Ông Zelensky được bầu làm Tổng thống Ukraine vào năm 2019, và nhiệm kỳ đã kết thúc vào tháng 5/2024. Tuy nhiên, do đang trong tình trạng thiết quân luật, Ukraine không tổ chức bầu cử quốc hội và tổng thống theo luật hiện hành. Ông Zelensky cũng chưa nói liệu ông có tái tranh cử hay không, do ông vẫn đang tập trung vào cuộc xung đột giữa Nga - Ukraine. Đáng nói, Tổng thống Ukraine mới đây còn gia hạn thiết quân luật, và tổng động viên đến ngày 9/5.
Sau khi xung đột Nga - Ukraine bùng nổ vào năm 2022, các cuộc thăm dò cho thấy phần lớn người dân Ukraine tán thành cách ông Zelensky xử lý cuộc xung đột.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: Kyiv Independent
Những cuộc thăm dò trước đó của KIIS cho thấy, mức độ tín nhiệm của ông Zelensky đã giảm từ 90% sau khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào năm 2022 xuống còn 77% vào tháng 12/2023. Cũng theo KIIS, tỷ lệ ủng hộ ông Zelensky từng là 64% vào tháng 2/2024, nhưng giảm còn 59% vào tháng 5/2024.
Cuộc khảo sát mới nhất vào những tháng cuối năm 2024 của Trung tâm nghiên cứu xã hội và thị trường Ukraine (SOCIS) có 2.000 người trả lời ghi nhận, Tổng thống Zelensky đứng thứ 2 với 24,3% ủng hộ, còn ông Valerii Zaluzhnyi, một cựu chỉ huy quân đội Ukraine đã nhận 36,1%. Những ứng cử viên tiềm năng khác nằm trong danh sách SOCIS khảo sát còn có cựu Tổng thống Petro Poroshenko, Phó Tổng thống Dmytro Razumkov, và cựu Thủ tướng Yulia Tymoshenko.
Ngoài KIIS, Giáo sư Olga Onuch của Đại học Manchester, Giáo sư Henry Hale của Đại học George Washington, học giả Volodymyr Kulyk tại Trường Kinh tế Kiev, và Giáo sư Gwendolyn Sasse của Đại học Humboldt cũng đã tiến hành các cuộc khảo sát tại Ukraine kể từ năm 2014. Theo báo cáo của Đại học Manchester, kết quả là ông Zelensky giành được 32-41% ủng hộ, và "vượt xa các đối thủ như cựu Tổng thống Petro Poroshenko, Phó Tổng thống Dmytro Razumkov”.
Trong khi đó, tại một cuộc họp báo ở dinh thự Mar-a-Lago hôm 18/2, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã hối thúc Ukraine tổ chức bầu cử, và cho hay tỷ lệ ủng hộ ông Zelensky đã "giảm xuống mức 4%". Song nhà lãnh đạo Mỹ không cung cấp bằng chứng để chứng minh tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Zelensky đã giảm xuống mức thấp như vậy. Đáp trả, ông Zelensky cho rằng ông Trump đang sống trong "không gian thông tin sai lệch", và nhấn mạnh bản thân có tỷ lệ ủng hộ cao.
Còn cuộc thăm dò mới nhất được KIIS thực hiện từ ngày 4-9/2 ghi nhận mức tăng nhẹ trong niềm tin của người dân Ukraine đối với ông Zelensky kể từ tháng 12/2024. Cụ thể, kết quả được KIIS công bố hôm 19/2 cho thấy 57% người tham gia khảo sát bày tỏ tin tưởng ông Zelensky, tăng so với mức 52% vào tháng 12/2024.
Giáo sư Onuch tại Đại học Manchester nhận định, “những con số trên chứng minh trong số tất cả các chính trị gia dân sự có thể là ứng cử viên tiềm năng, ông Zelensky là người dẫn đầu”. Bà cũng nhấn mạnh, Ukraine không thể tổ chức bầu cử khi lệnh thiết quân luật vẫn đang được duy trì.
Chia sẻ với Newsweek, bà Elena Davlikanova tại Trung tâm phân tích chính sách châu Âu cho rằng “khi vẫn còn xung đột, không thể dự đoán được liệu Tổng thống Zelensky có tái đắc cử hay không, bởi kết quả bầu cử phụ thuộc vào nhiều yếu tố bao gồm danh sách ứng cử viên, thành công của chiến dịch thông tin và đưa thông tin sai lệch, cùng diễn biến của cuộc chiến. Tính đến tháng 12/2024, 52% người dân Ukraine đã chọn tin tưởng Tổng thống Zelensky".
Bà nói thêm, “bất kỳ cuộc bầu cử nào ở Ukraine chỉ có thể diễn ra sau 6-10 tháng, kể từ khi dỡ bỏ thiết quân luật. Trong khi đó, dỡ bỏ thiết quân luật còn phụ thuộc vào việc đạt được hòa bình bền vững hay không. Tuy nhiên, hòa bình là không thể đạt được nếu như không có đảm bảo an ninh rõ ràng và ràng buộc. Điều này đặc biệt quan trọng vào thời điểm lòng tin giữa các đối tác toàn cầu đang ở mức thấp nhất”.
Minh Thu