Có nên uống vitamin tổng hợp mỗi ngày không?

10 giờ trướcBài gốc

NỘI DUNG

1. Lợi ích của vitamin tổng hợp

2. Nghiên cứu khoa học nói gì về vitamin tổng hợp?

3. Rủi ro tiềm ẩn của vitamin tổng hợp

4. Ai nên cân nhắc sử dụng vitamin tổng hợp?

Vitamin tổng hợp là các sản phẩm bổ sung dinh dưỡng chứa nhiều loại vitamin, khoáng chất và đôi khi các dưỡng chất khác, có sẵn dưới nhiều dạng (viên nén, bột, lỏng). Chúng được thiết kế để cung cấp một phần hoặc toàn bộ nhu cầu dinh dưỡng hàng ngày của cơ thể.

Không có công thức chuẩn cho vitamin tổng hợp; mỗi sản phẩm sẽ có thành phần khác nhau tùy đối tượng (nam, nữ, trẻ em, phụ nữ mang thai) và mục tiêu sức khỏe. Thông thường, chúng bao gồm các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K), vitamin tan trong nước (nhóm B, C) và các khoáng chất thiết yếu (canxi, kẽm, sắt...).

Trong cuộc sống hiện đại, vitamin tổng hợp đang được nhiều người tin dùng như giải pháp bù đắp dinh dưỡng và tăng cường sức khỏe. Vậy có nên uống vitamin tổng hợp mỗi ngày không?

1. Lợi ích của vitamin tổng hợp

Vitamin tổng hợp được quảng bá với những lợi ích hấp dẫn.

Không thể phủ nhận rằng vitamin và khoáng chất đóng vai trò then chốt trong hàng loạt các chức năng sinh học của cơ thể. Chúng tham gia vào quá trình trao đổi chất, hỗ trợ hệ miễn dịch, duy trì chức năng thần kinh, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và còn nhiều hơn thế nữa. Khi cơ thể thiếu hụt bất kỳ vitamin hay khoáng chất nào, nguy cơ mắc các bệnh lý và suy giảm sức khỏe là hoàn toàn có thể xảy ra. Do đó, vitamin tổng hợp được quảng bá với những lợi ích hấp dẫn.

Vitamin tổng hợp thường được nhiều người lựa chọn với kỳ vọng bù đắp thiếu hụt dinh dưỡng trong bối cảnh cuộc sống bận rộn, khi việc đảm bảo chế độ ăn cân bằng trở nên khó khăn. Chúng được cho là giúp cơ thể nhận đủ vi chất cần thiết.

Mặc dù việc uống vitamin tổng hợp hàng ngày có thể hữu ích nhưng điều quan trọng là không lạm dụng vitamin tổng hợp thay thế chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh.

Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ

Ngoài ra, vitamin tổng hợp còn được quảng bá là có khả năng tăng cường hệ miễn dịch nhờ các thành phần như vitamin C, D, kẽm, giúp cơ thể chống lại bệnh tật hiệu quả hơn.

Một số vitamin nhóm B trong sản phẩm cũng được gợi ý có thể cải thiện sức khỏe tim mạch bằng cách giảm homocysteine. Đối với xương khớp, vitamin tổng hợp thường chứa vitamin D và canxi, được kỳ vọng hỗ trợ xương chắc khỏe và ngăn ngừa loãng xương.

Hơn nữa, chúng còn được cho là giúp tăng cường năng lượng, giảm mệt mỏi do thiếu hụt vitamin nhóm B và thậm chí phòng ngừa một số bệnh như ung thư. Với những lời hứa hẹn hấp dẫn này nên không khó hiểu khi vitamin tổng hợp trở thành một sản phẩm phổ biến trên thị trường.

2. Nghiên cứu khoa học nói gì về vitamin tổng hợp?

Vitamin và khoáng chất được cho là thiết yếu nhưng phần lớn các nghiên cứu khoa học quy mô lớn và được thiết kế chặt chẽ lại cho thấy một bức tranh phức tạp hơn về lợi ích của vitamin tổng hợp đối với người khỏe mạnh.

Đối với người có chế độ ăn cân bằng, vitamin tổng hợp thường không mang lại lợi ích đáng kể cho sức khỏe tổng thể hay phòng ngừa bệnh mạn tính, bởi cơ thể hấp thu dưỡng chất tốt nhất từ thực phẩm tự nhiên. Tuy nhiên, chúng có thể hữu ích trong một số trường hợp đặc biệt như phụ nữ mang thai, người ăn chay trường, hoặc người kém hấp thu do bệnh lý.

