Có nên giữ tên đường Thông Thiên Học?

2 giờ trướcBài gốc

Đường Thông Thiên Học.

Đường Thông Thiên Học cắt ngang đường Bùi Thị Xuân.

Những căn cứ để đặt tên đường, tên phố

Nghị định số 91/2005/NĐ-CP, ngày 11/7/2005 của Chính phủ về việc ban hành quy chế đặt tên, đổi tên đường, phố và công trình công cộng đã có những nội dung quy định rất rõ ràng. Theo đó, tại Điều 7 - Mục 1 (Nguyên tắc chung), chỉ rõ: “Đô thị loại đặc biệt cần lựa chọn tên các địa danh, tên các sự kiện lịch sử trọng đại, các danh nhân tiêu biểu của cả nước hoặc của thế giới trên mọi lĩnh vực: kinh tế, chính trị, văn hóa - xã hội, nghệ thuật, khoa học, an ninh - quốc phòng… để đặt tên cho đường, phố và công trình công cộng.

Các đô thị còn lại, căn cứ vào phân loại cấp đô thị để lựa chọn sự kiện lịch sử - văn hóa, danh nhân đặt tên cho đường, phố và công trình công cộng cho phù hợp; cần ưu tiên lấy địa danh nổi tiếng, sự kiện lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh, danh nhân tiêu biểu của địa phương mình để đặt tên đường, phố và công trình công cộng…”.

Tại Quy chế ban hành theo Nghị định này, ở Mục 2 - Điều 10, chỉ rõ thêm về quy định đặt tên đường:

1 - Tên địa danh nổi tiếng, có ý nghĩa và có giá trị tiêu biểu về lịch sử - văn hóa của đất nước hoặc địa phương; địa danh đã quen dùng từ xa xưa, đã ăn sâu vào tiềm thức của Nhân dân; tên địa phương kết nghĩa hoặc có mối quan hệ đặc biệt.

2 - Danh từ có ý nghĩa tiêu biểu về chính trị, văn hóa, xã hội.

3 - Tên di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh có giá trị tiêu biểu của quốc gia hoặc địa phương và đã được xếp hạng theo quy định của Luật Di sản văn hóa.

4-Tên phong trào cách mạng, sự kiện lịch sử, chiến thắng chống xâm lược có giá trị tiêu biểu của quốc gia hoặc địa phương.

5 - Tên danh nhân bao gồm cả danh nhân nước ngoài. Danh nhân đó phải là người nổi tiếng, có đức, có tài, có đóng góp to lớn cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc cũng như của địa phương hoặc có đóng góp đặc biệt cho đất nước, có công lớn trong hoạt động văn hóa, nghệ thuật, khoa học, kỹ thuật, phát triển tình hữu nghị giữa các dân tộc, được Nhân dân suy tôn và thừa nhận. Những nhân vật lịch sử còn có ý kiến đánh giá khác nhau hoặc chưa rõ ràng về mặt lịch sử thì chưa xem xét đặt tên cho đường, phố và công trình công cộng…

Căn cứ vào nội dung của Nghị định 91/2005/NĐ-CP của Chính phủ và Quy chế ban hành kèm theo, chúng tôi nhận thấy, tên đường Thông Thiên Học không nằm trong những nội dung của văn bản mang tính pháp lý nói trên. Những lý giải sau đây xin được làm rõ thêm điều đó.

Thông Thiên Học là gì?

Để làm rõ ý nghĩa của khái niệm Thông Thiên Học mà con đường 800 m giữa trung tâm đô thị lớn được vinh dự đặt tên, chúng tôi đã tìm hiểu qua nhiều nguồn tư liệu và hỏi chuyện những người am hiểu. Xin được tổng hợp bằng những thông tin dưới đây:

Theo từ điển mở Wikipedia, Thông Thiên Học (Theosophy) là một hội nhóm tôn giáo - tâm linh được thành lập ở Hoa Kỳ vào cuối thế kỷ XIX. Trường phái tôn giáo - tâm linh mới này được thành lập chủ yếu do công của bà Helena Blavatsky vốn là một người Nga sống tại Mỹ và tổ chức này hình thành do sự đúc rút từ những lời dạy chủ yếu từ các tác phẩm của bà Blavatsky.

