Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: QUANG PHÚC
Trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình trước khi Quốc hội biểu quyết, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết Chính phủ đã rà soát, điều chỉnh nhiều nội dung để bảo đảm sự thống nhất trong hệ thống pháp luật. Một số quy định đã được hoàn thiện nhằm đồng bộ với dự thảo Luật Giao dịch điện tử, Luật Phục hồi, phá sản và pháp luật liên quan đến chuyển nhượng dự án, chuyển nhượng vốn.
Dự thảo luật cũng bổ sung tiêu chí đánh giá mức độ tuân thủ và lịch sử tuân thủ của người nộp thuế; tách bạch giữa “thuế” và “các khoản thu khác thuộc ngân sách Nhà nước do cơ quan thuế quản lý”.
Dự thảo cũng đã được chỉnh lý theo hướng người nộp thuế nếu tự phát hiện sai sót làm tăng số thuế phải nộp hoặc giảm các khoản được khấu trừ, miễn, giảm, hoàn – dù thuộc thời kỳ đã thanh tra, kiểm tra – vẫn được nộp hồ sơ giải trình bổ sung. Tuy nhiên, cơ quan thuế chỉ chấp thuận khi người nộp thuế thực hiện điều chỉnh hồ sơ và vẫn áp dụng mức xử phạt như trường hợp cơ quan thanh tra phát hiện. Công chức kiểm tra thuế phải chịu trách nhiệm nếu để sót sai phạm.
Quang cảnh hội trường Diên Hồng sáng 10-12. Ảnh: QUANG PHÚC
Về quản lý thuế với hộ kinh doanh, dự thảo quy định rõ trách nhiệm hỗ trợ của cơ quan thuế đối với hộ sử dụng hóa đơn từ máy tính tiền kết nối dữ liệu, bảo đảm thuận lợi nhưng vẫn giữ nguyên tắc tự khai – tự nộp. Chính phủ sẽ quy định cụ thể việc quyết toán và xử lý tiền thuế nộp thừa đối với hộ kinh doanh hoạt động trên nền tảng thương mại điện tử.
Một điểm mới quan trọng là cơ quan thuế sẽ triển khai cơ chế hoàn thuế tự động, miễn – giảm thuế tự động dựa trên cơ sở dữ liệu, tiêu chí quản lý rủi ro và quy trình xử lý điện tử, đồng thời bảo đảm an toàn thông tin. Việc triển khai được thực hiện theo từng giai đoạn, phù hợp với điều kiện thực tế và hạ tầng công nghệ.
Dự thảo luật cũng bổ sung trách nhiệm cho Kiểm toán Nhà nước và cơ quan thanh tra trong việc xác định hành vi vi phạm của người nộp thuế, chuyển hồ sơ cho cơ quan thuế lập biên bản xử phạt theo quy định.
Đáng chú ý, toàn bộ các khoản nợ thuế phát sinh trước ngày 1-7-2026 sẽ được xử lý theo quy định của luật mới, nhằm tạo sự thống nhất, minh bạch và giảm tồn đọng nợ thuế.
ANH PHƯƠNG