Mặc dù một số vitamin và khoáng chất quan trọng cho hệ miễn dịch nhưng việc bổ sung dư thừa thường không mang lại lợi ích cộng thêm và thậm chí có thể gây hại. Một chế độ ăn uống giàu rau xanh, trái cây và duy trì lối sống lành mạnh vẫn là nền tảng vững chắc nhất cho một hệ miễn dịch khỏe mạnh.

Các nghiên cứu lớn và uy tín như Physicians' Health Study II không cho thấy vitamin tổng hợp có khả năng giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như đau tim hoặc đột quỵ ở nam giới khỏe mạnh.

Tuy vitamin D và canxi rất quan trọng cho xương nhưng việc bổ sung chúng qua vitamin tổng hợp (thường có hàm lượng không cao) thường không đủ để ngăn ngừa loãng xương hiệu quả nếu không kết hợp với chế độ ăn giàu canxi và tập luyện thể chất phù hợp.

Nếu cảm thấy mệt mỏi, nguyên nhân có thể do nhiều yếu tố như thiếu ngủ, căng thẳng, hoặc các tình trạng bệnh lý tiềm ẩn. Việc bổ sung vitamin tổng hợp thường không giải quyết được các vấn đề này nếu không đi kèm với việc thay đổi lối sống và điều trị các nguyên nhân gốc rễ.

Nhiều nghiên cứu dài hạn và quy mô lớn đã không tìm thấy mối liên hệ đáng kể giữa việc sử dụng vitamin tổng hợp và việc giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư phổ biến. Thậm chí, một số nghiên cứu còn gợi ý rằng việc bổ sung một số vitamin liều cao có thể có tác động tiêu cực.

3. Rủi ro tiềm ẩn của vitamin tổng hợp

Nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi uống vitamin tổng hợp.

Bên cạnh việc không mang lại nhiều lợi ích cho người khỏe mạnh, việc sử dụng vitamin tổng hợp một cách bừa bãi và không có sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia còn tiềm ẩn một số rủi ro nhất định:

Việc sử dụng vitamin tổng hợp cũng tiềm ẩn một số rủi ro. Đầu tiên là nguy cơ thừa vitamin và khoáng chất. Dù cơ thể có thể đào thải vitamin tan trong nước khi dư thừa nhưng các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K) lại có khả năng tích tụ và gây độc nếu dùng liều cao dài ngày. Chẳng hạn, thừa vitamin A có thể gây tổn thương gan hoặc dị tật bẩm sinh, còn thừa vitamin D dễ dẫn đến tăng canxi máu và các vấn đề về thận.

Thứ hai, vitamin tổng hợp có thể gây tương tác với thuốc, làm giảm hiệu quả hoặc gây tác dụng phụ không mong muốn; điển hình là vitamin K có thể ảnh hưởng đến thuốc chống đông máu warfarin.

Cuối cùng, việc tin vào tác dụng bảo vệ của vitamin tổng hợp dễ tạo ra cảm giác an tâm ảo tưởng, khiến nhiều người lơ là việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh và lối sống tích cực – những yếu tố nền tảng thực sự cho sức khỏe.

4. Ai nên cân nhắc sử dụng vitamin tổng hợp?

Mặc dù không phải là "giải pháp thần kỳ" cho tất cả mọi người, vitamin tổng hợp có thể hữu ích trong một số trường hợp cụ thể dưới sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng:

Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú: Nhu cầu về một số vitamin và khoáng chất như acid folic, sắt, canxi tăng cao trong giai đoạn này.

Người ăn chay trường: Có nguy cơ thiếu vitamin B12, sắt, kẽm và một số dưỡng chất khác.

Người có chế độ ăn uống quá kiêng khem hoặc không cân bằng: Do bệnh lý, dị ứng thực phẩm, hoặc các lý do cá nhân khác.

Người có các tình trạng bệnh lý gây kém hấp thu: Như bệnh Crohn, bệnh celiac.

Người lớn tuổi: Khả năng hấp thu một số vitamin và khoáng chất có thể giảm theo tuổi tác.

Những người sống ở vùng thiếu ánh nắng mặt trời có nguy cơ thiếu vitamin D.

Tuy nhiên, ngay cả trong những trường hợp này, việc bổ sung nên dựa trên đánh giá cụ thể về tình trạng dinh dưỡng và nhu cầu cá nhân, thay vì sử dụng một cách tùy tiện.

ThS. BS Trần Phương Thảo

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/co-nen-uong-vitamin-tong-hop-moi-ngay-khong-169250713213903804.htm