán suất ngoại giao để tiếp cận, đề nghị người dân đặt cọc.

"Chúng tôi khẳng định chưa từng ký văn bản hồ sơ hợp tác với sàn giao dịch, tổ chức, cá nhân nào liên quan trong việc đặt chỗ ngoại giao. Vấn đề này chúng tôi đã bốn lần gửi thông cáo báo chí và gửi cơ quan công an, đồng thời tiếp tục mong muốn thông tin tuyên truyền của truyền thông", ông Luyến nhận định.

Ông Lê Quang Huy, Phó tổng giám đốc Công ty CP BIC Việt Nam tại Tọa đàm “Hiện thực hóa giấc mơ nhà ở xã hội”.

Ông Lê Quang Huy, Phó tổng Giám đốc Công ty CP BIC Việt Nam cũng nêu thực trạng, trên thị trường xuất hiện nhiều đối tượng quảng cáo về dịch vụ hướng dẫn hồ sơ, còn gọi là “cò mồi” mua nhà ở xã hội.

Qua các đối tượng “cò mồi”, nhiều người lao động đã được một số doanh nghiệp xác nhận thu nhập không đúng theo quy định. Điều này có thể dẫn đến rủi ro khi chủ đầu tư xác minh hồ sơ. Nếu nghiêm trọng có thể bị quy trách nhiệm vì xác minh hồ sơ chưa đúng.

Điều này vừa gây thiệt hại cho người dân khi đã đặt cọc tiền vào các đối tượng cò mồi này, vừa gây ảnh hưởng đến chính sách nhà ở xã hội, có nguy cơ hướng đến không đúng đối tượng người mua.

Người dân cần cẩn trọng

Trước thực trạng này, ông Huy khuyến cáo người dân cần tìm hiểu thông tin từ các nguồn chính thống, tránh tin vào các dịch vụ mở hồ sơ không chính thống, làm sai lệch hồ sơ, lợi dụng chính sách.

Với BIC Việt Nam, ông Huy cho biết, hiện doanh nghiệp đã tiến hành hướng dẫn hồ sơ online, rất thuận tiện và nhanh chóng. Khi áp dụng công nghệ, doanh nghiệp có thể phục vụ hướng dẫn hàng nghìn người cùng lúc.

"Chúng tôi kiến nghị thời gian tới, Chính phủ cần có hành lang pháp lý cho phép áp dụng công nghệ trong việc thu và xét duyệt hồ sơ mua nhà ở xã hội. Việc thu và xét duyệt hồ sơ đang thực hiện thủ công. Nếu áp dụng công nghệ vào quá trình này sẽ vừa tránh được tiêu cực vừa bám sát hành lang pháp lý, chính sách", ông Huy chia sẻ.

Đồng quan điểm, ông Đỉnh cũng cho rằng, các cơ quan quản lý nhà nước cần tăng cường kiểm soát chặt chẽ để ban hành các chính sách hiệu quả hơn, về đúng bản chất, người thu nhập thấp được hưởng chính sách mua nhà ở xã hội.

Các cơ quan quản lý cần kiện toàn việc thu thập thông tin người tiêu dùng và niêm yết. Như vậy, việc quản lý chính sách sẽ dần hiệu quả hơn. Đó là việc mà các chủ đầu tư đều mong mỏi nhằm đảm bảo tránh sự tiêu cực.

Về lâu dài, ông Đỉnh kiến nghị nhà ở xã hội không nên bán mà chỉ để cho thuê, như vậy sẽ triệt tiêu hiện tượng trục lợi. “Nếu vẫn giữ tư duy xây nhà ở xã hội để bán thì sẽ khó giải quyết câu chuyện trục lợi”, ông Đỉnh nhìn nhận.

Tình hình đầu tư dự án nhà ở xã hội ở Hà Nội

Được biết, theo báo cáo của các địa phương, cả nước hiện có 679 dự án nhà ở xã hội, với quy mô 62.3051 căn, trong đó có 108 dự án hoàn thành, 155 dự án đã khởi công và 416 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư.

Riêng tại Hà Nội, có bảy dự án đã lựa chọn chủ đầu tư, đang triển khai đầu tư xây dựng. Trong đó, một dự án đã hoàn thành trong quý I/2025 là dự án xây dựng khu nhà ở xã hội cho cán bộ chiến sĩ Bộ Công an tại phường Cổ Nhuế 2, quận Bắc Từ Liêm quy mô 1.340 căn.

Tại sáu dự án còn lại, có bốn dự án có khả năng hoàn thành trong năm 2025 là dự án khu nhà ở đô thị Kim Hoa, huyện Mê Linh do Công ty Thương mại và xây dựng Thân Hà làm chủ đầu tư, quy mô 720 căn; dự án khu nhà ở tại xã Uy Nỗ, huyện Đông Anh do Tổng Công ty 319 - Bộ Quốc phòng làm chủ đầu tư, quy mô 952 căn; dự án khu đô thị mới Thanh Lâm, Đại Thịnh quy mô 500 căn.

Bên cạnh đó là dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội tại khu đô thị mới Kim Chung tại huyện Đông Anh do Liên danh Tổng Công ty Viglacera và Tổng Công ty Đầu tư và phát triển nhà Hà Nội làm chủ đầu tư, quy mô 1.104 căn.

Hai dự án còn lại đang triển khai có điều kiện đặc thù hơn. Trong đó, dự án khu nhà ở xã hội Thượng Thanh do Công ty CP Him Lam Thủ đô và Công ty CP BIC Việt Nam làm chủ đầu tư, quy mô 1.980 căn. Dự án có hầm, cao 22 tầng, mới triển khai phần hầm. Nếu chủ đầu tư tập trung triển khai, có thể xong phần thô năm nay.

Dự án còn lại là nhà ở xã hội tại ô đất NO1 Khu đô thị mới Hạ Đình tại xã Tân Triều, huyện Thanh Trì, quy mô 440 căn đang thi công phần hầm. Dự án khó có thể hoàn thành trong năm 2025, do điều kiện thi công khó khăn, thời gian bị hạn chế vì gần khu vực trung tâm.

Phương Linh

Nguồn Nhà Quản Trị : https://theleader.vn/co-hay-khong-viec-truc-loi-nha-o-xa-hoi-d40432.html