Cơ hội phát triển thị trường tài sản số

16 giờ trướcBài gốc

Hoa Kỳ: Không còn xem tài sản số là “vấn đề bên lề”

Tháng 7/2025, Hoa Kỳ chính thức thông qua Đạo luật GENIUS - khung pháp lý toàn diện đầu tiên dành riêng cho tiền điện tử stablecoin. Theo đó, các tổ chức phát hành stablecoin bắt buộc phải đảm bảo tỷ lệ dự trữ 100% bằng tiền mặt hoặc trái phiếu kho bạc, công khai thông tin tài sản đảm bảo và trải qua kiểm toán định kỳ.

Chỉ những tổ chức tài chính được cấp phép liên bang (như ngân hàng, hoặc các tổ chức phi ngân hàng đủ điều kiện) mới có thể phát hành stablecoin. Luật cũng quy định rõ quyền ưu tiên của người sở hữu trong trường hợp tổ chức phát hành mất khả năng thanh toán, đồng thời yêu cầu tuân thủ đầy đủ quy định về phòng chống rửa tiền và an ninh mạng.

Song song đó, Đạo luật CLARITY về thị trường tài sản số được đề xuất nhằm làm rõ việc phân loại token là chứng khoán (thuộc thẩm quyền của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ - SEC) hay hàng hóa (thuộc thẩm quyền của Ủy ban Giao dịch hàng hóa tương lai - CFTC). Điều này nhằm chấm dứt tình trạng “tranh chấp quyền quản lý” giữa các cơ quan chức năng.

Những động thái này cho thấy, Hoa Kỳ không còn xem tài sản số là “vấn đề bên lề”, mà đang tích cực lồng ghép chúng vào hệ thống tài chính chính quy, từ mạng lưới thanh toán bù trừ tự động (ACH), các tổ chức phát hành thẻ, cho tới hệ thống thanh toán tức thời của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (FedNow).

Việt Nam: Xây dựng khung pháp lý cho tài sản số

Tại Việt Nam, tháng 6/2025, Quốc hội thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số, lần đầu tiên chính thức công nhận tài sản số trong hệ thống pháp luật. Luật phân biệt hai nhóm “tài sản mã hóa” (dựa trên blockchain) và “tài sản ảo” (có giá trị trao đổi, nhưng không sử dụng công nghệ chuỗi khối). Cả hai đều được công nhận là tài sản hợp pháp, có thể sở hữu, chuyển nhượng, thừa kế, hoặc tặng cho, theo Bộ luật Dân sự.

Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ chấp nhận crypto cao nhất thế giới. Tính đến năm 2024, khoảng 21 triệu người Việt (tương đương 21% dân số) từng sở hữu hoặc giao dịch tiền mã hóa, vượt xa số lượng tài khoản chứng khoán đang hoạt động trong nước.

Không dừng lại ở việc công nhận, Chính phủ đang xây dựng các nghị định, thông tư hướng dẫn, đồng thời triển khai chương trình thí điểm cấp phép sàn giao dịch với yêu cầu vốn tối thiểu 10.000 tỷ đồng và tỷ lệ sở hữu tổ chức. Cách tiếp cận thận trọng nhưng có chiến lược này giúp Việt Nam lọc chọn được các chủ thể có tiềm lực tài chính và công nghệ thực sự.

Đáng chú ý, công tác quản lý được triển khai đồng bộ giữa Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Công an, Bộ Khoa học và Công nghệ. Đây là mô hình đa ngành, đảm bảo không chỉ an toàn tài chính, mà còn chống rửa tiền, bảo vệ người tiêu dùng và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Chọn lọc chiến lược

Việt Nam tham khảo kinh nghiệm quốc tế để xây dựng khung pháp lý cho tài sản số, nhưng không sao chép rập khuôn. Thay vào đó, cơ quan quản lý đang linh hoạt tiếp thu các điểm tốt, đồng thời điều chỉnh để phù hợp thực tế thị trường trong nước.

Chẳng hạn, mô hình yêu cầu dự trữ đầy đủ của stablecoin theo Đạo luật GENIUS được xem là phù hợp, khi các đồng stablecoin gắn với USD ngày càng phổ biến tại Việt Nam. Bài học lớn nhất có thể là chiến lược sandbox, cấp phép thử nghiệm với rào cản cao, mà Việt Nam đang thực hiện. Đây là giải pháp phù hợp với thị trường mới nổi.

Cơ hội thu hút dòng vốn quốc tế

Với luật mới, người dân Việt Nam có thêm cơ sở pháp lý để bảo vệ tài sản số của mình, từ phòng tránh bị lừa đảo đến giải quyết tranh chấp. Những rủi ro từng phổ biến như sập sàn, mất khóa ví, bị chiếm đoạt coin… giờ đây có thể được xử lý theo pháp luật.

Về phía tổ chức, các ngân hàng, công ty quản lý quỹ và fintech có thể nghiên cứu phát triển sản phẩm mới, như ví lưu trữ stablecoin, tài sản số hóa (tokenisation), hoặc dịch vụ lưu ký tài sản số, nhờ sự hỗ trợ của các quy chuẩn pháp lý, kiểm toán và bảo mật.

Việt Nam cũng được kỳ vọng sẽ nâng cao xếp hạng tuân thủ FATF (chống rửa tiền), từ đó tạo điều kiện thuận lợi hơn để thu hút dòng vốn quốc tế.

Hướng tới một nền kinh tế tài sản số cạnh tranh

Khung pháp lý không chỉ giúp Việt Nam “hợp thức hóa” thị trường, mà còn đặt nền móng cho một hệ sinh thái tài sản số bền vững. Với dân số trẻ, hiểu công nghệ và mức độ “phổ cập” crypto cao, Việt Nam đang dần trở thành điểm đến hấp dẫn của các sàn giao dịch, dự án token hóa tài sản, trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) blockchain trong khu vực.

Đáng nói, một số dự án blockchain thành công do người Việt sáng lập, song từng phải đăng ký tại Singapore, Dubai… vì rào cản pháp lý, nay có thể quay về Việt Nam. Việc này không chỉ mang lại nguồn thu thuế cho Nhà nước, việc làm cho xã hội và nâng giá trị hệ sinh thái, mà còn giúp tạo dựng năng lực nội địa bền vững.

Nếu tận dụng tốt cơ hội, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành trung tâm tài chính số Đông Nam Á, không chỉ nhờ dân số đông, mà còn nhờ sự đồng hành giữa chính sách, công nghệ và thị trường.

Khung khổ pháp luật - cầu nối giữa niềm tin và đổi mới

Thông điệp chung đã rõ: tài sản số cần khung pháp lý minh bạch để phát triển bền vững. Hoa Kỳ đang tích cực lồng ghép stablecoin vào hệ thống tài chính truyền thống. Việt Nam đang biến sự nhiệt thành của nhà đầu tư thành giá trị có kiểm soát, hợp pháp và dài hạn.

Việt Nam không chạy theo xu hướng, mà đang định vị chiến lược. Bằng việc kết hợp giữa học hỏi kinh nghiệm quốc tế, triển khai thí điểm và thiết kế chính sách phù hợp với các điều kiện trong nước, Việt Nam có thể không chỉ dừng lại ở quản lý rủi ro tài sản số, mà sẽ còn trở thành quốc gia đi đầu trong phát triển nền kinh tế số minh bạch và cạnh tranh trong thời gian tới.

Trúc Võ (Trưởng Dự án Tokenisation, Dragon Capital)

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/co-hoi-phat-trien-thi-truong-tai-san-so-d357347.html