Tuy vậy, người sáng lập Thông Thiên Học Helena Blavatsky thì lại nhấn mạnh rằng nó không phải là một tôn giáo, mà gọi nó là sự truyền bá hiện đại của "tôn giáo phổ quát một thời" mà bà cho rằng đã tồn tại từ sâu thẳm trong quá khứ của con người. Cũng theo bà Blavatsky, Thông Thiên Học dạy rằng có một tình huynh đệ cổ xưa và bí mật của các bậc cao đồ tâm linh được gọi là chân sư, những người mặc dù được tìm thấy trên khắp thế giới nhưng họ là những cao nhân thần bí cư ngụ ở Tây Tạng ở dãy Hy Mã Lạp Sơn. Blavatsky cho rằng những chân sư này đã trau dồi trí tuệ vĩ đại và sức mạnh siêu nhiên, và các nhà Thông Thiên Học tin rằng, chính họ là người đã khởi xướng phong trào Thông Thiên Học hiện đại thông qua việc phổ biến giáo lý của họ qua Blavatsky.

Họ tin rằng, những chân sư này đang cố gắng làm sống lại kiến thức về một tôn giáo cổ xưa từng được tìm thấy trên khắp thế giới và tôn giáo này sẽ lại làm lu mờ các tôn giáo hiện có trên thế giới.

Tuy nhiên, như đã nói, các nhóm Thông Thiên Học không gọi hệ thống của họ là một tôn giáo. Thông Thiên Học thuyết giảng về sự tồn tại của một “Đấng Tuyệt đối thiêng liêng” duy nhất.

Chính nó thúc đẩy một vũ trụ học ánh xạ, trong đó vũ trụ được coi là sự phản chiếu ra bên ngoài từ cái tuyệt đối này. Tổ chức huyền linh Hội Thông Thiên Học dạy rằng, mục đích của cuộc sống con người là sự giải phóng tâm linh và nói rằng linh hồn con người trải qua sự tái sinh sau khi chết thể xác theo một quá trình của nghiệp.

Nó thúc đẩy các giá trị phổ quát của tình huynh đệ và cải thiện xã hội, mặc dù nó không quy định các quy tắc đạo đức cụ thể. Theo đó, Thông Thiên Học được các học giả về tôn giáo phân loại vừa là một phong trào tôn giáo mới vừa là một phần của dòng huyền bí (Huyền môn) của Thuyết bí truyền phương Tây, thuyết huyền linh này dựa trên cả các triết lý châu Âu lâu đời hơn như Chủ nghĩa Tân Platon và các tôn giáo châu Á như Ấn Độ giáo và Phật giáo.

Các học giả từng nghiên cứu Thông Thiên Học đã mô tả nó như một tôn giáo, dù rằng nó có học thuyết nhưng không trình bày điều này như giáo điều mà diễn đạt theo lối kể chuyện.

Thông Thiên Học có mối quan hệ ra sao với Việt Nam? Theo một số tài liệu chúng tôi tìm hiểu, Thông Thiên Học xuất hiện ở Việt Nam từ năm 1928 với sự thiết lập tuần tự hai chi bộ trực thuộc La Socíeté Théosophique de France (Hội Thông Thiên Học Pháp), và tiếp theo là sự hình thành của một chi bộ trực thuộc hội chánh The Theosophical Society ở Adyar, Ấn Độ. Thời kỳ từ 1952 - 1974 là giai đoạn mà phong trào Theosophia (Thông Thiên Học) phát triển khá mạnh ở miền Nam Việt Nam. Tại Đà Lạt, năm 1964, một trung tâm tinh thần đã được xây cất; đó là Trung tâm Tinh thần Thông Thiên Học Djiwal Kul với những dãy nhà nhỏ để hội viên của hội phái này đến ở tạm hay ở luôn và sống thiền. Từ năm 1975 thì trung tâm này không còn tồn tại...

Lời tạm kết

Như chúng tôi dẫn luận trên đây, Thông Thiên Học (Theosophia) là tên gọi của một hội nhóm tôn giáo - tâm linh được thành lập ở Hoa Kỳ vào cuối thế kỷ XIX. Hội phái này đã từng có mặt ở nước ta trong một giai đoạn nhất định, tuy nhiên, không mang tính phổ biến và sau ngày nước nhà thống nhất thì gần như đã chấm dứt hoạt động hoàn toàn.

Với bài viết này, chúng tôi không lạm bàn về tư tưởng, tinh thần và tổ chức của Thông Thiên Học, mà chỉ đặt vấn đề về cách đặt tên đường lấy theo tên gọi của một hội phái tôn giáo - tâm linh như đã nói ở trên liệu có phù hợp không?

Chúng ta đã có căn cứ pháp lý quan trọng là Nghị định số 91/2005/NĐ-CP của Chính phủ với quy chế cụ thể, rõ ràng về việc đặt tên, đổi tên đường, phố và công trình công cộng. Vì vậy, theo chúng tôi, ngành chức năng nên nghiên cứu, cân nhắc, tham mưu là nên giữ lại hay thay tên con đường Thông Thiên Học.

Uông Thái Biểu .

Nguồn Lâm Đồng : https://baolamdong.vn/co-nen-giu-ten-duong-thong-thien-hoc-388946.html