Cổ phiếu ngành bia chưa 'đủ đô'?

một ngày trướcBài gốc

Doanh nghiệp bia vẫn chưa thoát khó

Trước đại dịch, ngành bia Việt Nam từng ghi nhận mức tăng trưởng đáng kể, với tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) khoảng 8% trong giai đoạn 2010–2019. Thế nhưng, bước ngoặt bất ngờ đã đến khi dịch bệnh bùng phát, khiến sản lượng bia tiêu thụ năm 2021 giảm tới 22%.

Dù năm 2022 ghi nhận sự phục hồi hơn 20% nhờ nhu cầu tiêu dùng bật lại sau giãn cách xã hội, ngành bia vẫn chưa thể bứt phá khi bước vào năm 2023. Kinh tế suy thoái và các chính sách siết chặt nồng độ cồn theo Nghị định 100 tiếp tục là những rào cản lớn đối với đà phục hồi. Sang năm 2024, hy vọng hồi phục vẫn còn mong manh khi Nghị định 168 nâng mức xử phạt vi phạm giao thông liên quan đến bia rượu, khiến người tiêu dùng dè dặt hơn.

Không chỉ vậy, ngành bia còn đối mặt với gánh nặng thuế tiêu thụ đặc biệt. Trong hơn một thập kỷ qua, thuế suất đã tăng từ 45% (2010 - 2012) lên 65% từ năm 2018 đến nay. Thực tế cho thấy, mỗi lần điều chỉnh thuế đều khiến sản lượng tiêu thụ giảm tốc trong ít nhất 2–3 năm kế tiếp.

Cổ phiếu nhóm bia vẫn giậm chân tại chỗ, khó có cơ hội tăng tốc. Ảnh minh họa.

Bước sang năm 2025, tình hình kinh doanh của các doanh nghiệp ngành bia tiếp tục ảm đạm. Trong quý I/2025, tổng doanh thu của 14 doanh nghiệp niêm yết chỉ đạt hơn 9.200 tỷ đồng, giảm 12% so với cùng kỳ năm ngoái. Dù biên lãi gộp trung bình tăng nhẹ lên 25,8%, lợi nhuận ròng vẫn giảm 18%, chỉ đạt 862,5 tỷ đồng. Điều này phản ánh áp lực cạnh tranh ngày càng gay gắt và thách thức trong kiểm soát chi phí.

Ngay cả doanh nghiệp đầu ngành là Sabeco (HoSE: SAB) cũng chịu ảnh hưởng nặng nề. Trong quý đầu năm, Sabeco chỉ ghi nhận doanh thu đạt 8.510 tỷ đồng, giảm 19% so với cùng kỳ, trong khi lợi nhuận sau thuế lao dốc 22% xuống còn gần 800 tỷ đồng — mức thấp nhất trong 14 quý gần đây. Sabeco cho rằng nguyên nhân đến từ áp lực cạnh tranh, ảnh hưởng của Nghị định 168/2024/NĐ-CP, cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt mới sau thương vụ hợp nhất Sabibeco, cùng với chi phí quản lý và tài chính tăng mạnh, trong khi thu nhập từ lãi tiền gửi giảm sút.

Ở miền Bắc, Habeco (HoSE: BHN) ghi nhận doanh thu tăng 11% so với cùng kỳ, đạt 1.458 tỷ đồng. Lãi ròng đạt 33 tỷ đồng, đảo chiều từ mức lỗ 5,2 tỷ đồng cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, so với quý liền trước, doanh thu và lợi nhuận đều giảm, đánh dấu quý giảm thứ ba liên tiếp và là mức thấp nhất trong 4 quý gần nhất. Sau quý I/2025, Habeco mới hoàn thành được 20% kế hoạch doanh thu và 11% kế hoạch lợi nhuận năm.

Điểm đáng chú ý là trong số 14 doanh nghiệp niêm yết, có tới 7 doanh nghiệp báo lỗ trong quý I/2025. Trong đó, Công ty Bia Hà Nội – Thanh Hóa (THB) lỗ 7 tỷ đồng, Công ty Bia Sài Gòn – Phú Thọ (BSP) lỗ 5,7 tỷ đồng, Công ty Bia Sài Gòn – Lào Cai (BSL) lỗ 3,6 tỷ đồng, và Công ty Bia Sài Gòn – Hà Nội (BSH) lỗ 1,4 tỷ đồng.

Trên sàn chứng khoán, cổ phiếu ngành bia cũng không tránh khỏi vòng xoáy giảm giá. Nhiều nhà đầu tư nhận xét rằng cổ phiếu bia vẫn chưa đủ hấp dẫn để thu hút dòng tiền, khi đà tăng trưởng chưa thể "đủ đô" để làm hài lòng cổ đông.

