Có quá nhiều cuộc thi được phát động cho học sinh THCS

3 giờ trướcBài gốc

Trong những năm gần đây, cùng với đổi mới giáo dục, các hoạt động thi đua- hội thi dành cho học sinh trung học cơ sở ngày càng phong phú và đa dạng. Tuy nhiên, bên cạnh ý nghĩa tích cực, một thực tế đáng lưu tâm là học sinh đang phải đối mặt với tình trạng “quá tải cuộc thi”.

Học sinh nào học càng tốt (giỏi) thì lại càng được nhiều thầy cô kéo vào các cuộc thi nhiều hơn. Cuộc thi này, chưa qua lại đến cuộc thi khác, nhiều khi ngành phát động nhiều cuộc thi cùng một thời điểm.

Vì thế, có tình trạng học sinh phải “chạy sô” để ôn với thầy cô này xong lại ôn với thầy cô khác nhưng vẫn có buổi trùng lịch. Nhiều cuộc thi được tổ chức dềnh dàng từ cấp trường, cấp xã (cấp huyện trước đây), cấp tỉnh qua nhiều tháng trời khiến cho giáo viên bồi dưỡng và học sinh tham gia vô cùng áp lực.

Ảnh minh họa được tạo bởi AI.

Các cuộc thi ngày càng được tăng lên

Hiện nay, học sinh trung học cơ sở, nhất là học sinh lớp 9 ở một số địa phương đang phải tham gia nhiều loại cuộc thi, từ cấp trường, cấp xã, cụm, cho đến cấp tỉnh, bao gồm:

Các cuộc thi học thuật: Học sinh giỏi văn hóa; giải Toán , tiếng Anh trên mạng internet; Hội thi thiết kế sản phẩm STEM, thi Khoa học kỹ thuật; sáng tạo trên nền tảng AI, Robiki…

Các cuộc thi năng khiếu: vẽ tranh; kể chuyện; viết thư UPU; viết cảm nhận; ca múa nhạc; thể thao…

Các cuộc thi kỹ năng: Hội thi tìm hiểu pháp luật về An toàn giao thông; Hội thi tìm hiểu pháp luật về phòng chống ma túy; thi tìm hiểu, phòng chống bạo lực học đường); Hội thi tuyên truyền phát triển văn hóa đọc.

Tần suất các cuộc thi dày đặc, nội dung trải rộng khiến không ít học sinh lẫn giáo viên luôn trong trạng thái chạy đua để hoàn thành nhiệm vụ, thậm chí có học sinh phải tham gia cùng lúc nhiều cuộc thi khác nhau.

Trong khi đó, đa phần các cuộc thi yêu cầu chuẩn bị kiến thức, luyện tập, sản phẩm đúng tiến độ nên học sinh khó cân bằng giữa học chính khóa, học thêm, tham gia cuộc thi, nghỉ ngơi.

Chính vì thế, những em học sinh giỏi phải tham gia nhiều cuộc thi cùng lúc, dẫn đến áp lực tâm lý. Nhiều em học sinh mệt mỏi, căng thẳng, không còn thời gian nghỉ ngơi, không còn hứng thú với các cuộc thi.

Không chỉ học sinh áp lực, mệt mỏi mà từ những cuộc thi liên miên như vậy cũng làm tăng gánh nặng cho giáo viên bồi dưỡng, tập luyện, hướng dẫn. Giáo viên phải ra đề, luyện thi, họp hành, báo cáo, tổng hợp liên tục. Nhiều cuộc thi diễn ra mang tính hình thức, nhưng áp lực cả thầy và trò.

Tình trạng “quá tải cuộc thi” này có nhiều nguyên nhân. Đầu tiên là từ cấp quản lý, khi mà một số sở giáo dục, các ban ngành liên tục phát động cuộc thi trong năm học; đôi khi chưa cân nhắc tính phù hợp với lứa tuổi trung học cơ sở

Bên cạnh đó là từ bệnh thành tích của một số đơn vị muốn có nhiều giải thưởng để báo cáo, dẫn đến tổ chức thi dồn dập, thiếu chọn lọc. Có những cuộc thi không bắt buộc nhưng vẫn giao chỉ tiêu cho tổ chuyên môn lựa chọn học sinh bồi dưỡng, tham gia.

Cùng với cơ chế thi đua, đánh giá của ngành khiến nhiều trường phải “có thành tích”, dù thực chất chưa mang lại lợi ích cho người học. Từ đó, dẫn đến bội thực cho nhiều em học sinh, nhất là những em có năng lực học tập tốt.

Một số giải pháp đề xuất để nâng cao hiệu quả các cuộc thi và không gây áp lực cho thầy và trò các nhà trường

Thực ra, học sinh tham gia nhiều phong trào, có nhiều giải thì nhà trường có thành tích, được cộng điểm thi đua, giáo viên bồi dưỡng cũng có thành tích. Tuy nhiên, để có được những thành tích ấy học sinh tham gia đội tuyển phải đối mặt với nhiều khó khăn.

Vì thế, để nâng cao hiệu quả các cuộc thi và không gây áp lực cho thầy và trò các nhà trường, theo chúng tôi, ngành giáo dục các địa phương cần hướng đến một số giải pháp cụ thể.

Thứ nhất: ngành giáo dục địa phương cần rà soát và tinh giản các cuộc thi, chỉ giữ lại những cuộc thi thật sự thiết thực, gắn với phát triển năng lực học sinh. Hạn chế các cuộc thi mang tính phong trào, hình thức.

Những cuộc thi của ngành khác phối hợp với sở giáo dục phát động, tổ chức thì cần thực hiện trên tinh thần tự nguyện, không giao các chỉ tiêu về số lượng sản phẩm.

Một số cuộc thi, hội thi có nội dung gần nhau thì nên gộp lại thành 1 cuộc thi. Chẳng hạn: thi văn nghệ; thi kể chuyện; thi sáng tạo; thi tuyên truyền viên; thi vẽ tranh thì có thể gộp thành “Ngày hội tài năng học sinh” để phong phú nội dung mà học sinh không phải tham gia nhiều lần. Kinh phí tổ chức cũng được giảm bớt cho các cấp.

Thứ hai: các cuộc thi cần phân phối thời gian hợp lý theo năm học, tránh tình trạng dồn quá nhiều cuộc thi vào một học kỳ, một thời điểm. Bởi, khi nhiều cuộc thi tổ chức trong cùng khoảng thời gian sẽ có tình trạng một học sinh tham gia bồi dưỡng ở nhiều cuộc thi khác nhau. Gây quá tải cho học trò dự thi.

Thứ ba: ngành giáo dục các địa phương cần đổi mới tiêu chí thi đua, thi đua dựa trên chất lượng dạy học, môi trường giáo dục, không dựa trên số lượng giải thưởng, số lượng các cuộc thi mà nhà trường tham gia.

Thứ tư: nhà trường, giáo viên cần tôn trọng quyền được lựa chọn của học sinh, tôn trọng nhu cầu thật của từng học sinh. Từ đó, giúp các em nhận ra cuộc thi chỉ là một cơ hội, không phải áp lực để học sinh tự nguyện và thiết tha khi đến với các cuộc thi.

Thực tế cho thấy, các cuộc thi, hội thi vốn mang nhiều ý nghĩa tích cực: tạo sân chơi, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, thúc đẩy động lực học tập. Tuy nhiên, khi số lượng vượt quá ngưỡng hợp lý, học sinh trung học cơ sở sẽ bị quá tải, ảnh hưởng đến sức khỏe, tâm lý và chất lượng giáo dục.

Vì thế, ngành giáo dục các địa phương cần tinh giản, chọn lọc, tổ chức phù hợp là việc làm hết sức cần thiết để đảm bảo mọi cuộc thi đều mang lại giá trị thực sự cho học sinh.

(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.

NGUYÊN KHANG

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/co-qua-nhieu-cuoc-thi-duoc-phat-dong-cho-hoc-sinh-thcs-post256460.gd