Từ năm 2021 đến nay, cổ phiếu BHN của Habeco giảm sâu từ vùng 72.000 đồng/cp xuống chỉ còn quanh 37.000 - 40.000 đồng/cp, gần như không có sóng tăng đáng kể. Tương tự, cổ phiếu SAB của Sabeco đã mất gần 50% giá trị từ năm 2023, hiện chỉ còn 48.750 đồng/cp. Thực trạng này cũng xảy ra ở Habeco Hải Phòng, Bia Sài Gòn – Quảng Ngãi và nhiều doanh nghiệp cùng ngành khác.

Giữa bối cảnh ấy, ngành bia Việt Nam vẫn đang chật vật tìm lối ra, khi cả tiêu thụ, chính sách thuế và chi phí đều đang đè nặng lên triển vọng kinh doanh.

Vẫn còn dư địa phục hồi

Ngành bia Việt Nam vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức mang tính dài hạn, đặc biệt khi Dự thảo sửa đổi Luật Thuế Tiêu thụ Đặc biệt (TTĐB) dự kiến sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, kèm theo lộ trình tăng thuế mạnh.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia tại Chứng khoán Shinhan, tác động tiêu cực có thể chỉ xảy ra trong ngắn hạn, trước khi ngành bia nhanh chóng lấy lại đà tăng trưởng nhờ ba yếu tố chính. Thứ nhất, bia và rượu tại Việt Nam không chỉ đơn thuần là thức uống mà còn gắn liền với văn hóa, là "chất keo" kết nối trong các buổi gặp mặt, tiệc tùng. Thứ hai, hành vi tiêu dùng trong ngành bia không chỉ bị chi phối bởi giá sản phẩm mà còn bởi các yếu tố nhân khẩu học, vùng miền và văn hóa. Thứ ba, các doanh nghiệp hoàn toàn có thể chuyển phần thuế tăng thêm sang giá bán, giúp họ duy trì biên lợi nhuận.

Theo ước tính của Shinhan, giá bia rượu có thể tăng khoảng 10% trong năm 2026, và tiếp tục tăng thêm 2–3% mỗi năm sau đó. Dù việc tăng giá bán có thể ảnh hưởng đến nhu cầu tiêu thụ trong ngắn hạn, nhưng về dài hạn, các doanh nghiệp đầu ngành vẫn có khả năng phục hồi.

Ngành bia Việt Nam vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức mang tính dài hạn. Ảnh minh họa.

Đáng chú ý, nhiều hiệp hội và doanh nghiệp đã chủ động kiến nghị Ban soạn thảo Dự thảo Luật TTĐB sửa đổi xem xét lùi thời điểm áp dụng đến năm 2028, đồng thời đề xuất áp dụng tăng thuế theo lộ trình hợp lý hơn để giảm bớt áp lực lên các doanh nghiệp. Nếu kiến nghị này được chấp thuận, đây có thể trở thành cú hích quan trọng giúp ngành bia có thêm thời gian và nguồn lực để củng cố, thích ứng và lên chiến lược phát triển dài hạn.

Bên cạnh đó, theo báo cáo của Chứng khoán Mirae Asset, giá nguyên liệu đầu vào của ngành bia đang có những tín hiệu tích cực. Giá trung bình của đại mạch – nguyên liệu chính để sản xuất bia – trong năm 2024 đã giảm 15% so với năm 2023, nhờ nguồn cung dồi dào từ Úc và Pháp. Dự báo giá đại mạch năm 2025 cũng sẽ duy trì ở mức thấp trung bình, khoảng 225 USD/tấn, qua đó hỗ trợ cải thiện biên lợi nhuận cho các doanh nghiệp sản xuất bia.

Ngoài ra, việc điều chỉnh thuế TTĐB được cho là sẽ tạo ra khoảng cách giá rõ rệt giữa các sản phẩm trung cấp và cao cấp. Đây có thể trở thành lợi thế cho các doanh nghiệp đang tập trung vào phân khúc phổ thông và trung cấp như Sabeco, vốn sở hữu hệ thống phân phối rộng khắp và chiến lược giá cạnh tranh.

Đáng chú ý, Mirae Asset cho rằng hệ số P/E của phần lớn doanh nghiệp ngành bia hiện đang ở mức thấp hơn trung bình 5 năm, trong khi tỷ lệ cổ tức vẫn được duy trì ổn định. Điều này mở ra cơ hội đầu tư dài hạn hấp dẫn, nhất là khi mặt bằng P/E thấp cho thấy thị trường có thể đang chưa phản ánh hết tiềm năng phục hồi và tăng trưởng của ngành bia trong thời gian tới.

Thanh Thắng

Nguồn Xây Dựng : https://baoxaydung.vn/co-phieu-nganh-bia-chua-du-do-192250530154429799.htm